του Βαγγέλη Γέττου
Όταν η ήττα προκαλεί πανικό, τότε η ήττα εξελίσσεται σε άτακτη υποχώρηση. Και ο σοφός στρατηγός θα κυνηγήσει τον αντίπαλο μέχρι να εξαρθρώσει κάθε του συγκολλητικό μηχανισμό. Με λίγα λόγια, το ιππικό του νικητή θα καταδιώξει τους αλλόφρονες πεζικάριους μέχρι να εξασφαλίσει την μη ανασυγκρότηση του αντίπαλου στρατού για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα.
Αυτή την εικόνα παρουσιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ που πιστός στις γενετικές τους καταβολές, από τις πρώτες ώρες της κυριακάτικης νύχτας επιστρέφει στην ομφαλοσκόπηση που θεωρούσε ότι χάρη σε έναν χαρισματικό ηγέτη[1] και σε έναν λόχο θαρραλέων στελεχών που ακύρωναν την παραδοσιακή μετριοπάθεια των αριστερών ηγητόρων είχε ξεπεράσει αυτές τις κακές παλιές συνήθειες.
Η στρατιωτική ορολογία ενδεχομένως να ξενίζει. Ωστόσο, όσο δεν αντιλαμβανόμαστε ότι όχι μόνο η επόμενη αλλά οι επόμενες εκλογικές μάχες θα δώσουν απαντήσεις σε τεκτονικές γεωπολιτικές προκλήσεις, μπορούμε να ξαναφωλιάζουμε στα αφελή επικοινωνιακά φληναφήματα και στην παιδαριώδη διχογνωμία για το αν η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν στρατηγική ή όχι.
Οι τελευταίες και οι επόμενες εκλογές δεν αφορούν κυρίως στην Ελλάδα. Αφορούν στο υπό διαμόρφωση εκρηκτικό γεωστρατηγικό σκηνικό της περιοχής μας. Χωρίς ίχνος τρομολαγνικής πρόθεσης και με απόλυτα ρεαλιστική διάθεση, οποιοσδήποτε πια διακρίνει δύο αντίπαλες και ίσως μελλοντικά συγκρουόμενες παρατάξεις. Από τη μία οι ΗΠΑ, το Ισραήλ, η Ελλάδα, η Αίγυπτος και η Κύπρος, επιδιώκουν την διατήρηση της ισχύος του διεθνούς δικαίου και τους δικαίου της θάλασσας όπως το γνωρίζουμε από τη Συνθήκη της Βιέννης (1982) και έπειτα, με στόχο την δίκαιη και νόμιμη οικειοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου. Από την άλλη η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν, με διαφορετικές αλλά συγκλίνουσες γεωπολιτικές επιδιώξεις επιβιβάζονται σε ένα κοινό άρμα σύγκρουσης, απορρίπτοντας τα στεγανά μέχρι τώρα γεωγραφικά και γεωπολιτικά ερμηνευτικά σχήματα. Η επιλογή της στάσης που θα τηρήσει η Ελλάδα ουσιαστικά έχει καθοριστεί από τα δεδομένα.
Το σκηνικό θυμίζει πολύ έντονα την πολυπολική σκακιέρα επί της οποίας στήθηκαν οι σχεδιασμοί που οδήγησαν και ολοκλήρωσαν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο: πολλές Μεγάλες Δυνάμεις που ενέγραφαν στα κατά τόπους σχέδιά τους περιφερειακές δυνάμεις της εποχής όπως η Ελλάδα, η Σερβία και η Τουρκία. Τότε, η απόλυτα δικαιολογημένη απόφαση του Βενιζέλου να προκαλέσει Εθνικό Διχασμό έφερε την Ελλάδα στο πλευρό των νικητών. Αν και η κατάληξη γράφτηκε με τα πιο μελανά γράμματα, ωστόσο το να διαβλέπεις ως κόμμα εξουσίας τις εξελίξεις στη γειτονιά σου και να τις εισάγεις στην εσωτερική πολιτική παλαίστρα ως επιχείρημα θα πρέπει να σταματήσει να είναι ταμπού και να γίνει κυρίαρχος και ηγεμονικός πολιτικός λόγος.
Η δημοκρατική παράταξη, με κύριο κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να απενοχοποιήσει αυτές τις αναλύσεις και να τις εισαγάγει στη δημόσια ατζέντα. Με απλά λόγια: με την διπλωματία Κοτζιά της επιθετικής φιλίας και του ελέγχου εναερίου χώρου γειτονικών κρατών ή με τις κρυφές συναντήσεις της Σπυράκη με τον Ζάεφ και τα γκροτέσκα διαγγέλματα Κουμουτσάκου σε ασφαλείς συνθήκες εργαστηρίου; Με τις διεθνείς διπλωματικές συμμαχίες -ακόμα και με το βραβείο Νόμπελ που τόσο χλευάστηκε- ή με τα διεθνή deals ναρκεμπορίου; Με την στάση, εμπειρία και τόλμη Κοτζιά για μία έγκαιρη ελεγχόμενη ήττα που θα εξασφάλιζε δυνατότητες ανασυγκρότησης και άμεσης ανάκαμψης μακριά από γελοιοποιημένους πολιτικούς και χώρους, με το βλέμμα στραμμένο σε μία εθνική απάντηση σε πιθανή εξωτερική πρόκληση ή με τα αρπακτικά των εξοπλιστικών και τα εθνικιστικά ανδρείκελα σε καίριες για την άμυνα της χώρας θέσεις;
Και αν κάποιος κατηγορήσει αυτή τη θέση ως μιλιταριστική το αντεπιχείρημα είναι το εξής: Σαμαράς, Βελόπουλος και Χρυσή Αυγή έστησαν το μακεδονικό αφήγημα επί τους συνθήματος ‘’μας παίρνουν την πατρίδα’’. Η απάντηση της αριστεράς, πέρα από τις θεμιτές διεθνιστικές κορώνες, οφείλει να είναι το ανωτέρω επιχείρημα αντεστραμμένο: η πατρίδα μπορεί να αλωθεί μόνο από μία περιφερειακή σύγκρουση με την Τουρκία. Και αυτό μπορεί να μη σημαίνει πόλεμο διαρκείας με ολοσχερή εμπλοκή όλων των όπλων και στρατιωτικών συγκροτημάτων. Σε μία νύχτα, ένα εμβολισμένο πλοίο της τουρκικής ή ελληνικής ακτοφυλακής με κάποιους τραυματίες και έναν νεκρό, για την διαρκώς εμπόλεμη Τουρκία (μέτωπα Συρίας, Ιράκ, Κουρδιστάν, κατεχόμενη Κύπρος) δεν κοστίζει τίποτα. Για μια Ελλάδα όμως που βγαίνει δειλά-δειλά και αργά-αργά από την κρίση και της οποία η οικονομία είναι διασωληνωμένη με 35.000.000 τουρίστες μπορεί να σημαίνει την (νέα) καταστροφή της σε βάθος δεκαετίας. Μία μελέτη της τουριστικής εγκατάλειψης της Βόρειας Αφρικής μετά την Αραβική Άνοιξη και της Τουρκίας μετά το παρωδιακό πραξικόπημα του 2016 θα μπορούσε τουλάχιστον να προβληματίσει ως προς αυτό.
Και το φλέγον πια ερώτημα είναι το εξής: τι λαό, τι πολίτες θέλουν οι πολιτικές δυνάμεις που αξιώνουν να κυβερνήσουν απέναντι σε τέτοια ζοφερά αλλά καθόλου φανταστικά σενάρια; Έναν λαό γονατισμένο με νέες περικοπές σε επιδόματα που αποσόβησαν μία ακόμα χειρότερη ανθρωπιστική κρίση; Με τορπιλισμό της Υγείας στα αβαθή νερά των μεγάλων σκανδάλων που την απαξιώνουν; Με στήριξη του εσωτερικού κατασταλτικού μηχανισμού (ανασύσταση ομάδας Δέλτα, πρόσληψη χιλιάδων αστυνομικών στη ΔΙΑΣ και στα ειδικά σώματα καταστολής); Με το ασφαλιστικό Πινοσέτ; Με την ακύρωση των 120 δόσεων; Με τη διάλυση της Δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης που μέσα από την έρευνα θα μπορούσε να συμβάλει τα μέγιστα σε ένα αποτελεσματικό και ακόμα πιο αποφασιστικό και ευέλικτο αμυντικό δόγμα; Με την συνεπακόλουθη και τεχνητή ‘’εμφύλια’’ διχόνοια μεταξύ «βολεμένων στρατιωτικών που λαμβάνουν αναδρομικά και βγαίνουν στη σύνταξη στα 40» και άνεργων 40άρηδων με διδακτορικό και διεθνή εργασιακή εμπειρία; Τι ηθικό μπορεί να δημιουργήσουν αυτές οι εξαγγελίες της ΝΔ; Τι μαζική ψυχολογία δημιουργούν; Πως θα αντιδράσει μία νέα γενιά σε μία εξωγενή στρατιωτική πρόκληση όταν ήδη αντιμετωπίζει το δίλημμα να εργαστεί με 4.000€ στη Γερμανία για μια θέση 900€ στην Ελλάδα;
Η φαντασιακή Disneyland της διεθνούς ειρήνης δεν θα σώσει του κόπους και τις θυσίες του λαού. Με όλα τα παραπάνω δεν υπονοώ ότι πρέπει να ξεθαφτούν τα λιανοντούφεκα, αλλά το ακριβώς αντίθετο: Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να χάνουμε διπλωματικούς πόντους για διεθνώς λυμένα ζητήματα, προς τέρψιν ενός εθνικίζοντος ακροατηρίου. Υπό τις παρούσες γεωπολιτικές συνθήκες, η πολιτική και αμυντική θωράκιση της χώρας στη βάση μιας δημιουργικής και προωθημένης εξωτερικής πολιτικής είναι παραπάνω από κρίσιμη. Και αυτό αποδείχθηκε περίτρανα ποια κυβέρνηση μπορεί να το κάνει. Πάντως όχι μια κυβέρνηση μιας ξαφνικά ανήξερης κας Μπακογιάννη ή άκρως επικίνδυνων για τη διεθνή ασφάλεια και ειρήνη στελεχών τύπου Φραγκούλη.
Το μέτωπο της Αλβανίας το 1940-1941 δεν κρατήθηκε από εθνικιστές και χορτάτους. Αντιθέτως, κρατήθηκε από ανθρώπους που πάλευαν να σώσουν την άρτι ανακάμψασα σοδειά και κτηνοτροφία που κατέγραφε αποδόσεις ρεκόρ μετά την κρίση του 1929[2]. Η λαϊκή ενότητα (άρα ενότητα των κοινωνικά μαχόμενων ομάδων) ως σύνθημα είναι επαρκές μόνο σε περιόδους αποκλειστικά οικονομικών αγώνων ή εμφυλίων πολέμων. Τα σύννεφα που μαζεύονται απαιτούν ένα ευρύτερο και άρα ισχυρότερο θεμέλιο: ενότητα εθνική. Σε αριστερή μετάφραση: ηγεμονική πρόσληψη και εφαρμογή της εξωτερική πολιτικής και άμυνας.
Η Ελλάδα αποτελεί μια εξαίρεση στη γειτονιά μας. Στη Δύση ο Σαλβίνι, στην Ανατολή ο Ερντογάν, στο Βορρά οι θολές εξελίξεις που κυοφορεί το status quo σε Κόσοβο, της Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία και στο Νότο η πυριτιδαποθήκη του Κυπριακού πρέπει να είναι το οφθαλμοφανές αντεπιχείρημα στην εθνική (=λαϊκή) μειοδοσία που ο νεοφιλελευθερισμός φέρει ανέκαθεν στο DNA του.
