Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.2°C26.3°C
2 BF 36%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C26.0°C
3 BF 36%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C24.8°C
2 BF 52%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.9°C24.0°C
2 BF 38%
Μαθημένα τα βουνά...
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μαθημένα τα βουνά...

Του Τάσου Τρίκκα

Μαθημένα τα βουνά απ' τα χιόνια. Μαθημένη και η Αριστερά από άσχημους καιρούς. «Ψυχή βαθιά!» ήταν ο χαιρετισμός που αντάλλασσαν στις κακοτοπιές των βουνών οι αγωνιστές της αντίστασης. Όταν νικούσαν, αναγάλλιαζε η ψυχή τους. Έπαιρναν δύναμη από τη νίκη τους. Κι όταν έχαναν, έπαιρναν μια βαθιά ανάσα για να αναζητήσουν δύναμη. Και συνέχιζαν τον αγώνα.

Τι κρατάμε, τι δεν χάσαμε

Δεν είναι κατάλληλη στιγμή για απολογισμούς. Στον πόλεμο που κάνουμε έχουμε μπροστά μας μια καινούργια μάχη και σ' αυτή πρέπει να δώσουμε όλη την προσοχή μας και όλες μας τις δυνάμεις. Τούτη τη στιγμή χρειάζεται όμως να συνειδητοποιήσουμε τι έχουμε πετύχει. Τι κρατάμε, τι δεν χάσαμε, παρά την αδιαμφισβήτητη ήττα στη σκληρή εκλογική αναμέτρηση.

Το γεγονός ότι το ένα τέταρτο της κοινωνίας αυτοκαθορίζεται ως αριστερό, ότι επαναβεβαιώνει σε διαδοχικές καταγραφές μιας τετραετίας αυτό τον καθορισμό είναι το μεγάλο κεκτημένο. Διαδοχικές καταγραφές που υποδηλώνουν ορισμένη σταθερότητα. Που μαρτυρούν και τεκμηριώνουν βαθιές μετατοπίσεις στον συσχετισμό δυνάμεων. Που επιτρέπουν τη διαπίστωση ότι η πορεία του κινήματος της Αριστεράς στη χώρα μας έχει φτάσει σε έναν ιστορικό αναβαθμό.

Τα αποτελέσματα των εκλογών της 26ηςτου Μάη δεν ανέτρεψαν αυτή τη μεταβολή. Δεν αναστρέφουν αυτή την πορεία. Η συνέχισή της είναι το μεγάλο διακύβευμα της επικείμενης νέας εκλογικής αναμέτρησης. Από τη διαχείριση αυτού του σπουδαίου ιστορικού κεκτημένου που διαθέτουμε θα εξαρτηθεί το μέλλον.

Οι ευθύνες όλων μας, πέρα από τη θέση του καθενός στο «μεγάλο καραβάνι», είναι απροσμέτρητα υψηλές. Και να θυμόμαστε ότι «το καραβάνι δεν γυρίζει πίσω», όπως έχει πει ένας από τους ταξιδευτές, ο σύντροφός μας Αλέξης, πρόεδρος του κόμματος. Οι γραμμές αυτές δεν πηγάζουν από πνεύμα οίησης και εφησυχασμού. Ούτε θέλουν να κρύψουν το μέγεθος της ήττας, που είναι τακτικού και όχι στρατηγικού χαρακτήρα. Αλλά η απειλή μιας μετατροπής του σημερινού χαρακτήρα σε χειρότερου είναι υπαρκτή.

Οι χρόνιες αδυναμίες

Τώρα τι έφταιξε; Ποιες είναι οι αιτίες της ήττας; Είναι πολλές. Μια πρώτη πρόχειρη επισήμανση εδώ. Στις 26 του Μάη ήρθε ο λογαριασμός. Η ώρα της «εξόφλησης» των χρόνιων αδυναμιών: πρώτα των ασθενικών, κοινωνικών αναφορών του κόμματος (το πιο ανησυχητικό στοιχείο της ήττας είναι η μείωση του ποσοστού του ΣΥΡΙΖΑ στον κόσμο της εργασίας). Η παραμέληση της ιδεολογίας, απαραιτήτου θώρακα για την αντίσταση στην επέλαση των δυνάμεων του αντιπάλου. Η μόνιμη οργανωτική καχεξία.

Αληθινό ιστορικό παράδοξο: ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση με γόνιμο, πολύ σημαντικό έργο και οι οργανώσεις του κόμματος σε καθίζηση περισσότερο από ποτέ. Στο πείσμα κάθε πείρας, κάθε λογικής. Πώς ήταν λογικό να τα βγάλει πέρα σε τόσο δύσκολες συνθήκες μια Αριστερά με τόσο εμφανή χωλότητα, μια Αριστερά κουτσή, που της έλειπαν τα μέσα πρόσβασης στην κοινωνία, της ανάπτυξης των κινημάτων που θα στήριζαν και θα προωθούσαν τις προσπάθειες της κυβέρνησης;

Η ανάγκη νέων μορφών και θεσμών οργάνωσης που αναζητούνται δεν αποτελεί απάντηση στο αμείλικτο ερώτημα. Ο λογαριασμός ήρθε σε στιγμές ευφορίας, πληθωρισμού διακηρύξεων, εγκεφαλικών, σε ορισμένο βαθμό, σχεδιασμών, εν μέρει υλοποιούμενων με απτά μέτρα κοινωνικής πολιτικής και εν μέρει ιχνογραφούμενων «επί του χάρτου» με περιβάλλουσα, λαμπρή ρητορική και με πάσχουσα αισθητική.

Η μάχη να δοθεί παντού

Η «μητέρα των μαχών» που επίκεινται στις αρχές του Ιούλη δε θα πρέπει να δοθεί μόνο στο πεδίο της αύξησης των ψήφων. «Πόρτα - πόρτα», «σπίτι με σπίτι», στη δουλειά, στο εργοστάσιο και στο γραφείο θα γίνεται η συνάντηση με τη λαϊκή ψήφο, αλλά θα οικοδομείται παράλληλα και θα ενισχύεται η οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ. Με κάθε τρόπο, με άτυπη έστω μορφή, ως παρέα φίλων, ως ομάδα γονέων, ως συλλόγου για το περιβάλλον, για τη φροντίδα των ανήμπορων, για την αλληλεγγύη και βοήθεια στους μετανάστες. Αλλού θα πρόκειται για Ο.Μ. του κόμματος κι αλλού για απλές συλλογικότητες «με χρώμα ΣΥΡΙΖΑ». Η εκλογική εξόρμηση θα είναι και οργανωτική εξόρμηση.

Στο προσκλητήριο της μάχης δεν μπορεί να αντιταχθεί η θεωρητική αμηχανία. Η απαξίωση της οργανωμένης συλλογικότητας δεν είναι αποτέλεσμα «σκελετών κρυμμένων στην ντουλάπα», ούτε προϊόν μιας καινούργιας πραγματικότητας που αδυνατούμε να κατανοήσουμε, εν πολλοίς είναι κατασκευασμένη. Το προσωπικό βίωμα δεν αίρει την ευθύνη της επιλογής. Ο αναστοχασμός δεν είναι κυκλικό φαινόμενο. Στην ερημοποίηση του κοινωνικού, τα διαχρονικά προτάγματα της Αριστεράς προσφέρουν τη διέξοδο της ιστορικής πρωτοβουλίας, σημείο τομής της «ανθρώπινης περιπέτειας» με τη συμπαντική ενδεχομενικότητα της αέναης αλλαγής. Η κατεύθυνση της αλλαγής είναι το στοίχημα με την ιστορία που νοηματοδοτεί την ύπαρξη.

Η φερεγγυότητα του ΣΥΡΙΖΑ δεν οικοδομείται μέσα στο ιδεολογικό κενό που κατατρύχεται από την υπαρξιακή αγωνία ορισμένων και που απορρίπτει ως «χαμένους παραδείσους» τις συλλογικές αξίες της πλοήγησης των κοινωνικών αγώνων. Ούτε βασίζεται στη μονοδιάστατη διαχείριση της «ανάπτυξης». Το «αριστερό πρόσημο» συνδέεται άρρηκτα με το πάντοτε επίκαιρο πρόταγμα του κοινωνικού μετασχηματισμού.

Ο κοινωνικός κατακερματισμός και οι ελίτ

Ο κοινωνικός ιστός έχει διαρραγεί στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Ο κατακερματισμός του αποτελεί πραγματικότητα. Η κοινωνία μοιράζεται σε πολλαπλές συλλογικότητες. Οι κοινωνικές τάξεις δεν είναι συμπαγείς και διατρέχονται από κοινωνικές αντιθέσεις, έστω και μη ανταγωνιστικές. Υπάρχουν βεβαίως οι έντονες διαχωριστικές γραμμές που διαιρούν την κοινωνία, με πρώτη τη διαχωριστική γραμμή αυτή ανάμεσα στα συγκρουσιακά στρατόπεδα του κεφαλαίου και της εργασίας.

Με αυτή την έννοια, η αντιπαράθεση των «πολλών» στις «ελίτ» που τονίζεται στον πολιτικό λόγο του ΣΥΡΙΖΑ είναι ορθή. Οφείλουμε, όμως, να μην αγνοούμε τις υποδιαιρέσεις, τον κατακερματισμό του κοινωνικού ιστού, επιχειρώντας μια μηχανική ομογενοποίηση των «πολλών». Η εκλογική ήττα αντανακλά σε ορισμένο βαθμό την υποβόσκουσα κρίση του ΣΥΡΙΖΑ που συγκροτήθηκε από διαφορετικές στρωματώσεις με χαλαρή ενότητα ανάμεσά τους. Το επίμαχο έργο της ενοποίησης -όχι ομογενοποίησης- δεν ολοκληρώθηκε. Ούτε ήταν δυνατόν να ολοκληρωθεί μόνο με έναν πολιτικό επιτελεστικό λόγο, χωρίς το αναγκαίο βάθος. Οι εκλογές έδειξαν την «αποκόλληση» ορισμένων από τις στρωματώσεις αυτές. Ο «επαναπατρισμός» τους είναι εφικτός με πολλή επίμονη, κατάλληλη προσπάθεια. Αλλά αυτά εκφεύγουν από το πλαίσιο ενός σημειώματος όπως το παρόν.

Η πνοή του δήθεν «εκσυγχρονισμού» παγώνει τις ζείδωρες δυνάμεις των διαχρονικών αξιών και ιδεών της Αριστεράς. Η «ελίτ» της ολιγαρχίας, του πλούτου, με τις επαγγελίες της μονοσήμαντης ανάπτυξης και τα κηρύγματά τους, του «τέλους των ιδεολογιών» συναντώνται με τη θλιβερή ομοταξία των «πρώην αριστερών». Αλλά υπάρχει υμίν «ζώσα Αριστερά», που γίνεται, παρ' όλα τα αναχώματα που ορθώνονται μπροστά της, «κυβερνώσα Αριστερά».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL