*Του Βαγγέλη Γέττου
Οι ιστορικές αναλογίες είναι extreme sport. Ειδικά όταν γίνονται χωρίς αλεξίπτωτο. Ωστόσο, επειδή οι καιροί δεν επιτρέπουν πολλή θεωρία αλλά μία πρόσω ολοταχώς στροφή προς μία σκληρά ρεάλ πολιτίκ, μακιαβελική θα έλεγα, στρατηγική, θα την επιχειρήσω.
Και μάλιστα από την Κύπρο όπου έζησα σαν στρατιώτης, σαν αναζητών εργασία και σαν εργαζόμενος για τα τελευταία συνολικά 6 χρόνια.
Όλες αυτές τις ημέρες, τις ημέρες μίας έντασης που κλιμακώνεται με όρους που οι θεωρίες διεθνών σχέσεων δεν είχαν συνηθίσει να περιλαμβάνουν στα ερμηνευτικά τους σχήματα, από το μυαλό μου δεν ξεκολλούν οι εκλογές του 1920. Ήταν η στιγμή που ο ελληνικός λαός, εξαντλημένος οικονομικά, ηθικά και στρατιωτικά, μετά από συνολικά 8 χρόνια ένοπλων συρράξεων (Α’ και Β’ Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, αποστολή στην Κριμαία, απόβαση και προέλαση στη Μικρά Ασία) αποφασίζει να σηκώσει τον Ελ. Βενιζέλο από την πρωθυπουργική καρέκλα και να καθίσει σε αυτή τον Δημ. Γούναρη που είχε υποσχεθεί ειρήνη και στρατιωτική αναδίπλωση.
Η εξάντληση του λαού σε εκείνη τη φάση αποτέλεσε έναν πολύ πιο καθοριστικό παράγοντα στην εκλογική του συμπεριφορά από τις αναντίρρητες επιτυχίες, τον διπλασιασμό της Ελλάδας και κυρίως την ένταξή της στην ομάδα των περιφερειακών δυνάμεων της εποχής. Τα αποτελέσματα της άτακτης υπαναχώρησης από την προεκλογική υπόσχεση του Γούναρη και του βασιλιά, είναι γνωστά: εκατομμύρια πρόσφυγες και μια ελληνική κοινωνία στα όρια της αποδιάρθρωσης.
Ας προλάβω τους κακόβουλους. Δεν τοποθετώ τα φαντάσματα των Βενιζέλου και Γούναρη δίπλα στους Τσίπρα και Μητσοτάκη με την αντίστοιχη σειρά. Δεν παύει όμως να μου τριβελίζει τη σκέψη μία ανησυχία. Μέσα σε συνθήκες μιας συντριπτικής οικονομικής καταβαράθρωσης, η κυβέρνηση Τσίπρα κατάφερε να συγκροτήσει όσες διεθνείς συμμαχίες δεν μπόρεσε όλο το μεταπολιτευτικό αστικό πολιτικό στερέωμα: τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, τριμερής Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου, τετραμερής Ελλάδας-Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Σερβίας, η Συμφωνία των Πρεσπών.
Από την άλλη μία δυναμική εξωτερική πολιτική που είχε εκλείψει από τη δημόσια ατζέντα αναπροσανατόλισε τις προτεραιότητες της χώρας σε πεδία όπου κανείς δεν είχε τολμήσει μέχρι τώρα να δρέψει καρπούς: η τεράστια επιτυχία Κοτζιά σε συνεργασία με την κυπριακή διπλωματία στις συνομιλίες του Crans-Montana όπου στο επίσημο πια πλαίσιο Γκουτιέρες για πρώτη φορά από το 1960 οι εγγυήσεις Βρετανίας, Ελλάδας και Τουρκίας απαλείφονται ως όρος επίλυσης του Κυπριακού, η αποφασιστική στάση απέναντι στις παραβιάσεις των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, ο στρατηγικός σχεδιασμός για εξόρυξη υδρογονανθράκων στο Ιόνιο, η υπερήφανη υποστήριξη της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης της Βενεζουέλας εν μέσω μίας διεθνούς αντιαριστερής υστερίας αλλά και η αταλάντευτη υποστήριξη της λύσης των 2 κρατών Ισραήλ-Παλαιστίνης.
Και πάνω απ’ όλα: η επιλογή στρατοπέδου απέναντι σε μία διαφαινόμενη σύγκρουση που ακόμα και αν δεν εξελιχθεί σε ένοπλη αντιπαράθεση, θα επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία για τα επόμενα 100 χρόνια: από τη μία Ρωσία-Τουρκία-Ιράν και από την άλλη ΗΠΑ-ΕΕ-Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ.
Η μεγαλύτερη διπλωματική επιτυχία της τελευταίας κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας με πρωθυπουργό τον ανέγγιχτο Κώστα Καραμανλή ήταν το τσάμπα μάγκικο βέτο του Βουκουρεστίου το 2008. Τι έχουμε να περιμένουμε από μία νέα κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας όταν ούτε αυτό το παραδοσιακό αστικό πλαίσιο εξωτερικής πολιτικής δεν μπορεί να εγγυηθεί;
Όταν ο μπουρλοτιέρης των Βαλκανίων Σαμαράς ελέγχει μία μαριονέτα και οι πέριξ αυτής ακροδεξιές φωνές οπλίζουν ήδη έναν εθνικό διχασμό που δεν μπορεί παρά να αποβεί μοιραίος σε περίπτωση σύγκρουσης με την Τουρκία ή εμπλοκής σε μία περιφερειακή στρατιωτικο-οικονομική σύγκρουση;
Και από την άλλη, τι έχουμε να προσμένουμε από μία Δεξιά που ανέθεσε σε αποτυχημένους συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων να καλύψουν άτεχνα την μεγαλύτερη διπλωματική της αποτυχία, το Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, με θεωρίες συνομωσίας που περιλάμβαναν την δήθεν και πια καταγέλαστη επαπειλούμενη δολοφονία ενός πρωθυπουργού χώρας μέλους της Ε.Ε.
Σε όλες τις μεταπολιτευτικές εκλογικές αναμετρήσεις, η εξωτερική πολιτική ουδέποτε αποτέλεσε βασικό κριτήριο ψήφου για τον μέσο Έλληνα ψηφοφόρο. Ακόμα και η δήλωση ‘’Η Κύπρος κείται μακράν’’ του Κωνσταντίνου Καραμανλή στις 14/8/1974, κατά την προέλαση του Αττίλα ΙΙ, δεν κηλίδωσε στο ελάχιστο το εθνοσωτήριο προφίλ του που επιβραβεύτηκε με 54.37% στις εκλογές του 1974 και 41.84% το 1977.
Αυτή η παραγνώριση της εξωτερικής πολιτικής ως κριτήριο ψήφου, σε μια Ανατολική Μεσόγειο που κινδυνεύει με ανάφλεξη δεν μπορεί να συνεχίσει να ισχύει. Οι κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας που έρχονται σύντομα, πρέπει να θέσουν μια και καλή το σχεδόν μυθιστορηματικό ερώτημα στη δημόσια προεκλογική διαμάχη: με τα φαντάσματα ή με την στρατηγική; Με τους μονόφθαλμους που ηγούνται τυφλών ή με όσους ήδη έχουν στήσει τα παρατηρητήρια του μέλλοντος;
