Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.4°C21.6°C
2 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
19 °C
15.6°C20.8°C
2 BF 70%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.8°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.5°C24.8°C
2 BF 34%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.9°C22.3°C
3 BF 46%
Δημόσιες κρήνες και σιντριβάνια του Σαράγεβου
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Δημόσιες κρήνες και σιντριβάνια του Σαράγεβου

Το ομορφότερο σιντριβάνι της πόλης βρίσκεται στο νεκροταφείο Κοβάτσι

Κείμενο - φωτογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

1659. Στο Σαράγεβο φτάνει ο 48χρονος Τούρκος χρονογράφος και περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή. Περιηγούμενος χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, όπου γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου 1611, θα ταξιδέψει σε Ελλάδα, Βαλκανική, Κεντρική Ευρώπη, Βόρειο Αφρική, Ανατολία, Περσία και Κάιρο, όπου θα πεθάνει το 1682. Θα περιγράψει λεπτομερώς τις εντυπώσεις του για κτήρια, αγορές, ήθη, έθιμα και πολιτισμό στο δεκάτομο έργο του "Σεγιαχατναμέ", που θα πει "Βιβλίο των Ταξιδιών" ή, σύμφωνα με το χειρόγραφο της Βιέννης, "Ταρίκ-ι Σεγιά", ήτοι "Χρονικό του Περιηγητή".

Στις σημειώσεις του για το Σαράγεβο, όπου θα παραμείνει και το 1660, ο Εβλιγιά Τσελεμπή το ονομάζει Σαράγι, δηλαδή "Παλάτι", και από εκεί θα ονομαστεί η πόλη Σαράγεβο, δηλαδή "Σαράγι-οβάσι", που θα πει "Το Κάστρο μπροστά στη ρεματιά". Εκτός από "Σαράγι", η πόλη ονομάζεται και Μπόσνα-Σαράγι από το όνομα του ποταμού Μπόσνα.


Το σιντριβάνι του μεγαλύτερου τζαμιού του Σαράγεβου κατασκευάστηκε το 1530

Ο Τούρκος ταξιδευτής θα αφήσει πολύτιμες πληροφορίες για το Σαράγεβο του 17ου αιώνα, από τις οποίες προκύπτει ότι η πόλη, και ενώ δεν έχουν συμπληρωθεί δύο αιώνες από την ίδρυσή της από τους Οθωμανούς το 1461, διαθέτει 110 δημόσιες κρήνες και σιντριβάνια, 1.060 πηγές, 700 πηγάδια, 176 υδρόμυλους και 5 δημόσια λουτρά. Πρόκειται για ένα όχι ανεξήγητα μεγάλο αριθμό, αφού το 1660 το Σαράγεβο είναι με πληθυσμό 80.000 κατοίκων, οι οποίοι ποτίζουν με νερά 26.000 κήπους, δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Βαλκανικής μετά την Κωνσταντινούπολη (ακόμη υπολείπεται το Βελιγράδι, που θα ξεπεράσει το Σαράγεβο μερικά χρόνια αργότερα), με τους Οθωμανούς να το έχουν καταστήσει διοικητικό και εμπορικό κέντρο.

Κήποι, τζαμιά, δημόσιοι χώροι, παζάρια, όλη η πόλη έχει καθημερινή ανάγκη νερού. Και αυτό βρίσκεται παντού. Δεκάδες σιντριβάνια κατασκευάζονται με μορφή περιπτέρου, ενώ το οθωμανικό έθιμο θέλει να διανέμεται δωρεάν νερό. Οι αρχές προσλαμβάνουν σεμπιλτζίγια να επιβλέπουν και να συντηρούν τις δημόσιας χρήσης περίπτερες κρήνες, τις σεμπίλ, από όπου πήραν την ονομασία οι επιστάτες. Έτσι, εκτός από τον Εβλιγιά Τσελεμπή, το πλήθος κρηνών, πηγαδιών και σιντριβανιών θα εντυπωσιάσει, τον 17ο αιώνα, τον Σαραγεβανό ποιητή Μουχάμεντ Νερκεσίγια, ο οποίος θα γράψει πως "εδώ φαίνεται πως κάποιος θα μπορούσε να ζήσει για πολλά χρόνια καθώς ρέουν από την πηγή την αθανασίας νερά σε χιλιάδες κρήνες".


Η περίφημη Σεμπίλ του 1753

Δευτέρα, 16 Σεπτεμβρίου 2019. Ξεκινώ νωρίς το πρωί να επισκεφθώ τα κύρια αξοθέατα του Σαράγεβου. Πρώτος προορισμός μου είναι η Πλατεία Μπασκαρσίγια και η Κρήνη Σεμπίλ. Στο σημείο όπου ενώνονται τρεις μεγάλοι δρόμοι της πόλης, η Σάφετ - μπέγκα Μπασαγκίτσα, που κατεβαίνει από τα βόρεια, η πιο "τουριστική" Μουλά Μουστάφε Μπασεσκίγιε από τα δυτικά και η Τελάλι από τα νοτιοανατολικά, ξεκινά να απλώνεται προς τα νότια η ιστορική αγορά Μπασκαρσίγια, τοπωνύμιο τουρκικής προέλευσης.

Η συγκεκριμένη κρήνη του 1753 είναι η μοναδική περίπτερου σχήματος που έχει απομείνει στο Σαράγεβο. Διαρκώς βλέπεις δεκάδες ντόπιους να στέκονται ολόγυρα καθώς η Σεμπίλ είναι δημοφιλές σημείο ραντεβού, ενώ ακόμη περισσότεροι είναι οι τουρίστες που φωτογραφίζουν ή βγάζουν σέλφι σε ένα από τα "σήματα κατατεθέντα" της βοσνιακής πρωτεύουσας. Η καφασωτή διακόσμηση σε συνδυασμό με την εξαγωνική οροφή και τον ισλαμικής αισθητικής θόλο, βλέποντάς την από τη μεριά της πλατείας με φόντο τους μιναρέδες, δημιουργεί ένα οθωμανικό τοπίο. Η Σεμπίλ ανακατασκευάστηκε το 2006, στο πλαίσιο προγράμματος αποκατάστασης 41 παλαιών κρηνών από τις 152 που διέθετε τον 19ο αιώνα η πόλη.

Συνεχίζοντας προς τα βορειοανατολικά, ακολουθώ την οδό Κοβάτσι και ακριβώς στο σημείο που αλλάζει ονομασία σε Σίροκατς βλέπω στα δεξιά μου το νεκροταφείο Κοβάτσι. Εδώ βρίσκονται θαμμένος ο πρώτος Πρόεδρος της Βοσνίας, Αλία Ιζετμπέκοβιτς, καθώς και θύματα της πολιορκίας του Σαράγεβου. Αυτή διήρκεσε από την 1η Σεπτεμβρίου 1992 έως τις 29 Φεβρουαρίου 1996, δηλαδή 3 χρόνια, 3 εβδομάδες και 3 ημέρες, η μεγαλύτερης διάρκειας πολιορκία της σύγχρονης ιστορίας, τρεις φορές η διάρκεια της πολιορκίας του Στάλιγκραντ. Εδώ βρίσκεται και το ωραιότερο και εντυπωσιακότερο σιντριβάνι της πόλης.

Αργότερα το απόγευμα επισκέπτομαι το μεγαλύτερο τζαμί της πόλης, το Γκαζί Χουσρέβ-μπεγκ. Στο προαύλιό του κυριαρχεί το οκταγωνικού σχήματος τζαμί του 1530, το οποίο κατασκευάστηκε από βοσνιακή πέτρα για να ξαναχτιστεί τον 19ο αιώνα από μάρμαρο. Κατά τον πόλεμο της Βοσνίας καταστράφηκε η ξύλινη οροφή του και το 2002 αντικαταστάθηκε από ακριβές αντίγραφό της.
Μια επιγραφή στο εσωτερικό της οροφής γράφει στη γλώσσα του Κορανίου: "Και από το νερό δημιουργήθηκαν όλα τα έμβια όντα". Διαρκώς έρχονται πιστοί για προσευχηθούν και προτού εισέλθουν στο τζαμί πλένουν εδώ τα χέρια και το πρόσωπό τους.

Σκέφτομαι πως μια πλήρης περιήγηση στις κρήνες του Σαράγεβου θα απαιτούσε μια ιδιαίτερη επίσκεψη στην πόλη, για να δεις από το ενδιαφέρον σιντριβάνι που αποκαταστάθηκε στο τζαμί του 16ου αιώνα Χατζίσκα μέχρι τις απλές βρύσες στην παλαιά πόλη.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL