Του Πάνου Σκουρολιάκου*
«Πολλά θέατρα στην Αθήνα, βρε παιδί μου... Μα τι κάνουν όλοι αυτοί;».
Κοίτα τώρα βάσανο που σου έχουν οι νοικοκυραίοι... Γιατί να υπάρχουν ηθοποιοί, σκηνοθέτες, συγγραφείς που επιμένουν να εκφραστούν. Να πασχίζουν να αρθρώσουν λόγο, να υλοποιούν τα όνειρά τους και να συνδιαλέγονται με το κοινό, μέσω μιας παράστασης!
Κοίτα που εν τέλει πείστηκαν πως οποιαδήποτε μορφή τέχνης είναι μια δαπανηρή και άχρηστη πολυτέλεια... Ευχαρίστως αποδέχθηκαν την παντελή έλλειψη δημόσιας φροντίδας στο θέατρο, τον κινηματογράφο, τη μουσική, το βιβλίο. Μιας και, ως άχρηστα όλα αυτά, θα πρέπει να εκλείψουν, γιατί βρισκόμαστε σε κρίση! Και όταν οι ηθοποιοί, οι σκηνοθέτες και οι μουσικοί πασχίζουν να δημιουργήσουν μέσα από «χαρακώματα» κυριολεκτικά, δηλαδή συναυλίες, παραστάσεις, εκθέσεις σε εναλλακτικούς χώρους ή μέσα από κοινωνικές συλλογικότητες, ενοχλούνται και με αυτό!
Δηλαδή με τι θα ήταν ευχαριστημένοι; Με ένα διάταγμα που θα όριζε αυστηρά τον αριθμό των εν λειτουργία θεάτρων, των αναγκαίων παραστάσεων καθώς και των ασχολουμένων με διάφορες σάχλες του τύπου θέατρο, σκηνή, κουλτούρα και τα συμπαρομαρτούντα;
Οι γκρινιάρηδες στους οποίους αναφέρομαι συνήθως είναι οι ίδιοι που αποθεώνουν την «ελεύθερη αγορά» και τη μαγική δύναμή της «να καθορίσει τα πάντα». Αυτή η ιδεοληψία τους όμως ισχύει για την υγεία, την παιδεία, τους μισθούς, το άνοιγμα των επαγγελμάτων γενικώς και αδιακρίτως, αλλά όχι για τις τέχνες, και εν προκειμένω για το θέατρο!
Οι «πραγματιστές» πατριώτες, λοιπόν, δεν γνωρίζουν προφανώς πως το θέατρο είναι ελληνική «εφεύρεση». Πως η αρχαία τέχνη του Διόνυσου είναι ένα από τα δώρα μας στην ανθρωπότητα. Αγνοούν πως η Αθήνα είναι μια από τις πιο σημαντικές θεατρικές πρωτεύουσες σ' όλο τον κόσμο. Συναντά κανείς εδώ κάθε χρόνο μια ευρεία γκάμα συγγραφέων, προσεγγίσεων και διαφορετικών ειδών θεάτρου. Εκατοντάδες πρεμιέρες δίνονται κάθε χρόνο. Σε παραδοσιακές θεατρικές αίθουσες, σε χώρους που έχουν μετασκευασθεί, σε εναλλακτικές θεατρικές σκηνές, σε φεστιβάλ, σε περιοδείες. Πού να ξέρουν πως στο κέντρο της Αθήνας οι απόλυτα εμπορικές (όχι με την έννοια της ποιότητας, αλλά της προτίμησης του κοινού) παραστάσεις δεν ξεπερνούν τις τριάντα με σαράντα τον χειμώνα και τις δέκα το καλοκαίρι. Τους διαφεύγει πως από όλες τις παραστάσεις κάποιες είναι κακές, κάποιες μέτριες και κάποιες καλές και το κοινό, που ακολουθεί τους θεατρίνους όπου κι αν παρασταίνουν, ανακαλύπτει και επιβραβεύει αυτό που του αρέσει. Τους διαφεύγει ακόμα πως ο κύκλος των θεατρικών παραστάσεων συνεπάγεται και έναν κύκλο οικονομικών συναλλαγών. Πως κάποιες από αυτές τις παραγωγές στέκουν και ως εξαγώγιμα πολιτισμικά προϊόντα, εάν υπήρχε σχεδιασμός και μέριμνα κρατική. Δηλαδή, εισαγόμενο χρήμα.
Βέβαια, σε όλους αυτούς τους ρεαλιστές Έλληνες πατριώτες δεν είπε κανείς πως σε χρόνια δύσκολα το θέατρο εμψύχωσε και στήριξε ετούτον τον τόπο. Και στους εθνικούς και τους κοινωνικούς αγώνες. Στην αρχαία Αθήνα, η Δημοκρατία αποτυπώθηκε στα έργα των δραματουργών. Για την προετοιμασία του ξεσηκωμού του '21, στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες αλλά και στην Κωνσταντινούπολη το θέατρο συνετέλεσε στην αφύπνιση και συνένωση των Ρωμιών που μιλούσαν την «γραικικήν», δηλαδή τα ελληνικά. Στον πόλεμο του '40, αλλά και στην κατοχή, ήταν εργαλείο αντίστασης και αποκούμπι, τόσο στα αστικά κέντρα, όσο και στην περιφέρεια με το «Θέατρο του Βουνού» από τους αντάρτες. Στην επτάχρονη χούντα των συνταγματαρχών, το ίδιο.
Από την άλλη βέβαια, αυτοί οι νοικοκυραίοι θεωρούν ότι στο θέατρο «ο πάσα ένας μπορεί να μιλήσει για την ανάγκη για μια καλύτερη ζωή, για το άδικο της εξουσίας και, εδώ που τα λέμε, κάποια έργα το πάνε και ακόμα πιο εξτρεμιστικά. Μιλούν για δημοκρατίες, σοσιαλισμούς, επαναστάσεις και άλλα εκτός συνταγματικού τόξου επικίνδυνα για την ισορροπία του υπέροχου κόσμου μέσα στον οποίο ζούμε!».
Ζώντας στην καθημερινή μας κόλαση, όπου με το υποδεκάμετρο της τρόικας μάς έχουν ορισθεί τα πάντα, ακράδαντα πιστεύουμε πως το θέατρο, ως εγγεγραμμένο στο DNA της φυλής, αντιστέκεται και θα συνεχίσει να αντιστέκεται στους σκοταδιστές με τα γκρίζα κοστούμια και τις σινιέ γραβάτες, Αθηνών, Βρυξελλών και περιχώρων.
Κυρίες και κύριοι, ΚΑΛΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ!!!
* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
