Του Γιάννη Σχίζα
Σε ένα Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης κάποιος αφήνει τα γυαλιά του. Τα γυαλιά του έχουν βρεθεί κοντά στον τοίχο, σε μια θέση που χρησιμοποιείται συνήθως για να μπαίνουν τα διάφορα εκθέματα. Το διερχόμενο κοινό προσλαμβάνει την εικόνα των μεμονωμένων γυαλιών σαν έκθεμα, με αποτέλεσμα να επιδίδεται στη διαρκή φωτογράφισή τους. Τελικά το "σφάλμα" αποκαλύπτεται και (υποθέτω) οι δράστες της φωτογράφισης σπεύδουν να εξαλείψουν τις φωτογραφίες...
Στο κατακαλόκαιρο που διανύουμε με τις τόσες εικόνες της φύσης "live" που μας πλημμυρίζουν, με τα τοπία που απλόχερα μας δίνουν οι περιστάσεις, με τις συναντήσεις ημέρας και νύχτας και το αίσθημα γαλήνης που εκπέμπουν, τέτοιες ιστορίες μας δίνουν μια ευκαιρία να επανεκτιμήσουμε την έννοια της σύγχρονης τέχνης και να την αξιολογήσουμε σε σχέση με τα "φυσικά εκθέματα". Εδώ ανατρέχω στο έργο του Κοσμά Βίδου ("Πόσο τέχνη είναι η μοντέρνα τέχνη;"), όπου εκτίθενται οι κύριες αμφισβητήσεις της μοντέρνας τέχνης. Ο Βίδος ξεκινάει από τη χήρα του αείμνηστου Μπιτλ Τζον Λένον, τη Γιόκο Όνο, που σε μια performance (τρόπος του λέγειν...) στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης εξέθετε ένα φιλμάκι που την έδειχνε να ουρλιάζει άνευ λόγου για δύο λεπτά. Περνάει στη συνέχεια στη Μαρίνα Αμπράμοβιτς, που καθόταν σιωπηλή και σε κοίταζε "στοχαστικά" επί ώρες. Αναφέρεται βέβαια στον Τομ Στόπαρντ (που καταλάβαινε πως δεν ήταν ο Βίδος ο μόνος που ΔΕΝ καταλάβαινε τη σύγχρονη τέχνη...) και επεξηγεί : «Δεν είναι καθόλου δύσκολο να κατανοήσεις τη μοντέρνα τέχνη. Αν κρέμεται στον τοίχο είναι πίνακας, αν μπορείς να περπατήσεις γύρω της είναι γλυπτό». Και προχωράει με το να καταθέτει την άποψη ενός από τους σημαντικότερους Αμερικανούς κριτικούς, του Ντέιβιντ Χίκεϊ: "Όποιος σήμερα έχει διαβάσει ένα κόμικ με τον Μπάτμαν θεωρείται πως πληροί τις προϋποθέσεις για καριέρα στον κόσμο της τέχνης"...
Θυμάμαι παλιά ένα φιλμ που διακωμωδούσε τη σύγχρονη τέχνη παρουσιάζοντας έναν μοντέρνο "ζωγράφο" που δεν ήξερε να κάνει σκίτσο. Γιατί πραγματικά, μόνο η πολύχρονη μαθητεία στην απεικόνιση προσώπων, πραγμάτων και καταστάσεων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσει ένας καλλιτέχνης στον δρόμο της αφαίρεσης - πάντοτε όμως μη λησμονώντας τι μπορεί να προσλάβει το κοινό.
Δεν εννοούμε φυσικά ότι το έργο όλων μπορεί να έχει ποιότητες όπως αυτές που απήλαυσε πρόσφατα το αθηναϊκό κοινό με τις δημιουργίες του Λεονάρντο Ντα Βίντσι και του Βαν Γκογκ! Εννοούμε απλώς ότι η τέχνη κρίνεται, μεταξύ άλλων, με την "κατανοησιμότητα", που πρέπει να εκπέμπεται από τα έργα της.
