Της Λήδας Καζαντζάκη
Η ζωή μεταδίδεται με τη συνύπαρξη. Στο ξεκίνημά της στα σπλάχνα της μάνας μας και μέσα στη διάρκεια ολόκληρου του βίου μας με τον συγχρωτισμό μας με τον Άγνωστο που γνωρίζουμε στις κοινωνικές μας διανθρώπινες συναντήσεις ως γείτονα, φίλο, σύντροφο αναγνωρίζουμε μέσα από αυτόν τον Εαυτό μας.
Η ζωή μας περιορίζεται τους τελευταίους μήνες μέσα στην κοινωνική μόνωση που επιβάλλουν οι διαχειριστές της Covid-19 αλλά και ο πραγματικός φόβος για τον θάνατο που ελλοχεύει παντού κι αυτοί επεξεργάζονται και διασπείρουν κατά το δοκούν. Ωθώντας μας στον αναγκαστικό, καταναγκαστικό εγκλεισμό, τον απόλυτο ή μερικό, που οδηγεί αναπόφευκτα σε μια ψυχική και νοητική αποδιοργάνωση. Στο πλαίσιο της αφόρητης και απόλυτης μοναξιάς ή της πυρηνικής, εθνικής οικογένειας που ανέκαθεν επιζητούσαν οι εκφραστές του νεοφιλελεύθερου δόγματος. Όπου ήδη εκδηλώνονται με έντονο ρυθμό οι πατριαρχικές εκφράσεις τής βίας, με σχεδόν αποκλειστικούς θύτες τους άνδρες και σχεδόν αποκλειστικά θύματα τις γυναίκες στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο.
Η ζωγράφος Μαριάν Φέντεραλ προβάλλει στην τελευταία της ατομική έκθεση, στο Μουσείο Λαογραφίας και Χριστιανικής Τέχνης στη Χώρα της Άνδρου, τη σημασία της σωματικής επαφής αλλά και της αυτόβουλης απουσίας της.
Ο τίτλος της «Αγκαλιά και στοχασμοί» είναι ενδεικτικός. Συλλαμβάνει μέσα σε παχιές ή διάφανες χειρονομιακές, γήινες, ηλιοπότιστες, γαλαζοπράσινες, υπόλευκες πινελιές τις διαφορετικές εκφάνσεις και διακυμάνσεις της ανθρώπινης επικοινωνίας με τους βραχίονες που περιβάλλουν προστατευτικά, παρηγορητικά, παθιασμένα το κορμί του Άλλου, τα χέρια που αγγίζουν παραινετικά, υποστηρικτικά, εμπιστευτικά τους ώμους του.
Γράφει το συναίσθημα με το δικό της εξπρεσιονιστικό ιδίωμα. Το εξελίσσει από τη φευγαλέα πύκνωσή του σε δύο μαύρες σχισμές των ματιών που συγκρατούν τα δάκρυα ή στις σφιγμένες γροθιές που κρατούν τον αγαπημένο στην αναλυτική αποτύπωση των χαρακτηριστικών του προσώπου των εραστών που εκτείνονται σε ένα πλατύ χαμόγελο της ικανοποίησης της επιθυμίας της συνεύρεσης με το αντικείμενο του πόθου τους ή στο διερευνητικό, αγωνιώδες βλέμμα του οδηγού που φέρει την ευθύνη για την ασφάλεια των συνεπιβατών του. Επισημαίνει και την απαραίτητη για την ύπαρξη μοναξιά ως τόπο ανα-στοχασμού των πράξεών μας στις κυρτωμένες «σκεπτόμενες» φιγούρες της.
Δείχνει με τις αντλημένες από την πεζή καθημερινότητα μορφές της σε στιγμές καθημερινές τους δύο πόλους που συνέχουν τη ζωή μας.
Σε «γκρίζες κοινωνίες», όπως τις αποκαλεί η Φρανσουάζ Ντολτό στο δοκίμιό της «Για τη Μοναξιά». «Όπου θεωρείται αμαρτία η παράκληση, αμαρτία η επιθυμία να αφυπνιστεί ο άνθρωπος και οι οποίες, για να το αποφύγουν, κάνουν το παν ώστε να μην υποφέρει από μοναξιά, ενώ, χάρη στη μοναξιά, η επιθυμία του θα αναζωπυρωνόταν. Επίσης όμως, κάνουν το παν ώστε να μην μπορεί ο άνθρωπος να συναντήσει τους άλλους, ούτε να επικοινωνήσει μαζί τους. Διότι τον καταποντίζουν στην αισχρή αποβλάκωση της βιοποριστικής εργασίας και των ηχηρών συνθημάτων που εξορίζουν τη σκέψη και των ρυθμών τους οποίους επιβάλλουν στις ήδη αλλοτριωμένες πράξεις του, που υπηρετούν μια κοινωνία εξίσου, όπως αυτός, νωθρή και τυφλή».
MARIANNE FEDERAL «Αγκαλιά και στοχασμοί», Μουσείο Λαογραφίας και Χριστιανικής Τέχνης (δίπλα στο ξενοδοχείο «Παράδεισος»), Χώρα Άνδρου
Διάρκεια έκθεσης: 7 Αυγούστου - 15 Σεπτεμβρίου 2020. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Κυριακή, 7-10 μ.μ.
