Τα τελευταία χρόνια έχει ενταθεί μια τηλεοπτική εθνικιστική παραφιλολογία γύρω από το θέμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Ελλάδας, με στόχο, ως συνήθως, να εξαφθεί το "εθνικό φαντασιακό" των πολιτών μέσω της αναμόχλευσης του "αισθήματος του αδικημένου", στο οποίο καταφεύγει συχνά η καθεστωτική προπαγάνδα. Όμως η ανεύθυνη αυτή συνθηματολογία, που συσκοτίζει τα πραγματικά κοινωνικά προβλήματα, οδηγεί την κοινή γνώμη στο να υιοθετεί απόψεις που αντίκεινται προς το Διεθνές Δίκαιο και που δημιουργούν αδικαιολόγητη ένταση με την Τουρκία.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση της Θάλασσας του 1982, η ΑΟΖ περιλαμβάνει τον βυθό, το υπέδαφός του, τη θαλάσσια "στήλη" και την επιφάνεια της θάλασσας έως μια απόσταση 200 μιλίων από την ακτή, μέσα στην οποία το κάθε κράτος ασκεί δικαιώματα διαχείρισης των θαλάσσιων πόρων του. Αυτό όμως που επιμελώς αποκρύπτει η εθνικιστική προσέγγιση είναι ότι βάσει του άρθρου 78 της Σύμβασης η οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα σε κράτη με αντικείμενες ή γειτονικές ακτές θα πραγματοποιείται μόνο με συμφωνία αναμεταξύ τους, με σκοπό την επίτευξη μιας δίκαιης λύσης. Σε περίπτωση αδυναμίας συμφωνίας, αρμόζουσα θεωρείται η προσφυγή σε διεθνές δικαιοδοτικό όργανο, το οποίο λαμβάνει υπόψη μια σειρά παραγόντων, όπως π.χ. το μήκος των ακτών των εμπλεκόμενων κρατών, τις γενικότερες γεωγραφικές συνθήκες κ.λπ., έτσι ώστε να μην υπάρξει πλεονεκτική υφαρπαγή ΑΟΖ από καμία πλευρά.
Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα, όπως επανειλημμένα έχει τονίσει ο διεθνολόγος Χρήστος Ροζάκης, δεν μπορεί ανεμπόδιστα να αποκτήσει πλήρη εκτατικά δικαιώματα σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, διότι οι αποστάσεις που χωρίζουν τις ακτές της από τις ακτές της Τουρκίας δεν ξεπερνούν σε κανένα σημείο τα 400 ναυτικά μίλια, δηλαδή το απαιτούμενο διπλάσιο του ανώτατου ορίου δικαιώματος που προβλέπεται από το Δίκαιο της Θάλασσας. Κατά συνέπεια, η χώρα μας είναι υποχρεωμένη να οριοθετήσει της ζώνες αυτές με συμφωνία με κάθε χώρα που επικαλείται αντίστοιχα δικαιώματα. Μάλιστα, σε περιπτώσεις γεωγραφικής στενότητας όπως αυτής του Αιγαίου πελάγους, μια τέτοια συμφωνία πρέπει να καταλήγει σε δίκαιο αποτέλεσμα για όλα τα κράτη που επιθυμούν να οριοθετήσουν ΑΟΖ στην περιοχή.
Ειδικότερα, αν υπάρξουν από τη γειτονική χώρα αντιρρήσεις στην οριοθέτηση της συγκεκριμένης ΑΟΖ, τότε, με βάση την ανωτέρω Σύμβαση, προκαλείται "διαφορά", η οποία, βέβαια, πρέπει να επιλυθεί με τα γνωστά ειρηνικά μέσα επίλυσης που προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο και που καταγράφονται στο Άρθρο 33 του Χάρτη του ΟΗΕ.
Άρα είναι σαφές ότι οι γεωγραφικές συνθήκες δεν επιτρέπουν στην Ελλάδα να απολαύσει ανεμπόδιστα, σε οποιοδήποτε τμήμα της θάλασσας με το οποίο γειτνιάζει, το πλήρες δικαίωμα των 200 μιλίων που προβλέπει το Δίκαιο της Θάλασσας, με αποτέλεσμα να είναι νομικά αναγκαίος αλλά και πολιτικά θεμιτός ένας συμβιβασμός επί του θέματος. Επομένως η οριοθέτηση της ΑΟΖ με όλα τα ενδιαφερόμενα γειτονικά κράτη, και άρα και με την Τουρκία, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να επέλθει η νομιμοποίησή της.
Τούτων δοθέντων, τόσο η ελληνική όσο και η τουρκική εργατική τάξη έχουν συμφέρον να διατηρηθεί η ειρήνη στην περιοχή, γιατί αλλιώς είναι αυτές που θα κληθούν να πληρώσουν με χρήμα και αίμα μια πιθανή σύρραξη. Η εθνικιστική προπαγάνδα για δημιουργία μιας ελληνικής ΑΟΖ που θα συνορεύει με την κυπριακή ΑΟΖ υποκρύπτει μια επιθετική ιδεολογία που θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη στο Αιγαίο για να υπερασπιστεί τα δυνητικά συμφέροντα των Ελλήνων μεγαλοκαπιταλιστών και των διεθνών συνεργατών τους. Γι' αυτό πρέπει να απορριφθεί από το ελληνικό εργατικό κίνημα και την Αριστερά.
* Ο Νάσος Θεοδωρίδης είναι μέλος του ΣΥΡΙΖΑ Αμπελοκήπων
