Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.4°C17.6°C
3 BF 66%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.9°C15.9°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Σποραδικές νεφώσεις
15 °C
9.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C14.7°C
2 BF 77%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
13.0°C14.5°C
1 BF 75%
Η οπτική του φύλου στην εκπαιδευτική πολιτική
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η οπτική του φύλου στην εκπαιδευτική πολιτική

Της Φωτεινής Κούβελα*

Αν η δημοκρατία και η εκπαίδευση συνδέονται άρρηκτα ή οφείλουν να συνδέονται αλληλοτροφοδοτώντας το ένα θεσμικό σύστημα το άλλο με στόχο τη συγκρότηση πολιτών υπεύθυνων, ενεργών, κριτικών, αντίστοιχα και η έμφυλη ισότητα αποτελεί βασική προϋπόθεση και των δύο για το βάθεμα της δημοκρατίας και την ποιοτική ενίσχυση της εκπαίδευσης.

Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για δημοκρατική εκπαίδευση εάν δεν λάβουμε υπόψη τις αρχές και τα προτάγματα της ισότητας των φύλων, την άρση των ιεραρχικών διχοτομιών, τον έμφυλο καταμερισμό εργασιών, τη διάκριση και απόσυρση των γυναικών στην ιδιωτική σφαίρα. Αν δεν λάβουμε υπόψη ότι η ισότητα που προβλέπεται νομικά εμποδίζεται δομικά, μέσα από το υπάρχον ιεραρχικό σύστημα των φύλων που κατατάσσει ομάδες σε θέσεις υποδεείς, αντιμετωπίζοντας και σπρώχνοντάς τες στο περιθώριο της πολιτικής.

Τυπικό παράδειγμα του αποκλεισμού των γυναικών αποτελεί η μειωμένη παρουσία τους -άρα και υποαντιπροσώπευσή τους- σε δομές λήψης αποφάσεων τόσο σε επίπεδο πολιτικής εκπροσώπησης και συμμετοχής, όσο και στην εκπαίδευση.

Στόχος μας στη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων μέσω των πολιτικών μας, τόσο σε επίπεδο ενεργητικής συμμετοχής γυναικών στη δημόσια σφαίρα όσο και των πολιτικών μας στον χώρο της εκπαίδευσης, είναι να δημιουργήσουμε εκείνες τις προϋποθέσεις που θα προωθήσουν και θα συμβάλουν στην αναγωγή των γυναικών και όλων εκείνων των ομάδων που, λόγω συγκεκριμένων χαρακτηριστικών φύλου, φυλής, σεξουαλικού προσανατολισμού, εθνότητας, τάξης, θρησκείας κ.λπ. δεν έχουν την ίση πρόσβαση ούτε στην εκπαίδευση ούτε στην πολιτική σε ουσιαστικά μέλη του δημοκρατικού γίγνεσθαι.

Τα όρια επομένως της εκπαίδευσης σκιαγραφούν παράλληλα και τα όρια και τις δυνατότητες της πολιτικής χειραφέτησης και αυτονομίας των έμφυλων υποκειμένων και, υπό την έννοια αυτή, η χάραξη μιας εκπαιδευτικής πολιτικής που θα λαμβάνει υπόψη της και θα ενσωματώνει και τη διάσταση του φύλου αποτελεί προϋπόθεση για τη δημοκρατική συνείδηση των μαθητών και των μαθητριών.

Χρειάζεται εκπαίδευσης

Θέλουμε δημοκρατικούς πολίτες; Αποτελεί ένα σημαντικό διακύβευμα ελληνικό, ευρωπαϊκό, παγκόσμιο; Πρέπει να τους/τις εκπαιδεύσουμε.

Σε μια εποχή που αυγά φιδιών εκκολάπτονται, που πληθυσμοί διώκονται, που ανθρώπινα δικαιώματα περιστέλλονται, η έμφυλη ισότητα, η καταπολέμηση του σεξισμού, του ρατσισμού μέσα από την εκπαίδευση των αυριανών πολιτών, αγοριών και κοριτσιών, αποτελεί τη μόνη εγγύηση και το ανάχωμα σε αυτά εκφυλιστικά και επικίνδυνα φαινόμενα. Οφείλουμε να στοχεύουμε και να επενδύουμε σε κείνο το είδος της εκπαίδευσης που θα παράγει μαθητές και μαθήτριες με σεβασμό στη διαφορετικότητα, την ατομική ελευθερία, την ισότητα.

Προς αυτή την κατεύθυνση ο Νόμος 4604/2019 για την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων με στόχο την άρση των έμφυλων ανισοτήτων, των στερεοτύπων του σεξισμού και των διακρίσεων. Μέσω δε των άρθρων του επιμερίζει ευθύνες και υποχρεώσεις σε ό,τι αφορά την άσκηση της εκπαιδευτικής πολιτικής, η οποία οφείλει να εντάξει την οπτική του φύλου οριζόντια σε όλη την εκπαιδευτική διαδικασία.

Η διάσταση του φύλου, με γνώμονα την ισότητα των φύλων, πρέπει να εντάσσεται στο περιεχόμενο και στη γλώσσα των προγραμμάτων σπουδών, εγχειριδίων και κάθε άλλου είδους διδακτικού μέσου, στο περιεχόμενο των δράσεων επαγγελματικού προσανατολισμού με την ισότιμη ενθάρρυνση μη στερεοτυπικών επιλογών σταδιοδρομίας από τους εκπαιδευόμενους και τις εκπαιδευόμενες, στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση σχετικών προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και επιμόρφωσης των γυναικών και ανδρών εκπαιδευτικών για την εξάλειψη κάθε είδους διάκρισης λόγω φύλου, ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.

Με αίσθημα ευθύνης και πλήρους επίγνωσης του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η εκπαίδευση στην προαγωγή της έμφυλης ισότητας και δημοκρατίας, στη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων χαράσσουμε και υλοποιούμε πολιτικές σε όλο το εύρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, συνεργώντας παράλληλα με το ΥΠΠΕΘ και το ΙΕΠ με στόχο μια εκπαίδευση στη δημοκρατία και την έμφυλη ισότητα αλλά και το αντίστροφο.

* Η Φωτεινή Κούβελα είναι γενική γραμματέας Ισότητας των Φύλων

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL