του Κώστα Φωθιαδάκη*
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών μπορεί να μας πάγωσε για λίγο, αλλά δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Η ολική επαναφορά ενός συστήματος και μιας πολιτικής αποτυχημένης σε όλα τα επίπεδα, από το κοινωνικό μέχρι το οικονομικό, φαίνεται να είναι προ των πυλών. Αλλά είναι; Μόλις δύο μέρες μετά την Κυριακή των εκλογών ακούσαμε θέσεις ποτισμένες από μπόλικο επιθετικό νεοφιλελευθερισμό που απεχθάνεται κάθε κοινωνική κατάκτηση και προστασία.
Από τη δυσκολία χρηματοδότησης της 13ης σύνταξης και την παύση της δωρεάν μετακίνησης των ανέργων στις αστικές συγκοινωνίες μέχρι και την αήθη και σεξιστική επίθεση στη μετανάστρια εργάτρια, πρώην ευρωβουλευτή Κωνσταντίνα Κούνεβα. Ενώ τη σκυτάλη από τον κεντρικό τραπεζίτη πήρε ο τομεάρχης Εργασίας της Ν.Δ., ο κ. Βρούτσης, για να μιλήσει για ασφαλιστικό με ιδιωτική ασφάλιση και να τονίσει πως οι 120 δόσεις υπονομεύουν την οικονομία.
Το σήμα είχε δοθεί λίγο νωρίτερα, με την Τράπεζα Πειραιώς να προγραμματίζει την απόσχιση ενός ολόκληρου τμήματος εκτός καταστημάτων, με μετατροπή των σχέσεων εργασίας 1.500 υπαλλήλων. Δεν είναι τυχαία όλα αυτά. Αντίθετα, αν προστεθούν οι δηλώσεις περί επταήμερης εργασίας, έχεις ένα μείγμα πολιτικής δοκιμασμένο τα χρόνια πριν το 2015, στις αρχές της κρίσης. Το πρόγραμμα αυτό είχε σφραγίδα ΔΝΤ και αποδοχή των τότε κυβερνήσεων. Είχε και όνομα: εσωτερική υποτίμηση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον όπου υπερτερούν οι δυνάμεις τις συντήρησης και της Ακροδεξιάς άντεξε. Εφάρμοσε πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, το οποίο ποτέ δεν υιοθέτησε, αντίθετα προσπάθησε να το ισορροπήσει με κοινωνική πολιτική που προέρχονταν από τα πλεονάσματα. Τα οποία όμως δεν προήλθαν μόνο από την οικονομική προσαρμογή, αλλά και από το συμμάζεμα του κράτους και της φοροδιαφυγής.
Τα τελευταία χρόνια, παράλληλα, έχουμε για πρώτη φορά θετικούς προϋπολογισμούς και πρωτογενή πλεονάσματα. Επιπλέον, από το 2015, η αύξηση των φορολογικών εσόδων οφείλεται κυρίως στην αυξημένη προσπάθεια κατά της φοροδιαφυγής και την αύξηση στην είσπραξη ΦΠΑ λόγω ηλεκτρονικών συναλλαγών. Με λίγα λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έβαλε το χέρι στο μέλι και έκοψε τη φόρα σε όσους ακόμα προσπαθούν να πείσουν ότι όλοι το ίδιο είναι.
Αντίθετα, η Ν.Δ. δεν θέλει να απαντήσει για το οικονομικό της πρόγραμμα. Δεν απαντάνε πως θα μειώσουν τα φορολογικά βάρη κατά 4,2 δισ. ευρώ με ταυτόχρονη μείωση των πρωτογενών δαπανών (όλες οι δαπάνες του κράτους για να λειτουργήσει ως κράτος). Αρκούνται σε μια ασαφή προσέγγιση θεμάτων, όπως τα παραπάνω, θεωρώντας πως οι απόψεις αυτές επιβραβεύτηκαν από το σύνολο των πολιτών μέσω του αποτελέσματος των ευρωεκλογών.
Μας λένε με τρόπο ότι θα επιστρέψουμε στην περίοδο 2010-2014; Θα μειωθούν ξανά οι μισθοί και οι συντάξεις, θα μειωθούν ξανά οι δαπάνες για την Παιδεία και την Υγεία, που είχαν αυξηθεί κατά την τετραετία 2015-2019; Θα επιστρέψει το μέτρο, με υπογραφή Μητσοτάκη, για μία πρόσληψη προς πέντε αποχωρήσεις; Θα εκδιωχθούν οι δήθεν “περιττοί"; Δεν υπάρχουν περιθώρια μείωσης των πρωτογενών δαπανών χωρίς να κοπούν βασικές λειτουργίες του κοινωνικού κράτους - αυτό το γνωρίζουμε και το ζήσαμε. Ή μήπως εννοούν ότι θα επαναφέρουν την προ του 2010 κατάσταση με μείωση φόρων σε φίλους και συγγενείς; Το ζήσαμε κι αυτό.
Αντίθετα, με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, το πεντάευρω εισόδου στα νοσοκομεία καταργήθηκε, οι ΤΟΜΥ άνοιξαν, οι συλλογικές συμβάσεις επανήλθαν, ο υποκατώτατος μισθός καταργήθηκε και ο κατώτατος αυξήθηκε, οι ανασφάλιστοι απέκτησαν πρόσβαση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, τα βιβλία και οι καθηγητές είναι στη θέση τους από την πρώτη μέρα, η παιδική φτώχεια μειώθηκε, δόθηκαν επιπλέον χρήματα για άνοιγμα βρεφονηπιακών σταθμών.
Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να εφαρμόσει, ακροβατώντας, πολιτική για τους φτωχούς και για τους πολλούς. Προσπάθησε να δώσει μάχες σε θέματα που αποτελούν δομικά χαρακτηριστικά της Αριστεράς. Προώθησε πολιτικές υπέρ των δικαιωμάτων, της ισότητας, της εργασίας και της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών. Πολεμήθηκε γι’ αυτό από τους ίδιους ανθρώπους που δεν έκαναν καμία αυτοκριτική για τη μέχρι το 2014 κατάσταση της χώρας. Από αυτούς που απορρίπτουν την ισότητα, που θεωρούν τις κοινωνικές ανισότητες φυσική νομοτέλεια και απόρροια ενός συστήματος οργάνωσης που στηρίζεται σ’ αυτές.
Για ένα κόμμα, όμως, που θέλει να είναι το ανάχωμα στα σχέδια αντικοινωνικής πολιτικής του αντίπαλου πόλου, τα προτάγματά του πρέπει να πλαισιώνουν και αιτήματα ευρύτερων κοινωνικών ομάδων. Κι αυτό πρέπει να γίνει στη βάση ενός προγράμματος, μιας συμφωνίας με αυτά τα κομμάτια της κοινωνίας και όχι μόνο με συμφωνίες κορυφής.
Το μήνυμα των ευρωεκλογών ήταν ξεκάθαρο. Ακόμα πιο ξεκάθαρο, όμως, είναι το δίλημμα των εθνικών εκλογών. Άλλη μια μάχη της γενιάς μας έρχεται και θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι μπορεί και πρέπει να κερδηθεί. Αυτή τη φορά με σχέδιο και σαφή προσανατολισμό και, κυρίως, χωρίς περιορισμούς. Ένα νέο ''όχι'' πρέπει να ακουστεί και πάλι στις αρχές του Ιούλη.
* Ο Κώστας Φωθιαδάκης είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
