Αποφασισμένα να δώσουν σκληρή μάχη και να πετύχουν την παραμονή των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου εμφανίστηκαν τα ιδρυτικά μέλη της "Κίνησης Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς", ανάμεσά τους και ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, που με χθεσινή συνέντευξη Τύπου ξεκαθάρισαν ότι θα χρησιμοποιήσουν κάθε νομικό ή άλλο μέσο για να αποτρέψουν το καταστροφικό ξήλωμα της Μέσης Οδού, ένα από τα σημαντικότερα μνημεία που ήρθαν στο φως στη Θεσσαλονίκη.
Ήδη μέσα σε τρεις ημέρες πάνω από 6.000 πολίτες έχουν συνυπογράψει το κείμενο που διακινεί η Κίνηση και όλα δείχνουν ότι η κοινωνία της Θεσσαλονίκης δεν θα παραμείνει απαθής μπροστά στη βέβαιη καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης. Οι αντιδράσεις καθημερινά φουντώνουν και η "γαλάζια" καμπάνια "να ξηλώσουμε τα αρχαία για να γίνει το μετρό" δεν βρίσκει ανταπόκριση στους πολίτες, ειδικά τώρα που αποκαλύπτονται και τα κυβερνητικά ψέματα περί ανυπαρξίας μελετών για τον σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης.
Αιχμές για συμφέροντα πίσω από την απόφαση
Ο Γιάννης Μπουτάρης χαρακτήρισε "τεράστιο έγκλημα" την κυβερνητική απόφαση για την απόσπαση των αρχαιοτήτων και απέδωσε τη σχετική ανακοίνωση από τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην "ίσως και ηθελημένα πολύ λανθασμένη ενημέρωση" που είχε. "Πιστεύω βαθύτατα ότι ο πρωθυπουργός ενημερώθηκε πονηρά και άσχημα από ομάδα ανθρώπων που έχουν συμφέρον" ανέφερε, αφήνοντας έτσι αιχμές ότι η ανακίνηση του θέματος των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου κρύβει άλλες επιδιώξεις από αυτές που εμφανίζουν επισήμως τα κυβερνητικά στελέχη.
Ο Γ. Μπουτάρης επέκρινε και τη "γαλάζια" σύναξη εκπροσώπων φορέων που συγκάλεσε ο περιφερειάρχης Απόστολος Τζιτζικώστας, στην οποία, όπως σημείωσε, υπήρξε "μονομερής ενημέρωση από ανθρώπους που δεν έχουν καμία και σχέση και έβγαλαν ένα ψήφισμα να φύγουν γρήγορα τα αρχαία". "Δεν κλήθηκε η Αρχαιολογική Υπηρεσία ούτε κανένας από την Αττικό Μετρό" σχολίασε. "Όταν ανακαλύφθηκαν αυτά τα αρχαία, το BBC έκανε τότε ολόκληρο θέμα και παρομοίασε τα ευρήματα με την Πομπηία. Εμείς τώρα λέμε ‘κάτι πέτρες είναι, βάλτες εκεί στην άκρη να τελειώνουμε, να τα πάμε στου Παύλου Μελά’" είπε και πρόσθεσε σε άλλο σημείο ότι "ο πολιτισμός δεν μετριέται με κυβικά τσιμέντο. Στη Ρώμη, σε μια παρόμοια κατάσταση, έκαναν επτά χρόνια για να προχωρήσει εκείνο το κομμάτι του μετρό. Υπάρχουν λύσεις που να λειτουργεί το μετρό και να μην υπάρχει προσωρινά ο σταθμός Βενιζέλου. Μετά θα δούμε τι θα γίνει" είπε ο πρώην δήμαρχος της πόλης.
Δεν αντέχει επανασύσταση η Μέση Οδός
"Είναι επιεικώς 'ηλίθιο' να γυρίσουμε πίσω. Για να γίνουν όλα αυτά σωστά, χρειάζονται πάμπολλα εκατομμύρια" τόνισε από την πλευρά της η πρώην διευθύντρια της 9ης Εφορίας Αρχαιοτήτων Δέσποινα Μακροπούλου, μέλος της διαχειριστικής επιτροπής της Κίνησης Πολιτών. Εξήγησε ότι η ίδια δεν ενέκρινε ποτέ την αποκόλληση των αρχαιοτήτων, διότι "δεν είχα μελέτη επαναφοράς" και πρόσθεσε: "Αισθάνομαι ότι μας κοροϊδεύουν. Όχι γιατί είναι τόσο χαζοί, αλλά επειδή έχουν κάποιο συμφέρον". "Δεν πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στην επανατοποθέτηση" συνέχισε και έφερε το παράδειγμα από τον σταθμό του μετρό στην Αγίας Σοφίας. "Στις ανασκαφές αποκαλύφθηκε και μαρμαρόστρωτος δρόμος του 4ου αιώνα. Αποφασίστηκε να αποσπαστεί και να επανατοποθετηθεί μετά από εργασίες στον παντορροϊκό αγωγό, ωστόσο τελικά αποφασίστηκε ότι δεν χωράει ξανά στο σημείο. Μου είπαν ότι δεν πρόκειται να εκτεθούν τα κομμάτια και ότι δεν ξέρουν που είναι..." σχολίασε και εμφανίστηκε βέβαιη ότι "δεν θα χωράνε τα αρχαία μετά ούτε στη Βενιζέλου...".
Ακολούθως ο αρχιτέκτονας μηχανικός Βασίλης Κονιόρδος ανέφερε πως "δεν μπορούν να καταλάβουν τη διαφορά ανάμεσα σε ένα αρχαιολογικό εύρημα και στα ευρήματα του σταθμού Βενιζέλου. Υπάρχει μια ιδιαιτερότητα συγκεκριμένη. Δυστυχώς, το μεγάλο μέρος είναι από φθαρτά οικοδομικά υλικά και δεν αντέχει τη διάλυση και την επανασύστασή του". "Είναι μεγάλο ρίσκο η επανατοποθέτηση" κατέληξε, ενώ ο δικηγόρος Φωκίων Δεληγιάννης, που ως νομικός εκπρόσωπος του Δήμου Θεσσαλονίκης ασχολήθηκε με το θέμα του σταθμού Βενιζέλου, είπε ότι αυτό που προτείνεται "είναι ένα άγνωστο κενό. Αυτή τη στιγμή έγκυρες είναι οι αποφάσεις των υπουργών Μπαλτά και Κορνιόρδου, που προϋπέθεταν τη σύμφωνη γνώμη του ΚΑΣ. Για οποιαδήποτε άλλη λύση πρέπει να επαναληφθούν ξανά οι διαδικασίες" και ξεκαθάρισε ότι θα κινηθούν όλες οι νόμιμες διαδικασίες ώστε να αποτραπεί η επαναφορά της μεθόδου απόσπασης της Μέσης Οδού.
Ψέμα ότι δεν υπάρχουν μελέτες για τον σταθμό
Ο απερχόμενος πρόεδρος της Αττικό Μετρό Α.Ε. Γιάννης Μυλόπουλος στην παρέμβασή του, αφού τόνισε ότι "δεν στοιχειοθετείται από πουθενά ότι πρέπει να αλλάξει η λύση που δόθηκε για τις αρχαιότητες της Βενιζέλου", άσκησε σκληρή κριτική στα πρόσωπα που ανακίνησαν το θέμα, δηλαδή τον βουλευτή της Ν.Δ. Στράτο Σιμόπουλο και τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνο Ζέρβα, κατηγορώντας τους ότι "με ψέματα και κουτοπονηριές προσπαθούν να επιβάλουν μια λύση". "Λυπάμαι που το λέω, αλλά είναι ψέματα όσα λένε Σιμόπουλος και Ζέρβας. Υπάρχει λύση (σ.σ.: με τη διαφύλαξη των αρχαιοτήτων επιτόπου), αλλά δεν τη θέλουν, και θα ήταν πιο έντιμο να πουν ότι απλά δεν την θέλουν. Παραπλανούν τον υπουργό Κώστα Καραμανλή και τον πρωθυπουργό. Τους εκθέτουν και τους αναγκάζουν να κάνουν ατοπήματα" είπε χαρακτηριστικά.
Εξήγησε επίσης ότι είναι ψέμα ότι δεν υπάρχουν μελέτες για τον σταθμό Βενιζέλου. "Έγιναν όλες οι μελέτες ΟΜ1. Έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες ΟΜ2 στο επίπεδο αρχαιοτήτων και θα ξεκινούσαμε τις ανασκαφές στην πλατεία Καπνεργάτη τον Σεπτέμβριο" δήλωσε, τονίζοντας πως "δεν προλάβαμε να κάνουμε σύμβαση με την εταιρεία επειδή δεν έχει ολοκληρωθεί η μελέτη της ΟΜ2". Προειδοποίησε, τέλος, ότι αν αλλάξει ο σχεδιασμός, ο σταθμός θα ολοκληρωθεί το συντομότερο το 2024. Για τη μελέτη που αφορά το μεγάλο βάθος του σταθμού, δήλωσε ότι υπάρχει και έχει κατατεθεί στις 30 Ιουλίου και "αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο σημείο της έγκρισης από την Αττικό Μετρό".
Αδιάβαστοι ή εσκεμμένα παραπληροφορούν
Την ίδια ώρα, ο αρμόδιος υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής με τα όσα λέει δημόσια δείχνει ότι συνεχίζει να είναι "αδιάβαστος" για τον σταθμό Βενιζέλου και συνολικά για το μετρό Θεσσαλονίκης ή ότι παριστάνει τον "αδιάβαστο".
Προφανώς, τα κομματικά στελέχη που τον ξενάγησαν στο σταθμό πριν λίγες ημέρες, ναι μεν τον διαφώτισαν ως προς το ότι οι σήραγγες έχουν ανοίξει κανονικά στη Βενιζέλου, αλλά φαίνεται ότι είτε αγνοούσαν την ύπαρξη των μελετών είτε απέκρυψαν την ύπαρξή τους. Έτσι ο Κ. Καραμανλής, μιλώντας χθες στα "Παραπολιτικά", από το δεν "υπάρχει τίποτε από μελέτες", πέρασε στο "οι μελέτες ήταν πραγματικά στο γόνατο" και "στο ΚΑΣ πήγαν μελέτες ανυπόγραφες". Χαρακτήρισε "κεντρικό" σταθμό τη Βενιζέλου, κάτι που δεν ισχύει, ενώ επανέλαβε ότι το μετρό θα λειτουργήσει το 2023, χωρίς να αιτιολογήσει την τουλάχιστον δίχρονη καθυστέρηση σε σχέση με το σημερινό χρονοδιάγραμμα του έργου.
Τόσο ο ίδιος όσο και ο Στ. Πέτσας δεν έκρυψαν ότι επί της ουσίας οι μελέτες που υπάρχουν, αν και πληρωμένες, θα πεταχτούν, ενώ ο τελευταίος παραπληροφόρησε και για το κόστος του αρχαιολογικού έργου στον σταθμό Βενιζέλου και προσπάθησε να απαξιώσει και τα ευρήματα. Ερωτηθείς για τις μελέτες που παρουσίασε χθες η "Εφημερίδα των Συντακτών", απάντησε: "Κατ’ αρχάς, να πούμε ότι η μελέτη στην οποία αναφέρεται το πρωτοσέλιδο που είπατε δεν έχει εγκριθεί από κανέναν. Αυτή είναι η πληροφόρηση που έχω. Δεν έχει εγκριθεί από κανέναν αυτή η μελέτη. Η ουσία, όμως, της υπόθεσης είναι ότι έχουν δαπανηθεί περίπου 135 εκατομμύρια ευρώ, περισσότερα από όσο κόστισε το Μουσείο της Ακρόπολης, για έργα στον σταθμό Βενιζέλου, για έναν ρωμαϊκό δρόμο - για να γνωρίζουμε για τι μιλάμε...".
Μαύρη προπαγάνδα από τους "γαλάζιους"
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος προέβαλε ως επιχείρημα για την ορθότητα των σχεδιασμών της κυβέρνησης το κοινό ψήφισμα που εξέδωσαν οι "γαλάζιοι" εκπρόσωποι φορέων της Θεσσαλονίκης μετά τη σύσκεψη που συγκάλεσε ο Απ. Τζιτζικώστας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Εξάλλου, αυτός ήταν και ο λόγος που τη συγκάλεσε ο περιφερειάρχης... "Χθες έγινε μια σύσκεψη στην Περιφέρεια, στην οποία συμμετείχαν ο δήμαρχος και όλοι οι παραγωγικοί φορείς της πόλης. Και καταλήγουν στην κοινή τους δήλωση ως εξής: η ενδεδειγμένη, ταχύτερη και οικονομικότερη λύση για την ολοκλήρωση του έργου και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου είναι να ακολουθηθεί η μέθοδος της απόσπασης εκσκαφής και επανατοποθέτησής τους, όπως έγινε και στον γειτονικό σταθμό της Αγίας Σοφίας. Αυτή η ανακοίνωση δείχνει ότι όλοι οι φορείς της πόλης θέλουν επιτέλους να φύγουν από αυτόν τον βραχνά και να προχωρήσει το έργο προς όφελος των πολιτών της Θεσσαλονίκης" είπε ο Στ. Πέτσας.
"Η Ν.Δ. και τοπικοί παράγοντές της δεν διστάζουν να στήσουν ένα μέτωπο μαύρης προπαγάνδας, βάζοντας σε κίνδυνο ακόμη και την πολιτιστική κληρονομιά της Θεσσαλονίκης για να υπηρετήσουν αυτόν τον πολιτικό σκοπό: να γυρίσουν την πόλη πίσω ολοταχώς. Το μετρό είναι απλά το όχημά τους. Αυτό απέδειξε η σύσκεψη παραγόντων που θέλουν να κρύψουν την κομματική τους ταυτότητα πίσω από τον θεσμικό τους ρόλο, αλλά η Δεξιά δεν τους αφήνει (...). Αυτοί, που κατά τα αλλά εμφανίζονται ως θεματοφύλακες της Ιστορίας και των θησαυρών της μακεδονικής γης!" ήταν το σχόλιο της αν. τομεάρχη Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας - Θράκης) της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ Δώρας Αυγέρη, που τόνισε ότι "η δεξιά στροφή του μετρό γυρίζει την πόλη στο παρελθόν".
Επίσης, η επικεφαλής της δημοτικής παράταξης "Θεσσαλονίκη Μαζί" και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Νοτοπούλου άσκησε κριτική στον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, καλώντας τον να συνειδητοποιήσει ότι "δεν είναι δήμαρχος των εργολάβων, αλλά όλων των πολιτών της Θεσσαλονίκης". "Το ‘μεγαλόπνοο’ σχέδιο του κ. Ζέρβα για τη Θεσσαλονίκη περιορίζεται στην καταστροφή του σπουδαίου αρχαιολογικού μνημείου της πόλης μας" τόνισε και δήλωσε ότι η "Θεσσαλονίκη Μαζί" θα δώσει τη μάχη με τους πολίτες για να αποτραπεί το έγκλημα της απόσπασης των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου.
Τούλα Μαρκέτου, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων: Απαράδεκτη απόφαση
"Απαράδεκτη" χαρακτήρισε η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων Τούλα Μαρκέτου την απόσπαση των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου "από ανθρώπους που, ενώ μιλούσαν για τη Μακεδονία, πάλευαν και έβγαιναν στους δρόμους, τώρα λένε να ξηλώσουμε το Βυζάντιο".
Στη συνέντευξή της στον ραδιοσταθμό 105,5 Στο Κόκκινο, η πρόεδρος του ΣΕΑ υπογράμμισε ότι σε τεχνικό επίπεδο "δεν ξηλώνεται το σύνολο των αρχαίων που βρίσκονται στον συγκεκριμένο χώρο, παρά τα όσα λένε για μεταφορά σε μια Disneyland που ετοιμάζεται στο στρατόπεδο Παύλου Μελά", γιατί "μιλάμε για δρόμο με μαρμάρινες πλάκες, κράσπεδα, στυλοβάτες που στήριζαν στοές, υποστρώματα, είναι μνημείο μαζί με το περιβάλλον του. Είναι αμαξητή οδός που ξεκινάει από τον 3ο και 1ο αιώνα π.Χ., η Decumanus Maximus (κεντρική λεωφόρος που κυριαρχεί στη ρωμαϊκή πολεοδομία) των Βυζαντινών μέχρι τον 7ο αιώνα μ.Χ. και συνεχίζεται και σήμερα, η σημερινή Εγνατία. Είναι ένα σταυροδρόμι που δεν μπορεί να 'σηκωθεί'".
Παράλληλα, η πρόεδρος του ΣΕΑ επισήμανε ότι η πρόταση "έγινε από τον πρωθυπουργό", ενώ "η κ. Μενδώνη δεν μας είπε ποτέ ότι σκόπευε να κάνει κάτι τέτοιο", όπως επίσης ότι "η Γενική Διεύθυνση του υπουργείου δεν το γνώριζε, κανείς δεν γνώριζε, δεν νομίζω ότι συζητήθηκε ποτέ με τους αρμόδιους. Είναι καθαρά 'κυβερνητικό'. Θέλουν να δικαιολογήσουν την παράταση ενός έργου που περιμέναμε να ολοκληρωθεί μέσα στο 2020 και ξαφνικά μιλάμε για το 2023".
Υπογράμμισε επίσης ότι "οι αντιδράσεις δεν περιορίζονται μόνο στη Θεσσαλονίκη και την Ελλάδα", ενώ για τις επιθέσεις που δέχονται οι αρχαιολόγοι επισήμανε ότι "μας έχουν κατηγορήσει για όλες τις επενδύσεις, αυτές που δεν έγιναν, αυτές που λένε ότι θα γίνουν, αλλά εμείς έχουμε αποδείξει ότι κάνουμε ό,τι μπορούμε για να γίνουν πιο γρήγορα. Και στο μετρό της Θεσσαλονίκης ειδικά, οι αρχαιολόγοι έχουν κάνει τεράστιες προσπάθειες".
Kώστας Στρατής: Ακόμη ένα ατόπημα του Κυρ. Μητσοτάκη
"Ο ρεμβασισμός, οι ιδεοληπτικές εμμονές και η εξυπηρέτηση συμφερόντων εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος επιχειρούν να οδηγήσουν την πόλη της Θεσσαλονίκης σε οπισθοδρόμηση, το έργο σε μεγάλες καθυστερήσεις και τους κατοίκους σε πολύχρονη ταλαιπωρία" επισημαίνει ο πρώην υφυπουργός Πολιτισμού Κώστας Στρατής, χαρακτηρίζοντας "αποτρόπαια" την απόφαση της κυβέρνησης να αποσπαστούν οι αρχαιότητες από τον σταθμό Βενιζέλου. Παράλληλα διαψεύδει τον ισχυρισμό του πρωθυπουργού ότι το έργο θα ολοκληρωθεί το 2022, υπογραμμίζοντας ότι "το συνολικό έργο εξελίσσεται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και η έναρξη λειτουργίας του μετρό Θεσσαλονίκης τοποθετείται στα τέλη του 2020 και όχι το 2022, όπως ισχυρίστηκε ψευδώς ο κ. Μητσοτάκης".
Ο Κ. Στρατής κάνει λόγο επίσης για "ακόμα ένα ατόπημα για την πολιτιστική κληρονομιά" από τον πρωθυπουργό μετά τα Γλυπτά του Παρθενώνα και παραθέτει τα μεγάλα ζητήματα που εγείρει η "αδιανόητη απόφαση για την απόσπαση των σημαντικών αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου που μας γυρίζει πολλά χρόνια πίσω". Κατά τον πρώην υφυπουργό, τίθενται ζητήματα "για τον σεβασμό και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, της Ιστορίας και της ταυτότητας της Θεσσαλονίκης, που αντιμετωπίζονται ως εμπόδιο, και μάλιστα από εκείνους που πρωτοστάτησαν στον εργαλειακό, γκροτέσκο και υποκριτικό, όπως αποδείχτηκε, πατριωτισμό σχετικά με τη Συμφωνία των Πρεσπών δήθεν στο όνομα της Μακεδονίας". Επίσης, αναφέρει ότι προκύπτουν ζητήματα "για την αξιοποίηση της προστιθέμενης αξίας που προσφέρει το πολιτιστικό απόθεμα για την τουριστική και εν γένει την οικονομική ανάπτυξη της πόλης, με τη διαμόρφωση ενός εμβληματικού τοπόσημου στο κέντρο της, που ακυρώνεται από αυτούς που αυτοαποθεώνονται ότι δήθεν θα φέρουν την ανάπτυξη" όπως και ζητήματα που αφορούν την "καθυστέρηση και την οικονομική επιβάρυνση του έργου". Παράλληλα, τίθενται ζητήματα "θεσμικά", καθώς "επιχειρείται να επιβληθεί η αλλαγή στάσης των υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ και των επιστημόνων του ΚΑΣ, που έχουν ήδη αποφασίσει υπέρ της παραμονής των αρχαιοτήτων στη θέση τους", ενώ διχάζεται η πόλη "πάνω στο ψεύτικο και ξεπερασμένο δίλημμα ‘ή αρχαία, ή μετρό’, που κάποιοι το επαναφέρουν".
