Live τώρα    
19°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
16.2°C20.7°C
2 BF 53%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
17 °C
15.2°C17.7°C
1 BF 74%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.0°C18.0°C
2 BF 59%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.9°C15.9°C
0 BF 55%
Τι συμβαίνει με την βαθιά πολιτική κρίση στην Αλβανία;
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Τι συμβαίνει με την βαθιά πολιτική κρίση στην Αλβανία;

Του Klodi Leka, Φοιτητής της Νομικής Σχολής, Ακτιβιστής, μέλος της Organizata Politike

- Εκτιμώ πως, πέρα από την καταστροφική ορολογία των αντιτιθέμενων πολιτικών δυνάμεων, η κρίση που βιώνουμε είναι πραγματική διότι η κυβέρνηση Ράμα, που αυτοαποκαλείται αριστερή, έχει ξεκινήσει μια διαδικασία νεοφιλελεύθερων ιδιωτικοποιήσεων, συνοδεύομενη μάλιστα από νομικά έκτροπα, σκάνδαλα, διαφθορά και συμφωνίες με τον υπόκοσμο. Η κατανάλωση και οι αποταμιεύσεις του απλού κόσμου έχουν πέσει αισθητά, ενώ η ανεργία και η μετανάστευση αυξάνονται ραγδαία. Η κοινωνικο-οικονομική και η ψυχολογική κατάσταση των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων έχει επιβαρυνθεί περισσότερο από ποτέ.

- Η Organizata Politike είναι μια οργάνωση της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, με ιδιαίτερη δουλειά στην οργάνωση των εργαζομένων, με τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις και αγώνες ενάντια στη νεοφιλελεύθερη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, με συνεχή παρουσία στους αγώνες για την υπεράσπιση του δημοσίου χώρου. Η Organizata Politike έχει ξεκινήσει δράσεις που καλούν σε μποϊκοτάζ των αυτοδιοικητικών και κοινοβουλευτικών εκλογών (σε περίπτωση που οι δεύτερες γίνουν πρόωρα), με το επιχείρημα ότι η πολιτική ελίτ, αυταρχική ως προς την διαχείριση της εξουσίας και φανατικά υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων στην οικονομία, δεν εκπροσωπεί τα συμφέροντα της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας. Σε αυτή τη μεγάλη αναταραχή είναι η ώρα για μια νέα αντίσταση και νέους αγώνες, με νέους ανθρώπους και νέες ιδέες.

Πως ξεκίνησαν όλα

Στις 21 Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους, η αντιπολίτευση στο αλβανικό κοινοβούλιο, το Δημοκρατικό Κόμμα του Λουλεζίμ Μπάσα και το Σοσιαλιστικό Κόμμα για την Ένταξη της Μονίκα Κρουεμάδη, προέβησαν σε μια άνευ προηγούμενου κίνηση για τα πολιτικά δεδομένα της νεαρής Αλβανικής Δημοκρατίας.

Απέσυραν από το κοινοβούλιο 60 βουλευτές, και την ίδια στιγμή τα ίδια κόμματα αποσύρθηκαν από την διαδικασία των επερχόμενων (30 Ιουνίου) αυτοδιοικητικών εκλογών, βρισκόμενα με αυτό τον τρόπο εκτός του κοινοβουλευτικού συστήματος της χώρας.

Ο βασικότερος λόγος αυτής της «ριζοσπαστικής» πράξης, όπως ισχυρίζονται τα δυο αυτά κόμματα της αντιπολίτευσης, ήταν η απώλεια νομιμοποίησης της κυβέρνησης Ράμα, τα στελέχη της οποίας -μεταξύ αυτών δήμαρχοι και πρώην υπουργοί- πιάστηκαν να συνεννοούνται με τον υπόκοσμο για την δυνατότητα εξαγοράς ψήφων.

Η άμεση αντίδραση του κυβερνητικού κόμματος ήταν να γεμίζει τις άδειες καρέκλες των παραιτηθέντων βουλευτών με επιλαχόντες ή/και ανθρώπους που είχαν διεκδικήσει να εκλεγούν βουλευτές με την αντιπολίτευση. Επρόκειτο για τραγικές και περιθωριακές φιγούρες, οι οποίες για ιδιοτελείς σκοπούς, πήραν απόσταση από τις τακτικές των κομμάτων τους με σκοπό να εξασφαλίσουν μια έδρα στο κοινοβούλιο.

Παράλληλα, η αντιπολίτευση, όντας τυπικά πια εκτός κοινοβουλευτικού συστήματος, άρχισε μια σειρά μαζικών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων , οι οποίες πολύ σύντομα μετατράπηκαν σε βίαιες συγκρούσεις μεταξύ των διαδηλωτών και της αστυνομίας.

Οι μολότοφ, τα δακρυγόνα και η λεκτική βία είναι σχεδόν καθημερινότητα στην πολιτική ζωή του τόπου τους τελευταίους τέσσερις μήνες. Η κατάσταση επιδεινώθηκε λόγω ορισμένων τηλεφωνικών παρακολουθήσεων που δημοσιεύτηκαν στην μεγάλης κυκλοφορίας γερμανική εφημερίδα BILD. Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, ο δημοσιογράφος Peter Tiede δημοσίευσε κάποια τηλεφωνήματα μεταξύ του δημάρχου του Δυρραχίου, δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην Αλβανία, με τα μέλη μιας μαφιόζικης οικογένειας με απροκάλυπτο αντικείμενο την εξαγορά των ψήφων, και κατ’ επέκταση της εξουσίας.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο ίδιος δημοσιογράφος, δημοσίευσε ορισμένα στοιχεία σχετικά με την εξαγορά της ψήφου στην βόρεια περιοχή της Dibra, ένα πρώην κάστρο της Δεξιάς. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, υπουργοί, επιχειρηματίες και στελέχη της αστυνομίας πιέζουν «θεσμικά», αλλά και υπόσχονται χρήματα, με σκοπό την ψήφο των πολιτών. Οι συμπεριφορές αυτές είναι σχεδόν κανονικότητα στην πολιτική πραγματικότητα.

Παράλληλα, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν ανέλαβε καμία απολύτως πολιτική ευθύνη, αλλά επιτίθεται κιόλας σε εισαγγελείς και δημοσιογράφους, τους οποίους κατηγορεί ως κομμάτια ενός συνολικού σαμποτάζ ενάντια την μεταρρύθμιση που η κυβέρνηση επιχειρεί στην δικαιοσύνη. Μια μεταρρύθμιση για την οποία πιέζει η ΕΕ, και την οποία η κυβέρνηση διαφημίζει ως οφειλούμενη απάντηση στο παρελθόν και συγκεκριμένα έναντι ορισμένων πρώην υπουργών της Δεξιάς, οι οποίοι κατηγορούνται για τεράστια σκάνδαλα και διαφθορά.

Με αυτόν τον τρόπο η πολιτική κατάσταση κλιμακώθηκε ακόμα περισσότερο, ενώ η κυβέρνηση συνέχισε να μην δείχνει καμία διάθεση για διάλογο επισπεύδοντας τη διαδικασία των αυτοδιοικητικών εκλογών ανεξάρτητα από τη συμμετοχή ή μη της αντιπολίτευσης. Όντας αντιμέτωπος με αυτή τη συγκρουσιακή κατάσταση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και πρώην πρόεδρος του Σοσιαλιστικού κινήματος για την Ένταξη (LSI) ακύρωσε τις εκλογές της 30ης Ιουνίου, κάνοντας έκκληση για εθνική συνεννόηση την ημέρα που τα αντιπολιτεύομενα κόμματα είχαν καλέσει τους οπαδούς τους σε βίαιη διαδήλωση, γεγονός το οποίο καταδικάστηκε από την ΕΕ και πολιτικούς παράγοντες των ΗΠΑ.

Μπορεί τελικά η διαδήλωση να ήταν σύντομη σε χρόνο και ειρηνική, όμως η θεσμική απόφαση (από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας) για αναβολή των εκλογών επιδείνωσε την πολιτική κατάσταση περισσότερο από τις μολότοφ που είχαν πέσει τις προηγούμενες μέρες. Η αντιπολίτευση έσπευσε σε αυτό το πλαίσιο να κάνει λόγο για δική της νίκη, ενώ η κυβέρνηση ανταπάντησε εκκινώντας διαδικασίες για την παραπομπή του προέδρου της Δημοκρατίας, κατηγορώντας τον οτι επέλεξε στρατόπεδο στην εν λόγω συγκρουση μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αποκαλώντας τον «βιαστή των βασικών αρχών της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας».

Δυο εβδομάδες νωρίτερα μάλιστα, η κυβέρνηση κατάφερε να εγκρίνει ένα ψήφισμα στο κοινοβούλιο, χωρίς κάποια νομική αξία, όπου επισημαίνει το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παραβίασε το Σύνταγμα της χώρας και, ως εκ τούτου, παύει να εκπροσωπεί τόσο τον λαό όσο και το πολίτευμα.

Η στάση των εξωτερικών παραγόντων

Έκτοτε, στελέχη του κόμματος που βρίσκεται στην κυβέρνηση εμφανίζονται βαθιά πεπεισμένοι γι αυτή την προσπάθεια της κυβέρνησης να «ξεμπερδέψει» με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πράγμα που, αν γινόταν, πρακτικά θα βύθιζε την χώρα σε μια βαθιά θεσμική κρίση. Την ίδια στιγμή μάλιστα που τόσο το Συνταγματικό όσο και το Ανώτατο Δικαστήριο, δυο φορείς που είναι οι καθόλα αρμόδιοι για να επιβλέψουν και να ελέγχουν τις εξουσίες του Προέδρου της Δημοκρατίας, βρίσκονται εκτός λειτουργίας χάρη στην περίφημη μεταρρύθμιση στη Δικαιοσύνη. Απουσία, λοιπόν, και του Προέδρου της Δημοκρατίας θα προκύψει ένα πλαίσιο όπου μια κυβέρνηση θα έχει την εξουσία χωρίς κανένα απολύτως θεσμικό έλεγχο.

Δεν ήταν λίγες οι θεσμικές και πολιτικές κρίσεις που βίωσε η Αλβανία τα τελευταία 30 χρόνια μετάβασης από το προηγούμενο σύστημα στον καπιταλισμό. Παρόλα αυτά, σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις, διεθνείς παράγοντες και οργανισμοί παρενέβαιναν, έστω την τελευταία στιγμή, με σκοπό να βάλουν τις αντιπαρατιθέμενες δυνάμεις στο τραπέζι του διαλόγου για μια κάποια προσωρινή συμφωνία. Ωστόσο, η παρούσα κατάσταση δεν θυμίζει τις πρακτικές του παρελθόντος, καθώς ευρωπαίοι γραφειοκράτες, όπως ο Γιούνκερ και η Μογκερίνι, υποστηρίζουν την κυβέρνηση σχετικά με τις επερχόμενες εκλογές της 30ης Ιουνίου, και την ίδια στιγμή παράγοντες των ΗΠΑ δεν φαίνονται να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για να εμπλακούν στη σύγκρουση. Καθώς φαίνεται, η μόνη ευρωπαϊκή κυβέρνηση που δεν βρίσκεται δίπλα στον Ράμα είναι εκείνη της Καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, για την οποία ο Ράμα ήταν μια πολιτική επένδυση πολλά υποσχόμενη. Έπαψε να είναι τέτοια, ωστόσο, όταν ο Ράμα έφυγε από τη σφαίρα επιρροής της, υποστηρίζοντας το Ρωσο-Αμερικάνικο σχέδιο για την αλλαγή των συνόρων του Κοσσόβου, το οποίο δεν βρίσκει σύμφωνη την γερμανική εξωτερική πολιτική.

Σε αυτό το σημείο τα πράγματα παραμένουν σε ασάφεια και οι κίνδινοι που ελλοχεύουν είναι πολλοί, με τις ερχόμενες μέρες ως τις εκλογές να είναι καθοριστικής σημασίας.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα που βρίσκεται στην κυβέρνηση τρέχει πυρετωδώς την εκλογική εκστρατεία, με τον Έντι Ράμα να βγάζει πύρινους λόγους σε κάθε μεγάλη πόλη. Από την άλλη, η αντιπολίτευση, πέρα από τις διαδηλώσεις στην πρωτεύουσα, καλεί σε αντισυγκεντρώσεις όπου εμφανίζεται ο Ράμα. Την περασμένη Δευτέρα, ο πρωθυπουργός έστειλε υπόμνημα στις πρεσβείες των ξένων κρατών, όπου ενημέρωνε μεταξύ άλλων, πως σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης θα έβγαζε τον στρατό στους δρόμους, ενώ οι δήμαρχοι της Δεξιάς δεν βοηθάνε την εκλογική διαδικασία και διαλύουν τα εκλογικά κέντρα, όταν στήνονται εντός της περιοχής τους, επικαλούμενοι την προεδρική απόφαση.

Μνήμες από το 1997

Αυτά είναι σε γενικές γραμμές τα σημαντικά που συντελούνται στην Αλβανία, στο πλαίσιο της ακραίας πολιτικής και θεσμικής κρίσης στην οποία έχει βυθιστεί η χώρα. Μια κρίση η οποία έχει φέρει στην επιφάνεια μνήμες, αλλά και φόβο για μια δυνατή σύγκρουση μεταξύ πολιτών όπως το 1997, όταν η οικονομική χρεοκοπία οδήγησε στο «ένοπλο χάος».

Εκτιμώ πως, πέρα από την καταστροφική ορολογία των αντιτιθέμενων πολιτικών δυνάμεων, η κρίση που βιώνουμε είναι πραγματική διότι η κυβέρνηση Ράμα, που αυτοαποκαλείται αριστερή, έχει ξεκινήσει μια διαδικασία νεοφιλελεύθερων ιδιωτικοποιήσεων, συνοδευόμενη μάλιστα από νομικά έκτροπα, σκάνδαλα, διαφθορά και συμφωνίες με τον υπόκοσμο. Η κατανάλωση και οι αποταμιεύσεις του απλού κόσμου έχουν πέσει αισθητά, ενώ η ανεργία και η μετανάστευση αυξάνονται ραγδαία. Η κοινωνικο-οικονομική και η ψυχολογική κατάσταση των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων έχει επιβαρυνθεί περισσότερο από ποτέ.

Η εξουσία οδεύει ολοταχώς προς τον αυταρχισμό. Ο «αγώνας» της κοινοβουλευτικής Δεξιάς, ανεξάρτητα από τη ρητορική και τις ακραίες πρακτικές, δεν καταφέρνει να συμπεριλάβει τους πολλούς σε μια πραγματική αντίσταση. Επικεφαλής άλλωστε σε αυτόν τον «αγώνα» βρίσκονται πρώην υπουργοί, κατηγορούμενοι για σκάνδαλα και διαφθορά. Η δική τους πολιτική βία, από θέση κυβέρνησης πριν χρόνια, δεν έχει λησμονηθεί. Ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος και ηγέτης της αντιπολίτευσης έχει άμεσα εμπλακεί σε σκάνδαλα και πιθανώς να είναι αναμειγμένος σε όλα τα σκάνδαλα του χθες.

Εκτός των άλλων, η αντιπολίτευση στερείται κάποιου ελπιδοφόρου κοινωνικο-οικονομικού προγράμματος. Ο δικός της αγώνας έχει ως σκοπό όχι την αποκατάσταση της δικαιοσύνης, αλλά τον «πλουραλισμό» και κυρίως τη, βάσει συμφωνίας, εναλλαγή στην πολιτική εξουσία. Συνεπώς, για την αντιπολίτευση, η αποκατάσταση του status quo, που κινδυνεύει από τον αυταρχικό συγκεντρωτισμό του Ράμα, είναι ο πρώτος και τελευταίος σκοπός της.

Η απάντηση της Αριστεράς

Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, ενας παράγοντας, παρότι ακόμα μικρός για την αλβανική πολιτική σκηνή, αποτελεί η οργάνωση στην οποία είμαι μέλος. Η Organizata Politike είναι μια οργάνωση της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, με ιδιαίτερη δουλειά στην οργάνωση των εργαζομένων, με τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις και αγώνες ενάντια στη νεοφιλελεύθερη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, με συνεχή παρουσία στους αγώνες για την υπεράσπιση του δημοσίου χώρου.

Η Organizata Politike έχει ξεκινήσει δράσεις που καλούν σε μποϊκοτάζ των αυτοδιοικητικών και κοινοβουλευτικών εκλογών (σε περίπτωση που οι δεύτερες γίνουν πρόωρα), με το επιχείρημα ότι η πολιτική ελίτ, αυταρχική ως προς την διαχείριση της εξουσίας και φανατικά υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων στην οικονομία, δεν εκπροσωπεί τα συμφέροντα της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας. Σε αυτή τη μεγάλη αναταραχή είναι η ώρα για μια νέα αντίσταση και νέους αγώνες, με νέους ανθρώπους και νέες ιδέες.

Το σύνθημά μας είναι συμπυκνώνει ίσως την πολιτική κατάσταση της τελευταίας τριακονταετίας: 3 κόμματα - 1 ολιγαρχία. Στο κάτω - κάτω της γραφής, τόσο σε καιρούς ειρηνικούς όσο και στον πόλεμο, με όλες τις κυβερνήσεις, τόσο η εξουσία όσο και ο πλούτος, συσσωρεύονται στις τσέπες μιας χούφτας ολιγαρχών.

Μετάφραση / επιμέλεια: Συμεών Λαμάι

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL