Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.7°C24.6°C
2 BF 54%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
18.0°C24.3°C
2 BF 53%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C20.9°C
4 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
19.9°C20.8°C
3 BF 56%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
23.4°C23.9°C
2 BF 35%
Εκεί που συναντήθηκαν ο Σβέικ και ο Γιόζεφ Κ.
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Εκεί που συναντήθηκαν ο Σβέικ και ο Γιόζεφ Κ.

Λουκέτα κλειδωμένα στην Γέφυρα του Καρόλου για καλοτυχία, έρωτα και ευτυχία

Κείμενο - φωτογραφίες:

ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Ήμουν ακόμη φοιτητής όταν διάβασα μεταφρασμένο το δοκίμιο του Τσέχου φιλοσόφου Κάρελ Κοσίκ "Kdo je Svejk , Hašek a Kafka neboli groteskní sve" που δημοσιεύτηκε το 1963 στο περιοδικό "Πλάμεν" ("Φλόγα"). Στο δοκίμιο αυτό, "Ποιος είναι ο Σβέικ, o Χάσεκ και o Κάφκα ή οι γκροτέσκοι", αντιπαρατίθενται δύο διαφορετικές βιοθεωρίες, τις οποίες περιγράφουν δύο συγγραφείς που γεννήθηκαν την ίδια χρονιά, το 1883, στην ίδια πόλη, την Πράγα, και πέθαναν με έναν χρόνο διαφορά, το 1923 ο Γιάροσλαβ Χάσεκ και το 1924 ο Φραντς Κάφκα.

Ενώ για τον Κοσίκ ο Καφκισμός περιγράφει έναν άνθρωπο - αντικείμενο, ο Σβεϊκισμός, από τον ήρωα του Χάσεκ "Σβέικ", αντιπαραβάλλει τον άνθρωπο - υποκείμενο. Ο Κάφκα κινείται στον χώρο του αινίγματος, του πολυσύνθετου μυστηρίου και του αχαρτογράφητου. Αντιθέτως, ο Χάσεκ περιγράφει το κατανοητό, την πεπατημένη και την απλότητα. Εκεί όπου ο Γιόζεφ Κ. βλέπει την εξουσία με δέος, ο Σβέικ την χλευάζει. Αυτό που μου εντυπώθηκε περισσότερο όμως διαβάζοντας το δοκίμιο είναι μια πολύ συγκεκριμένη εικόνα. Όπως επισημαίνει ο Κοσίκ, η περιπέτεια του Σβέικ στο έργο του Χάσεκ "Τα πεπρωμένα του καλού στρατιώτη Σβέικ" ξεκινά με δύο στρατιώτες που τον παραλαμβάνουν από τη στρατιωτική φυλακή Χραντσάνυ και διά της οδού Νερούντα (από το όνομα του συγγραφέα Γιαν Νερούντα που ενέπνευσε το ψευδώνυμο "Πάμπλο Νερούδα" στον Χιλιανό λογοτέχνη Ρικάρδο Ελιέσερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο), στην ιστορική συνοικία στην αριστερή όχθη του Μολδάβα Μάλα Στράνα, περνούν κατευθυνόμενοι προς το Κάρκιν από τη Γέφυρα του Καρόλου. Ομοίως, δύο φρουροί συνοδεύουν έναν άλλον παραβάτη στην ίδια πόλη. Στην "Δίκη", ο Γιόζεφ Κ. οδηγείται στο λατομείο του Στράχοβ όπου θα εκτελεστεί περνώντας και αυτός από την Γέφυρα του Καρόλου. Η μυθιστορηματική εικόνα που περιγράφει ο -Πραγέζος κι ο ίδιος- μαρξιστής φιλόσοφος το 1963, με τον Γιόζεφ Κ. και τον Σβέικ να διασταυρώνονται "A opačným směrem po Karlově most" (σε αντίθετη κατεύθυνση μετά την Γέφυρα του Καρόλου) χωρίς να ανταλλάσσουν κάποιο βλέμμα, μου φάνηκε τόσο δυνατή, συμβολική και παραστατική που μου γεννήθηκε η επιθυμία να ταξιδέψω στην Πράγα και να επισκεφθώ τη γέφυρα.

Αύγουστος 2015. Σχεδόν 30 χρόνια από την ανάγνωση του "Kdo je Svejk, Hašek a Kafka neboli groteskní sve" και την επιθυμία μου να επισκεφθώ την Πράγα, αξιώνομαι να αντικρίσω την περίφημη Γέφυρα του Καρόλου, ερχόμενος από την καινούργια πόλη με κατεύθυνση την παλαιά πόλη που ιδρύθηκε το 1257 και που απετέλεσε γειτονιά των Γερμανών. Μπορεί στο άκουσμα του ονόματος "Karlův Most" να φέρνω στο μυαλό μου μια "σκοτεινή" εικόνα σε γκόθικ ατμόσφαιρα επηρεασμένος από διάφορα αναγνώσματα, όμως αυτό που βλέπω είναι μια φωτεινή εικόνα, κάτι λογικό για καλοκαίρι. Μουσικοί παίζουν στη μία όχθη, υπαίθριοι ζωγράφοι δημιουργούν πορτραίτα περαστικών στην άλλη, και πλήθος τουρίστες και στις δύο. Γυρίζοντας αργότερα την πόλη διαπιστώνω ότι αυτό εδώ είναι το πιο ζωντανό σημείο της.


Το άγαλμα της Σταύρωσης με τους αντισημιτικούς υπαινιγμούς

Ξυπνώ χαράματα την επομένη για να θαυμάσω και να περπατήσω τη μήκους 515,8 μέτρων γέφυρα χωρίς κόσμο, κίνηση και φασαρία. Το διακριτικό φως του πρωινού με βοηθά να παρατηρήσω καλύτερα τα σκαλισμένα αγάλματα της γέφυρας και να απολαύσω το θέαμα του κάστρου απέναντι αλλά και την πανοραμική θέα από τον πύργο της αψιδωτής, με τις 16 καμάρες, γέφυρας.

Η Γέφυρα του Καρόλου άρχισε να κατασκευάζεται από βοημικό αμμόλιθο το 1357, υπό τον πρώτο Βοημό βασιλιά που ανέβηκε στον θρόνο της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τον Κάρολο Δ', προς τιμήν του οποίου φέρει το όνομα. Αποπερατώθηκε το 1402, καθιστώντας την Πράγα σημαντικό εμπορικό κόμβο μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης. Αρχικά ονομαζόταν "Πέτρινη Γέφυρα" ή "Γέφυρα της Πράγας" και πήρε τη σημερινή της ονομασία το 1870.

Το πιο ενδιαφέρον μέρος της γέφυρας είναι τα 30 μπαρόκ αγάλματα κατά μήκος της, με τα περισσότερα, κατασκευασμένα μεταξύ 1683 και 1714, να απεικονίζουν διάφορους αγίους προστάτες. Από το 1965, τα αγάλματα άρχισαν να αντικαθίστανται από αντίγραφα, με τα πρωτότυπα να εκτίθενται στο lapidarium του Εθνικού Μουσείου. Τα κυριότερα παριστάνουν τις αγίες Βαρβάρα, Μαργαρίτα και Ελισάβετ, τον προστάτη των δικηγόρων Άγιο Ίβο συνοδευόμενο από την αλληγορία της Δικαιοσύνης ή την Παναγία και την Μαρία Μαγδαληνή να θρηνούν τον θάνατο του Χριστού. Άλλα παριστούν τον Άγιο Ιωσήφ, τον Άγιο Φραγκίσκο να βαπτίζει έναν Ινδό και έναν Ιάπωνα πρίγκηπα, τους Κύριλλο και Μεθόδιο, τον Άγιο Χριστόφορο, τον Ιησουίτη ιερέα Άγιο Βοργία, την Αγία Λουντμίλα, τον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης, τον Άγιο Λούτγκαρ που θεωρείται και το πολυτιμότερο καλλιτεχνικά άγαλμα της γέφυρας και την Παναγία με τους Αγίους Δομίνικο και Θωμά Ακινάτη. Ένα ιστορικό πάντως αγαλμάτινο σύμπελγμα είναι "Η Σταύρωση και ο Γολγοθάς". Δεξιά και αριστερά παρουσιάζονται ο Άγιος Ιωάννης και η Παναγία. Το 1696 προστέθηκε πάνω στον σταυρό μια χρυσή πινακίδα, η οποία απηχεί τον αντισημιτισμό της εποχής. Οι αρχές είχαν κατηγορήσει τον ηγέτη των Εβραίων της πόλης Ελίας Μπακόφφεν για βλασφημία τιμωρώντας τον να πληρώσει την κατασκευή της πλάκας όπου αναγράφηκε με εβραϊκά γράμματα μια προσευχή Καδώς από το εβραϊκό αγιολόγιο που προέρχεται από όραμα αναφερόμενο στο Βιβλίο του Ησαΐα, για να λοιδορηθούν οι Εβραίοι.

Το δημοφιλέστερο άγαλμα είναι ο Άγιος Ιωάννης Νεπομούκ, εθνικός άγιος της Βοημίας, το οποίο γυαλίζει ιδιαίτερα, καθώς το αγγίζουν καθημερινά ντόπιοι για καλή τύχη, αλλά και τουρίστες για να επιστρέψουν στην Πράγα, πράγμα για το οποίο δεν τους αδικώ καθόλου.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL