Δυνατοί από τις εκλογικές νίκες τους σε ολόκληρη την Ευρώπη, την Κυριακή 26 Μαΐου, ιδιαίτερα στη Γερμανία, στο Βέλγιο και στη Γαλλία, οι Πράσινοι ετοιμάζονται να ενώσουν ένα 10% περίπου των εκλεγμένων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η νέα αυτή δύναμη αναμένεται να διαδραματίσει στρατηγικό ρόλο στην εξέλιξη των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα.
Οι ευρωβουλευτές της Ομάδας των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία κρατούν πλακάτ με το μήνυμα “Δεν επιτρέπεται η εξαπάτηση σε σχέση με το βρώμικο Diesel”, κατά τη διάρκεια μιας ψηφοφορίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο, στις 3 Φεβρουαρίου 2016. (VINCENT KESSLER/REUTERS).
Ένας σχετικός αναβρασμός επικρατεί στους διαδρόμους του κτιρίου Altiero Spinelli στις Βρυξέλλες, την Τετάρτη 29 Μαΐου. Σε ένα χώρο που στεγάζει τις υπηρεσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μία χούφτα οικολόγοι, που μόλις εξελέγησαν, κάνουν τα πρώτα τους βήματα ως ευρωβουλευτές. Άλλοι ευρωβουλευτές, απερχόμενοι και επανεκλεγμένοι, όπως ο Yannick Jadot και η Karima Delli, τους υποδέχονται σε ένα μέρος που τους είναι οικείο. “Φτάνω στις Βρυξέλλες, έχουμε πάρα πολλές συσκέψεις. Οι πρώτες συζητήσεις της ομάδας ξεκινούν”, δηλώνει ο David Cormand, εθνικός γραμματέας της Ευρώπης της Οικολογίας - Πράσινοι στη Γαλλία και νεοεκλεγής οικολόγος ευρωβουλευτής. “Υπήρξε ένα κλίμα ευφορίας σήμερα το πρωί”, συνεχίζει η Karima Delli. “Έχουμε μία ομάδα η οποία έχει εμπλουτιστεί σημαντικά”.
Οικολόγοι “χαμογελαστοί και αποφασισμένοι”, με αέρα στα πανιά τους. Ο λόγος; Στις ευρωπαϊκές εκλογές της Κυριακής 26 Μαΐου, οι Πράσινοι σε ολόκληρη την Ευρώπη έλαβαν πρωτόγνωρα ποσοστά. Με 69 έδρες στις 751 στο “ημικύκλιο” του Στρασβούργου, οι οικολόγοι πέτυχαν τις καλύτερες επιδόσεις τους στα σαράντα χρόνια ιστορίας των ευρωπαϊκών εκλογών. Στη Γαλλία, η λίστα των Πρασίνων / Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία με επικεφαλής τον Yannik Jadot, συγκέντρωσε το 13,47% των ψήφων, λαμβάνοντας την τρίτη θέση που την κατέστησε πρώτη πολιτική δύναμη της Αριστεράς στη χώρα. Σε ένα Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου οι δύο κυρίαρχες ομάδες (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών) χάνουν την ιστορική πλειοψηφία τους, η ομάδα Πράσινοι - Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία κερδίζει σε επιρροή με 17 επιπλέον ευρωβουλευτές.
Όταν η θέση των Πρασίνων καθίσταται στρατηγική
Πως οι ευρωβουλευτές των Πρασίνων θα αποκτήσουν μεγαλύτερο ειδικό βάρος στους διαδρόμους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου; Ο πρώτος τους σύμμαχος είναι ο ίδιος ο αριθμός τους - η πολιτική οικολογία αντιπροσωπεύει στο εξής το 10% του Κοινοβουλίου. “Είμαστε περισσότεροι και για την επεξεργασία των θεμάτων και σε επίπεδο ψήφου”, συνοψίζει στο Franceinfo ο David Cormand. “Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν ισχύει το ‘η πλειοψηφία έχει δίκιο και η μειοψηφία άδικο’. Υπάρχει αυτή η κουλτούρα στο να δίδεται έμφαση στις ανησυχίες όλων των κομμάτων”, σημειώνει ο Sven Giegold, ευρωβουλευτής και επικεφαλής της λίστας των Πρασίνων στη Γερμανία, με τον οποίο επικοινώνησε το Franceinfo. “Όσο πιο μεγάλη είναι η ομάδα τόσο μεγαλύτερη διαφορά μπορεί να κάνει. Είναι πιο χρήσιμη για τους συμβιβασμούς”. Υπερθεματίζει και η Γαλλίδα συνάδελφος του Michèle Rivasi, οικολόγου ευρωβουλευτή από το 2009, με την οποία επικοινώνησε το Franceinfo. “Ήμασταν στην έκτη θέση στο κοινοβούλιο, θα περάσουμε τέταρτοι”, σημειώνει με ικανοποίηση. “Θα παίξουμε κεντρικό ρόλο, ο οποίος θα αναγκάσει τις υπόλοιπες ομάδες να αποδεχτούν τις προτεραιότητές μας. Αυτό παλαιότερα δεν μπορούσαμε να το κάνουμε”, υπογραμμίζει η ευρωβουλευτής.
Για την Michèle Rivasi, όπως και για τη Neil Makaroff, υπεύθυνη για τις ευρωπαϊκές πολιτικές στο Δίκτυο Δράση Κλίμα (RAC), το διακύβευμα έγκειται στην τοποθέτηση των Πρασίνων στις κοινοβουλευτικές επιτροπές. Στο πλαίσιο της λειτουργίας αυτών των θεματικών επιτροπών, οι ευρωβουλευτές μελετούν τις νομοθετικές προτάσεις και προτείνουν τροποποιήσεις. “Με δεδομένο ότι οι οικολόγοι είναι περισσότεροι, θα μπορέσουν να κατανεμηθούν σε όλες τις κοινοβουλευτικές επιτροπές. Και εκεί είναι πράγματι το μέρος όπου καθορίζεται η ευρωπαϊκή νομοθεσία”, σημειώνει η Neil Makaroff στο Franceinfo.
Όμως, εκτός από μία αριθμητική διείσδυση, οι Πράσινοι έχουν επίσης ένα σημαντικό ρόλο να παίξουν στην οικοδόμηση μιας δυνητικής πλειοψηφικής συμμαχίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. “Για να φτιαχτεί μια φιλοευρωπαϊκή σταθερή πλειοψηφία σε αυτό τον θεσμό, οι Πράσινοι είναι απαραίτητοι”, τονίζει ο Philippe Lamberts, συμπρόεδρος της ομάδας των οικολόγων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά από την ανακοίνωση των πρώτων εκλογικών εκτιμήσεων την Κυριακή το βράδυ, όπως μεταδίδει η εφημερίδα Le Monde. “Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες θα μπορούσαν να σχηματίσουν μια πλειοψηφία με τη Συμμαχία των Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη, όμως οι ευρωβουλευτές που βρίσκονται στα άκρα αυτών των ομάδων θα έθεταν δυσκολίες στη συμμαχία. Άρα, οι Πράσινοι θα μπορούσαν να είναι χρήσιμοι”, υπογραμμίζει στο Franceinfo. “Η δύναμη κρούσης μας αυξάνεται μόνο εάν είμαστε απαραίτητοι”.
Ο πολιτικός επιστήμονας Olivier Costa, ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) και ειδικός στις ευρωπαϊκές υποθέσεις είναι κι εκείνος πεπεισμένος για τον “κεντρικό ρόλο των Πρασίνων σε αυτή την μελλοντική συμμαχία”. Κατά τη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων, ο ρόλος των Πρασίνων αναμένεται εξίσου καθοριστικός για το χρίσμα για την προεδρεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι υποψήφιοι επικεφαλής της Επιτροπής θα πρέπει να εξασφαλίσουν μία ευρεία πλειοψηφία στηριγμάτων γύρω τους, για να μπορέσουν να εγγυηθούν την καλή υποδοχή του προγράμματος εργασίας τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Γι’ αυτό οι βασικοί υποψήφιοι “θα έχουν ανάγκη από τη στήριξη των Πράσινων ευρωβουλευτών”, επιμένει ο Wendel Trio, διευθυντής της ΜΚΟ Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δράσης για το Κλίμα. “Εάν ο Πρόεδρος της Επιτροπής θέλει να είναι σίγουρος για την ικανότητα διακυβέρνησής του, τότε είναι υποχρεωμένος να υπολογίζει στους Πρασίνους”, επιβεβαιώνει αντίστοιχα η Neil Makaroff. Μία κομβική στήριξη, σε αντάλλαγμα της οποίας οι οικολόγοι θα μπορούσαν να εδραιώσουν σημαντικές κατακτήσεις, όπως “έναν Αντιπρόεδρο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, φιλόδοξο στα ζητήματα του περιβάλλοντος”, αναλύει ο Olivier Costa. “Ακόμα και το να υπάρξει ένας Επίτροπος οικολόγος ανοίγει δυνατότητες”, υπογραμμίζει ο Wendel Trio. Σε αυτό το επίπεδο ο Philippe Lamberts εμφανίζεται βέβαιος. “Υπάρχουν πολλά σημάδια τα οποία δείχνουν ότι μας θέλουν στο τραπέζι γι’ αυτές τις διαπραγματεύσεις”, διαβεβαιώνει. “Από εκεί και πέρα, τα αιτήματά μας θα γίνουν σεβαστά; Αυτό μένει να αποδειχτεί!”
Οι ψηφοφόροι πίσω από τους οικολόγους
Ένα ακόμα στοιχείο έρχεται επίσης να επιβεβαιώσει την επιρροή των Πρασίνων στην Ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή. Το μήνυμα που στάλθηκε από τους ψηφοφόρους την Κυριακή το βράδυ είναι καθαρό. Περισσότεροι Ευρωπαίοι περιμένουν περισσότερα για το κλίμα. To αναγνώρισε και ο Emmanuel Macron: “Το επείγον της δράσης για το κλίμα αποτέλεσε ένα πολύ ισχυρό μήνυμα σε αυτές τις εκλογές στη Γαλλία και παντού στην Ευρώπη”. “Εάν συνεχιστεί η πίεση με τις διαδηλώσεις των νέων για το κλίμα, οι εθνικές κυβερνήσεις θα αλλάξουν τις θέσεις τους”, σημειώνει Sven Giegold. “Εάν δεν το πράξουν, τότε θα επιτύχουμε ακόμα καλύτερες επιδόσεις σε εθνικό επίπεδο και θα αναγκαστούν να δράσουν”.
Και άλλα ευρωπαϊκά κόμματα έχουν αρχίσει να το συνειδητοποιούν σε επίπεδο θέσεων. Ο υποψήφιος των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών Frans Timmermans τοποθέτησε την οικολογία στο επίκεντρο της περιοδείας του, σημειώνει το Euractiv. “Το ίδιο και στην Ισπανία, όπου το Σοσιαλιστικό Κόμμα κατέστησε το κλίμα μία από τις προτεραιότητές του. Η λίστα του Η Δημοκρατία Μπροστά!, με τον Pascal Canfin, έδωσε και εκείνη προσοχή στην οικολογία”, υπογραμμίζει ο Wendel Trio. Όσο για τον Manfred Weber, υποψήφιο για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα -μία πολιτική ομάδα γνωστή για τις όχι και τόσο φιλόδοξες θέσεις της στο θέμα του κλίματος- ακόμη κι εκείνος εκφράστηκε (καθυστερημένα) σε σχέση με το θέμα. “Θα έχουμε στο κοινοβούλιο μια πλειοψηφία ανθρώπων που υποστηρίζουν, πολύ περισσότερο από πριν, μία βελτίωση των ευρωπαϊκών πολιτικών σε σχέση με το κλίμα”, συνοψίζει με ικανοποίηση ο Wendel Trio.
Μετάφραση: Νικόλας Κουντούρης
[1]Άρθρο της Valentine Pasquesoone στο Franceinfo, δημοσιευμένο το Σάββατο 1 Ιουνίου 2019.
