Φλυαρία_Σκηνή 1η
«Οι αστέρες των ελληνικών μέσων εμφανίζονται μαζικά στις πρεμιέρες. Απαστράπτοντες και εξωτερικά αυτάρκεις, φωτογραφίζονται: συγκρατημένοι πριν την παράσταση, απελευθερωμένοι μετά, στις ταβέρνες και στα νυχτερινά κέντρα της περιοχής. Το κοψίδι και τα καλοκαιρινά κοκτέιλ εξάλλου έχουν ιδιαίτερη μεταρσιωτική, πεπτική δράση μετά από λίγη τραγωδία ή τον all time classic Αριστοφάνη...
Απλώνεται ένα νευρωτικό δίχτυ που απονευρώνει με ιατρική ακρίβεια το έργο τέχνης. Εμπεδώνεται ένας νέου τύπου πρωταθλητισμός. Πρέπει να δεις όσα περισσότερα μπορείς. Πρέπει να σε δουν όσο περισσότεροι γίνεται. Να κλείσεις δουλειές για τον χειμώνα, να βρεις τον κρίσιμο κόμβο να σε χρηματοδοτήσει. Πρέπει να παράγεις ακατάπαυστα για να μην σε ξεχνούν. Ένας ανηλεής βρόχος από καταναγκασμούς κυκλώνει το καλλιτεχνικό έργο και το στραγγαλίζει...»1.
Σιωπή_Σκηνή 2η
Κάπως έτσι το ζεστό και ιδρωμένο θέρος του 2012, πάντα υπό καθεστώς κρίσης, είχαν τα πράγματα. Η πολιτιστική μηχανή και το κεντρικό της αφήγημα δεν έχουν αλλάξει εξάλλου εδώ και πολλά χρόνια. Πώς θα μπορούσε άραγε να εξελιχθεί σε συνθήκες μιας έντονα διεθνοποιημένης, αν όχι παγκοσμιοποιημένης πολιτιστικής επικράτειας και αγοράς: παραγωγικότητα, ανταγωνιστικότητα, κόστος παραγωγής, αξία μεταπώλησης. Ο χώρος του πολιτισμού, ο χώρος της τέχνης είναι δυναμικός, εξελισσόμενος και εννοείται ότι, πέρα από καλλιτεχνικά κριτήρια, υπάρχει και η αγορά. Βέβαια, η αξία του έργου τέχνης, η δυνατότητα μνημείωσης μέσα στον χώρο και τον χρόνο, ζητήματα αισθητικής και δεοντολογίας έχουν δεχθεί αλλεπάλληλα πλήγματα, η καλλιτεχνική παραγωγή έχει πολλαπλώς υπερπληθωριστεί και οι ευθύνες είναι και πολλές και σύμπλοκες.
Φέτος το θέρος προδιαγράφεται υποτονικό. Κάποιες παραστάσεις στην Επίδαυρο και σε αρχαιολογικούς χώρους, λίγες συναυλίες στο Ηρώδειο, καλλιτεχνική δραστηριότητα στην περιφέρεια μηδενική. Η εφαρμογή του «αποσπάσματος», από εννοιακή πρακτική, καθίσταται εφαρμοσμένη πολιτιστική πολιτική τα αποτελέσματα της οποίας θα εξετάσουμε άμεσα. Το θέατρο ειδικά και οι τέχνες γενικά θα διάγουν μια περίοδο σιωπής. Οι ταβέρνες βέβαια και τα μπαρ στις παραλίες μάλλον όχι... Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Το ευκταίο, στη νέα πραγματικότητα του μετα-πολιτιστικού τοπίου, θα ήταν η φετινή, θερινή, αναγκαστική καλλιτεχνική σιωπή να λειτουργήσει ως περισυλλογή και ως πολλαπλασιαστής, ως το κουκούλι όπου ετοιμάζονται σιωπηλά, αλλά αποφασισμένα νέες παραγωγικές δυνατότητες και ευκαιρίες που περιλαμβάνουν όσο μεγαλύτερο κομμάτι του καλλιτεχνικού γίγνεσθαι της χώρας σε όλα τα πεδία της τέχνης.
Αποσιώπηση_Σκηνή 3η(αλλά όχι τελευταία)
Ο πολιτισμός είναι πεδίο «μαλακής» διπλωματίας, soft diplomacy μεν, ιδιαιτέρως επιδραστική δε. Χτίζεις τριμερείς, τετραμερείς και λοιπές διεθνείς συνεργασίες πατώντας ακριβώς στο υποτιθέμενο συγκριτικό σου πλεονέκτημα: τον πολιτισμό. Και είναι υποτιθέμενο γιατί στο εσωτερικό «χρηματιστήριο αξιών» ο πολιτισμός μάλλον υποεκτιμάται και κακοποιείται συστηματικά, ενώ στο διεθνές οι ανταγωνιστές έχουν σπεύσει να λάβουν θέσεις, αποφάσεις και δουλεύουν. Τίποτα δεν χαρίζεται και τίποτα δεν εξυπακούεται. Με στιβαρή πολιτιστική πολιτική, ευέλικτη και συμπεριληπτική χτίζεις γέφυρες, επηρεάζεις νοοτροπίες και αποφάσεις σε δεύτερο βαθμό, ενοφθαλμίζεις καθοριστικά τον διεθνή πολιτιστικό χάρτη και, ναι, μπορείς να παράγεις υπεραξία και οικονομική ύλη. Ας μην υποτιμούμε καμιά πτυχή. Αλλά αυτό που δεν βλέπουμε, αυτό που δεν φαίνεται να έχει επιτέλους δρομολογηθεί κεντρικά, αποφασιστικά και με διαύγεια είναι ακριβώς το κρίσιμο επιχειρησιακό πλάνο αυτής της εξωστρέφειας. Εδώ όμως δεν περισσεύει η σιωπή. Περισσεύει η αποσιώπηση... Θα επανέλθω.
1 Ελευθερία Ράπτου,«Φλύαρη σιωπή», εφημ. «Η Αυγή», 21 Αυγούστου 2012
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
