"Καλό ταξίδι, Θάνο. Σ' ευχαριστούμε". Μια στεντόρεια φωνή έσκιζε τη λύπη. Και ένα θερμό χειροκρότημα να σπάει το ψύχος του χθεσινού μεσημεριού. Κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει ότι ο Θάνος Μικρούτσικος ταξίδεψε... Πρόσωπα θλιμμένα, κλαμένα. Από νωρίς το πρωί πέρναγαν από το Α' Νεκροταφείο, όπου η σορός του εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα, για να του πουν το αντίο. Η μεγάλη φωτογραφία του έξω από την αίθουσα πολιτικών τελετών έδειχνε το σημείο. Μέσα ο Θάνος σαν να κοιμόταν. Με τους ανθρώπους του γύρω, τη γυναίκα του Μαρία Παπαγιάννη, τα παιδιά του, τον αδελφό του Ανδρέα, τους στενούς φίλους και συνεργάτες. Και με την κόκκινη σημαία ακουμπισμένη στα πόδια του, πάνω από τα λουλούδια. Σημάδι από το κυνήγι της ουτοπίας που ποτέ του δεν εγκατέλειψε.
Μικρή η αίθουσα για να χωρέσει τον μεγάλο απόντα. Πολύ μικρή για χωρέσει την αγάπη του απλού κόσμου που πλημμύριζε τον χώρο. Παρά το χιονόνερο και το τσουχτερό κρύο, βρέθηκαν εκεί πολλοί για να αποχαιρετήσουν τον σπουδαίο συνθέτη. Κι ένα κομμάτι από τις μνήμες τους. Κομμάτι από τις ζωές μας έφυγαν με τον θάνατό του. Γιατί ο Μικρούτσικος τραγούδησε τις ομορφιές και τις ασχήμιες, τα όνειρα και τις επιθυμίες, τους αγώνες και τους έρωτές μας. Γι' αυτό το "σ' ευχαριστούμε, Θάνο" βρέθηκαν τόσοι χθες εκεί. Για τις μουσικές που μας χάρισε, και για το ότι επέμενε να μας χαρίζει τα δώρα των ποιητών, γιατί ποτέ δεν σταμάτησε να δείχνει τον δρόμο προς την ουτοπία, γιατί ώς το τέλος δεν έπαψε να μάχεται και ποτέ δεν έπαψε να μας προτρέπει να ονειρευόμαστε. Γιατί δεν ήταν άλλος από τη δημόσια εικόνα του, γιατί αγάπησε με πάθος τη ζωή και τίμησε τον Άνθρωπο. Γιατί όταν σου μιλούσε σε έκανε να νιώθεις σπουδαίος, όποιος κι αν ήσουν, απ' όπου κι αν ερχόσουν. Γενναιόδωρος πάντα. Γελαστός ή γελασμένος, χόρεψε τη ζωή του στο φτερό του καρχαρία, ανήσυχος πάντα, εφευρετικός, αξιώθηκε να γευτεί την αγάπη των απλών ανθρώπων. Δεν δίστασε και δεν υποχώρησε ούτε στις μεγαλύτερες δυσκολίες. Συνεπής στις ιδέες του και παρών στις μάχες για ένα καλύτερο αύριο. Άλλωστε για εκείνον ο κόσμος θα γίνει όμορφος όταν "ο ψαράς θα γράφει ποιήματα και ο ποιητής θα ψαρεύει". Γιατί ο Θάνος έφερε την ουσία του πολιτισμού εντός του, στο έργο του και κυρίως στη ζωή του. Ο πολιτισμός και η Αριστερά κυλούσε στις φλέβες του και ο ίδιος μια μεγάλη αγκαλιά για τους ανθρώπους, τους γνωστούς και τους ξένους.
Η φωνή του ακούστηκε ξαφνικά να τραγουδά. "Εγώ, ο Bertolt Brecht, είμαι από τα μαύρα δάση". Σιωπή απλώθηκε παντού για να ακούγεται το τραγούδι "Για τον φτωχό Μπέρτολτ Μπρέχτ" και τα δάχτυλά του στο πιάνο. Πολιτική επέλεξε να είναι η κηδεία του.
"Γνωριστήκαμε πριν 27 χρόνια. Εγώ νεαρή δημοσιογράφος, ο αγαπημένος μου συνθέτης εσύ, έγινες εμμονή μου, ήθελα να είμαι μαζί σου. Αυτό που ζούμε, μου έλεγες, είναι σπάνιο. Τον απόλυτο έρωτα, την απόλυτη ευτυχία. Κανείς δεν μπορούσε να σε νικήσει, γιατί τα είχες όλα". Ο αποχαιρετισμός της γυναίκας του, Μαρίας Παπαγιάννη, σπαρακτικός. Ένα αντίο - μοιρολόι. "Και ύστερα ήρθε το κακό και μας έστησε στον τοίχο" του έλεγε κλαίγοντας. "Μην φοβάσαι, αν δεν σου μάθω τέλεια ισπανικά, εγώ δεν φεύγω. Μα το κακό αγρίεψε και εγώ φοβόμουν όλο και πιο που. Τους τελευταίους δύο μήνες κοίταζα τη ζωή από το παράθυρο του νοσοκομείου να τρέχει και όλα τα ταξίδια που ήθελα να κάνουμε έγιναν μια βόλτα στον διάδρομο του νοσοκομείου".
Μα και η κόρη του Αλεξάνδρα, κλαίγοντας, ανέφερε πως "αν βρίσκεσαι σε ένα παράλληλο σύμπαν, κράτησαν μου το πιάνο ζεστό μέχρι να ξανασυναντηθούμε. Σε αγαπάω".
Η φωνή του Οδυσσέα Ιωάννου, του αγαπημένου του συνεργάτη, ποιητή, έσπαγε από τη θλίψη. Σε λίγα λεπτά προσπάθησε να χωρέσει όλα τα δώρα του Θάνου. "Μας έσπρωχνε να ταξιδεύουμε στο όνειρο" έλεγε και θυμόταν την προτροπή του. "Μην αφήσετε κανέναν να πει κακή κουβέντα για το όνειρο".
Συγκινημένος ο γ.γ. της Κ.Ε. του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, αναφέρθηκε στο έργο του, που, "αν και πολύ προωθημένο, βαθύ και απαιτητικό, πρωτόγνωρο και ενίοτε παράξενο, είναι έργο γνήσια λαϊκό. Σεβάστηκες ό,τι γράφτηκε στο παρελθόν, πριν από σένα, αλλά δεν το μιμήθηκες" είπε προσθέτοντας ότι "το έργο σου θα συνεχίζει να πορεύεται στον χρόνο, να ‘σκίζει τις γραμμές των οριζόντων’, να περνά στην αιωνιότητα, να εμπνέει όλους εμάς, τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας, τις μελλοντικές γενιές" καθώς "είναι έξω και πάνω από χρόνο και τόπο, είναι ανεξάντλητο, αθάνατο".
Τον καλό του φίλο αποχαιρέτησε ο Γιώργος Κιμούλης. "Όταν χάνεις τον καλύτερό σου φίλο, νιώθεις ότι είσαι τελείως ανυπεράσπιστος. Τυχεροί όσοι έζησαν μαζί σου, φίλε", είπε αναφερόμενος στην επιμονή του Θάνου να κατακτάς το αδύνατο και την τεράστια πίστη του στην ουτοπία. "Θα ακολουθώ αυτή τη φράση μέχρι να κλείσω τα μάτια μου. Κι αν δεν το κάνουμε εμείς, θα το κάνουν οι επόμενοι μέχρι αυτό που φαίνεται αδύνατο να γίνει πραγματικότητα".
Σιωπή απλώθηκε ξανά όταν από τα μεγάφωνα η φωνή του Θάνου Μικρούτσικου ακούστηκε στο εμβληματικό "Οι επτά νάνοι στο s/s Cyrenia" του αγαπημένου του Κόλια. Του Νίκου Καββαδία, που τόσο έξοχα μελοποίησε. Όλος ο κόσμος ψιθύριζε τους στίχους, φροντίζοντας να μη σκεπάσει τη φωνή του συνθέτη.
Ένα παρατεταμένο χειροκρότημα συνόδευσε τον συνθέτη. Ήρεμος, γαλήνιος, σαν να κοιμόταν. Πρώτη φορά βλέπαμε το Θάνο Μικρούτσικο τόσο ήσυχο.
Η σορός του θα αποτεφρωθεί σήμερα στη Ριτσώνα.
Κάτω από τη φωτογραφία του, το στεφάνι του Μίκη Θεοδωράκη έγραφε "Στον αγαπητό φίλο και μεγάλο δημιουργό". Από τις 10.30 το πρωί, οπότε εκτέθηκε η σωρός του σε λαϊκό προσκύνημα, πολλοί καλλιτέχνες αλλά και πολιτικοί πέρασαν. Γύρω στις 2 μ.μ. τον αποχαιρέτησε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος. Λίγο μετά έμπαινε στο Α' Νεκροταφείο ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, ενώ το παρών έδωσαν επίσης η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο πρ. πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, οι Νίκος Φίλης, Λιάνα Κανέλη, Νίκος Σοφιανός, Γιάννης Βαρουφάκης και Δανάη Στράτου, Θοδωρής Ρουσόπουλος. Τον αποχαιρέτησαν επίσης οι Χρήστος Λεοντής, Μαρία Φαραντούρη, Τηλέμαχος Χυτήρης, Λάκης Λαζόπουλος, Διονύσης Τσακνής, Μίλτος Πασχαλίδης, Χρήστος Θηβαίος, Φοίβος Δεληβοριάς, Κώστας Θωμαΐδης, Ηλίας Νικολακόπουλος, Γιάννης Μπέζος, Μίμης Ανδρουλάκης, Σοφία Βόσσου, Μάρω Δούκα, Μυρσίνη Ζορμπά, Αντώνης Λιάκος κ.α.
