Πολλές οι «αποτιμήσεις» για τα έργα και τις ημέρες σε όλους τους τομείς για το 2013 που μόλις έφυγε. Εκείνες που αφορούν τον πολιτισμό έχω την εντύπωση πως ήταν λιγότερες από άλλες χρονιές και πιο αμήχανες. Η δική μου αίσθηση είναι πως αυτό που κυριάρχησε στην περιοχή του πολιτισμού ήταν η παντελής έλλειψη φροντίδας της πολιτείας γι' αυτόν. Η εκκωφαντική απουσία της. Δύσθυμα και από «υπόλοιπα ευθύνης» σύρθηκε πίσω από τυπικές υποχρεώσεις της. Στον χώρο του πολιτισμού κινήθηκαν ιδιωτικά ολιγοπώλια πια, και ατομικές ή ομαδικές πρωτοβουλίες δημιουργών.
Ας μην επαναλάβουμε για ακόμη μία φορά την υποχρέωση της πολιτείας απέναντι στις τέχνες και τα γράμματα. Ας μη φέρουμε παραδείγματα της φροντίδας προς αυτά τα αγαθά από τις χώρες της Ευρώπης, την οποία επικαλούμαστε για οποιοδήποτε αντιλαϊκό μέτρο. Ας μη συζητήσουμε ούτε καν για τη Γερμανία της κ. Μέρκελ στον τομέα αυτό! Ας δούμε τα εδώ χάλια μας.
Κατ' αρχάς θα ήθελα να θυμίσω πως έχουμε υπουργείο Πολιτισμού και ο υπουργός λέγεται Πάνος Παναγιωτόπουλος. Υπήρξε δικηγόρος και δημοσιογράφος στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση. Είχε μάλιστα και δική του εκπομπή πολιτικού περιεχομένου. Ήταν από εκείνους τους «αντικειμενικούς» δημοσιογράφους, που παρουσιάζουν τα γεγονότα ως έχουν και όχι με ιδεολογικές ή πολύ περισσότερο, με κομματικές παρωπίδες. Ο κ. Παναγιωτόπουλος ακολούθως πολιτεύθηκε με τη Νέα Δημοκρατία, εξελέγη βουλευτής και διετέλεσε υπουργός Εθνικής Αμύνης. Εκεί ίσως έμαθε την τέχνη της άμυνας. Και εν προκειμένω της πολιτικής άμυνας. Αφού λοιπόν δουλειά δεν υπάρχει στο υπουργείο του, μιας και ο πολιτισμός εν μέσω Μνημονίων είναι μια άχρηστη μπούρδα για μερικούς ανισόρροπους που νομίζουν πως θα κάνουν καλύτερο τον κόσμο με ποιήματα, μπαλέτα και θέατρα, ο κύριος Παναγιωτόπουλος επιμελώς κρύβεται. Μας απαλλάσσει από την παρουσία του, ώστε να μην ενοχλεί η πλήρης ανυπαρξία του υπουργείου και του έργου του. Η μόνη περίπτωση που τον θυμηθήκαμε ήταν με την ευκαιρία της «πόρτας» που έφαγε από τον Γιώργο Κιμούλη όταν ως υπουργός πήγε να τον συγχαρεί στην Επίδαυρο για την ερμηνεία του στη Μήδεια. Κακώς τον έδιωξε ο Γιώργος. Εγώ πιστεύω πως ο υπουργός συγκινήθηκε πραγματικά. Η Μήδεια σκοτώνει τα παιδιά της και το υπουργείο Πολιτισμού, ως άλλη μάνα, σκοτώνει τα δικά της βλαστάρια, δηλαδή τις τέχνες και τα γράμματα. Ο κύριος υπουργός, λοιπόν, συνεχίζει την αφαίρεση της ζωής των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων, ξεμπλέκοντας οριστικά μαζί τους, αφού από τα δεκαέξι σε όλη την Ελλάδα, δυο-τρία απλώς φυτοζωούν. Αφού ευτέλισε και χαμήλωσε τις επιχορηγήσεις σε θεατρικά σχήματα που το ίδιο το υπουργείο αποφάσισε ότι αξίζει να στηριχθούν, δεν τους δίνει φράγκο. Το βιβλίο σε μαύρα χάλια, οι ορχήστρες επίσης. Στις κρατικές σκηνές τακτοποίησε τα θέματα ο ίδιος ο πρωθυπουργός, μοιράζοντας με το ΠΑΣΟΚ τις θέσεις των διευθυντών (κρατάω το Εθνικό, πάρε το Βορείου Ελλάδος), οπότε ο κ. υπουργός απαλλάχθηκε και από μια πρόσθετη άχαρη φροντίδα.
Θα σκεφθεί κανείς πως τη στιγμή που αφήνουν ασθενείς έξω από τα νοσοκομεία, τα σχολειά χωρίς εκπαιδευτικούς, τα νοικοκυριά χωρίς θέρμανση και ένα μεγάλο μέρος των πολιτών άνεργο, ανασφάλιστο και χωρίς ελπίδα, ο πολιτισμός μας μάρανε... Ναι! Μας μάρανε. Γιατί σε όλες τις στιγμές της ιστορίας μας οι τέχνες, τα γράμματα, οι ποιητές και οι φιλόσοφοι ήταν εδώ και στήριξαν και τον λαό, και τον τόπο. Τον ενέπνευσαν ώστε να μεγαλουργήσει και τον εμψύχωσαν στα δύσκολα και στους αγώνες - εθνικούς και κοινωνικούς.
Η εγκατάλειψη του πολιτισμού από τους θεράποντες των μνημονιακών μας δεσμεύσεων δεν είναι τυχαία. Δεν γίνεται επειδή οι άνθρωποι είναι απλώς άμουσοι και αγράμματοι. Πολιτική επιλογή τους είναι να εξοικονομήσουν χρήματα από εκεί. Αντί να τα αναζητήσουν από τους έχοντες και κατέχοντες, αντί να δημιουργήσουν ένα φιλολαϊκό και δίκαιο σύστημα φορολόγησης, αντί να καλύπτουν με δάνεια -αυτή τη στιγμή!- τους ημέτερους υποστηρικτές και προστάτες τους, επέλεξαν να αφαιρέσουν κονδύλια από τον πολιτισμό. Και όχι μόνον. Αλλά και από την υγεία, την παιδεία, τις κοινωνικές ασφαλίσεις... Ό,τι έχει να κάνει με την ποιότητα ζωής των απλών ανθρώπων. Των πολλών. Του λαού...
Ο τόπος και ο λαός έχουν ανάγκη από μια άλλη κυβέρνηση. Ένα νέο πολιτικό προσωπικό. Ένα όραμα που θα περιλαμβάνει φροντίδα για τον πολιτισμό, την υγεία, την παιδεία, την ασφάλιση, την εργασία. Η ζημιά που έχει γίνει είναι μεγάλη. Το ξεχαρβάλωμα που έχουν επιτύχει δεν θα αποκατασταθεί με το πάτημα ενός κουμπιού. Υπάρχουν μπροστά σε όσους θέλουν να δουλέψουν γι' αυτόν τον σκοπό βουνά δυσκολιών. Η υπέρβασή τους είναι μονόδρομος. Όπως μονόδρομος είναι η φροντίδα για τον πολιτισμό που εμπνέει, στηρίζει και μεγαλουργεί σε τέτοιες στιγμές. Δύσκολες.
Ευελπιστούμε να έχουμε έναν πολιτισμό που δεν θα κρύβεται και πολιτικό προσωπικό που θα είναι παρόν και μάχιμο!
*Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
