«Κατηγορώ...!» (J'Accuse)
Σκηνοθεσία: Ρόμαν Πολάνσκι
Ερμηνεία: Ζαν Ντιζαρντέν, Λουί Γκαρέλ, Εμανουέλ Σενιέ, Ερβ Πιερ, Γκρεγκορί Γκαντεμπουά, Ντιντιέ Σαντρέ, Μελβίλ Πουπό, Ματιέ Αμαλρίκ, Βενσάν Περέζ, Ντενίς Πονταλιντέ, Ερίκ Ρουφ
Στα 86 του χρόνια ο Πολάνσκι εξακολουθεί να μας προσφέρει σπουδαίο σινεμά. Εδώ, το σενάριο βασίζεται στο βιβλίο του Βρετανού δημοσιογράφου και συγγραφέα Ρόμπερτ Χάρις, μια εξιστόρηση της υπόθεσης Ντρέιφους από τη σκοπιά του Γάλλου αξιωματικού Ζορζ Πικάρ, ο οποίος αγωνίστηκε να αποκαλύψει την αλήθεια και να αποδείξει την αθωότητα του Ντρέιφους στην πολύκροτη υπόθεση που συντάραξε τη Γαλλία για δώδεκα ολόκληρα χρόνια, από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τις αρχές του 20ού.
Η Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία, η οποία είναι το ιστορικό πλαίσιο της υπόθεσης Ντρέιφους, δεν ήταν ανέφελη. Οικονομικά σκάνδαλα εις βάρος αμέτρητων μικρομετόχων, όπως η χρεοκοπία της εταιρείας που είχε αναλάβει να κατασκευάσει τη Διώρυγα του Παναμά, η «σκιά» της βαριάς ήττας στον γαλλοπρωσσικό πόλεμο του 1870, η απώλεια της Λωραίνης και της Αλσατίας, η τάση για ρεβάνς, όλα αυτά οδηγούσαν μεγάλο μέρος της γαλλικής κοινωνίας να προσδίδει στον γαλλικό στρατό βαρύνουσα σημασία.
Δεν έλειπαν και όσοι υποστήριζαν πως το ελάχιστα δημοφιλές Κοινοβούλιο έπρεπε να διαλυθεί και να δώσει τη θέση του σε κάποιου είδους στρατιωτικό καθεστώς. Επιπλέον η Καθολική Γαλλία θεωρούσε πως απειλείται, ειδικά με την υπόθεση Ντρέιφους: εκτός από τη μόνιμη θεωρία περί διεθνούς εβραϊκής συνωμοσίας, ο Καθολικισμός «έβλεπε» και έναν ιδιότυπο ευρωπαϊκό συνασπισμό Εβραίων και προτεσταντών που υποστήριζαν την αθωότητα του Γάλλου λοχαγού.
Η Γαλλία είχε χωριστεί σε δύο στρατόπεδα. Διόλου τυχαία, με το γύρισμα του αιώνα και ενώ πολλαπλασιάζονταν τα στοιχεία που αποδείκνυαν τη σκευωρία εις βάρος του Ντρέιφους, θα φτάσουμε το 1905 στον νόμο διαχωρισμού κράτους - Εκκλησίας, που μεταξύ άλλων επιβάλλει την υποχρεωτική πρωτοβάθμια εκπαίδευση σε κρατικά σχολεία για όλα τα παιδιά της Γαλλίας (για πρώτη φορά!), ενώ διακηρύσσει την ελευθερία της πίστης και την ισότητα των πολιτών ενώπιον του νόμου.
Πράγματι, το «κέρδος» από την υπόθεση Ντρέιφους για τη γαλλική κοινωνία ήταν πως έγινε αντιληπτό πόσο επικίνδυνη είναι η συμπόρευση αντισημιτισμού, εθνικισμού, μιλιταρισμού και σκληροπυρηνικού Καθολικισμού.
Δυστυχώς, η ταινία του Πολάνσκι αποφεύγει να θίξει αυτό το «ευρύτερο» αλλά εν τέλει καθοριστικό πλαίσιο. Υιοθετεί τη δομή ενός καλοκουρδισμένου δικαστικού - αστυνομικού θρίλερ και το υπηρετεί με συνέπεια και εξαίρετη κινηματογραφική μαστοριά. Πιθανότατα οι «υποψιασμένοι» Γάλλοι και όσοι γνωρίζουν καλά την ιστορία της χώρας αυτής θα αντιληφθούν τις συνεκδοχικές αναφορές που ο Πολάνσκι απωθεί στο περιθώριο της αφήγησής του.
Κεντρικό πρόσωπο, σύμφωνα με το σενάριο, δεν είναι ο λοχαγός Ντρέιφους (Λουί Γκαρέλ), αλλά ο συνταγματάρχης Πικάρ (Ζαν Ντιζαρντέν), χαρακτήρας σύνθετος, που αναζητεί επίμονα την αλήθεια και διαθέτει μια ξεκάθαρη αντίληψη περί δικαίου, παρά τις αντιεβραϊκές προκαταλήψεις του. Θαύμαζε τον Ντοστογιέφσκι, είχε γνωρίσει τον Προυστ και τον Ζολά προτού ο τελευταίος γράψει το καταλυτικό πρωτοσέλιδο «Κατηγορώ!» στην εφημερίδα «L’Aurore» του Ζορζ Κλεμανσό. Επτά χρόνια μετά το τέλος της υπόθεσης Ντρέιφους, ο Κλεμανσό θα γίνει πρωθυπουργός και θα διορίσει τον Πικάρ υπουργό Πολέμου.
Στο περίφημο άρθρο του ο Ζολά δήλωνε την απέχθειά του προς την υποκρισία και τον φανατισμό. Το φύλλο εκείνο της εφημερίδας τυπώθηκε σε 300.000 αντίτυπα, αντί των 30.000 που ήταν ο συνηθισμένος αριθμός, και έγινε ανάρπαστο. Το κείμενο αυτό ήταν η απαρχή για τη δικαίωση του Ντρέιφους, αν και ο δρόμος δεν ήταν εύκολος...
«Ο νέος Παρθενώνας»
Σκηνοθεσία: Θανάσης Σκρουμπέλος, Κώστας Χρονόπουλος, Γιώργος Χρυσοβιτσάνος, Σπύρος Ζάχος
Με τη μεταπολίτευση του 1974 μια ομάδα φίλων μηχανικών του ΕΜΠ συγκέντρωσε χρήματα για το γύρισμα ενός ντοκιμαντέρ για τους τόπους εξορίας, και ειδικότερα για τη Γυάρο και το Μακρονήσι. Η σκηνοθεσία ήταν της περίφημης «ομάδας των τεσσάρων» και για πρώτη φορά μετά το κλείσιμο της Μακρονήσου έφταναν εκεί κινηματογραφιστές. Υπήρχαν ακόμη σκορπισμένα στα ερείπια κράνη, πόρπες, αρβύλες και έντονα στοιχεία της τραγικής διαμονής φαντάρων και πολιτών.
Οι νεότερες γενιές δύσκολα μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι σε αυτό το άγονο νησί, με έκταση που μόλις ξεπερνά τα 18 τετραγωνικά χιλιόμετρα και σε μικρή απόσταση από το Λαύριο, «φιλοξενήθηκαν» πάνω από 50.000 αγωνιστές από το 1946 έως και το 1961. Σε αυτό το βραχώδες νησί κρατούμενοι και στρατιώτες έχτισαν όχι μόνο τους χώρους διαμονής, αλλά θέατρα, εκκλησίες, ακόμη και τα σπίτια των δεσμωτών τους... Προμελετημένο έγκλημα ήταν η εξόντωση πάνω από 300 σκαπανέων τη νύχτα της 29ης Φεβρουαρίου του 1948.
Η ταινία, παραγωγής 1975, βγαίνει σε επανέκδοση μαζί με την πρόσφατη δουλειά του Θανάση Σκρουμπέλου πάλι για τη Μακρόνησο «Η νύχτα τ’ Αγι-Αντώνη - Μακρόνησος Β11». Ως «εισαγωγή» προβάλλεται ένα πεντάλεπτο με λήψεις την περίοδο 2017-2018 από τη Μακρόνησο.
Η μουσική σύνθεση στο ντοκιμαντέρ είναι του Λουκιανού Κηλαηδόνη. Αφηγητές η Άννα Βαγενά και ο Γιώργος Χριστόπουλος.
"... για πάντα"
Σκηνοθεσία: Γιάννης Παπαδάκος
Ερμηνεία: Γιάννης Τσιμιτσέλης, Κατερίνα Γερονικολού, Όλγα Δαμάνη
Αδιάφορη ελληνική παραγωγή, με σενάριο του (πρωταγωνιστή) Γιάννη Τσιμιτσέλη, που εικονογραφεί τις ερωτικές περιπέτειες ενός πετυχημένου σεφ... Από τον σκηνοθέτη των «Bachelor 2 & 3».
«Jumanji: Η επόμενη πίστα» (Jumanji: The Next Level)
Σκηνοθεσία: Τζέικ Κάσνταν
Ερμηνεία: Ντουέιν Τζόνσον, Τζακ Μπλακ, Κέβιν Χαρτ, Κάρεν Γκίλαν
Το σινεμά ως βιντεογκέιμ, που περνά συνεχώς από διαφορετικές «πίστες»... Ο Σπένσερ επιστρέφει στον κόσμο του Τζουμάντζι και οι τρεις φίλοι και πρώην συμπαίκτες του ξαναμπαίνουν στο παιχνίδι για να τον σώσουν.
