Στην ομιλία του, ο Υπουργός προχώρησε σε απολογισμό για το 2018 και αναλυτική καταγραφή της κατάστασης ως προς τη διαχείριση του προσφυγικού - μεταναστευτικού ζητήματος στην Ελλάδα, ενώ έθεσε τις βασικές πολιτικές προτεραιότητες της ελληνικής κυβέρνησης για το επόμενο χρονικό διάστημα.
Μεταξύ άλλων, ο ΥΜΕΠΟ σημείωσε ότι κατά το 2018 εισήλθαν στην ελληνική επικράτεια 47.929 άνθρωποι (32.115 στα νησιά και 15.814 στα χερσαία σύνορα στον Έβρο), ενώ το 2017 είχαν εισέλθει 34.707. Η αύξηση των εισροών το 2018 στα νησιά ήταν της τάξης του 10%, ενώ στον Έβρο ήταν 284%. Στο πλαίσιο της κεντρικής επιλογής του Υπουργείου για αποσυμφόρηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, καθ’ όλη τη διάρκεια του 2018, μεταφέρθηκαν στην Ηπειρωτική Ελλάδα 29.090 άνθρωποι, στους οποίους είτε είχε χορηγηθεί καθεστώς προστασίας, είτε ανήκαν σε ευάλωτες ομάδες, ανέφερε ο Υπουργός.
Το 2018 καταγράφηκαν στη χώρα 66.970 αιτήσεις ασύλου, έναντι 58.642 το 2017, κάτι που συνιστά αύξηση κατά 14% περίπου και κατατάσσει την Ελλάδα πρώτη μεταξύ των κρατών – μελών της ΕΕ σε αιτήσεις ασύλου κατά κεφαλήν και τρίτη σε απόλυτους αριθμούς, μετά τη Γερμανία και τη Γαλλία, ανέφερε ο Δ. Βίτσας.
Ο ΥΜΕΠΟ τόνισε ακόμη ότι το σύνολο των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκεται στην Ελλάδα, περίπου 75.000 άνθρωποι, έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, ενώ όλα τα παιδιά έχουν εμβολιαστεί σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών. Ακόμη, για το σχολικό έτος 2018 – 2019, 12.500 παιδιά παρακολουθούν μαθήματα είτε στα δημόσια σχολεία, είτε σε Δομές Υποδοχής για την Εκπαίδευση των Προσφύγων (ΔΥΕΠ), ενώ σε όλες τις Δομές Φιλοξενίας και στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης λειτουργούν νηπιαγωγεία.
Σε σχέση με την ένταξη προσφύγων και μεταναστών στην ελληνική κοινωνία, ο Υπουργός ανέφερε ότι έχουν σχεδιαστεί και εφαρμόζονται προγράμματα που παρέχουν: α) μαθήματα ελληνικής και αγγλικής γλώσσας, με ωφελούμενους 15.000 άτομα σε διάρκεια 3 ετών, β) κατάρτιση και εξεύρεση εργασίας στον αγροτικό τομέα για 2.000 δικαιούχους διεθνούς προστασίας, γ) κατάρτιση και εξεύρεση εργασίας στον τουριστικό τομέα, μέσω του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) για 3.000 δικαιούχους διεθνούς προστασίας και δ) καταγραφή δεξιοτήτων των αιτούντων άσυλο, με στόχο την διευκόλυνση της πρόσβασής τους στην εργασία.
Σχετικά με τις βασικές επιδιώξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Δημήτρης Βίτσας τόνισε ότι η ελληνική κυβέρνηση στοχεύει στην αναθεώρηση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου και ειδικότερα του Κανονισμού «Δουβλίνο», το συντομότερο δυνατό. Η αναθεώρηση του Κανονισμού «Δουβλίνο» θα πρέπει να βασίζεται στην αρχή του δίκαιου επιμερισμού των ευθυνών και στην αρχή της αλληλεγγύης. Αυτή είναι, ως γνωστόν, η ελληνική θέση και η χώρα μας έχει έως τώρα επιδείξει εποικοδομητικό πνεύμα στις διαπραγματεύσεις, πρόσθεσε ο Υπουργός.
Επίσης, έως ότου ολοκληρωθεί η αναθεώρηση του Κανονισμού «Δουβλίνο», ο ΥΜΕΠΟ τόνισε πως είναι αναγκαίο να υιοθετηθεί, με σαφές χρονοδιάγραμμα έως τον Μάιο του 2019, ένας μεταβατικός μηχανισμός αλληλεγγύης που θα έχει ως αναπόσπαστο μέρος του την υποχρεωτική ανακατανομή ή μετεγκατάσταση προσφύγων και μεταναστών. Το θέμα αυτό θα πρέπει να εξετασθεί το συντομότερο δυνατό από τα κράτη – μέλη που είναι πρόθυμα να συμμετάσχουν, με ενεργό ρόλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Δεν πρέπει να παραμείνουμε όμηροι των εσωτερικών πολιτικών επιδιώξεων ορισμένων μόνον κρατών - μελών, ούτε να ανεχθούμε ξενοφοβικές και ρατσιστικές πολιτικές. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να δοθεί ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα πριν τις ευρωεκλογές του Μαΐου προς τις κοινωνίες και την κοινή γνώμη των κρατών – μελών πρώτης υποδοχής ότι η Ευρώπη δεν τις έχει αφήσει μόνες, ως προς την διαχείριση του προσφυγικού - μεταναστευτικού. Η μη πρόοδος στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου και τον Κανονισμό «Δουβλίνο» διευκολύνει το εγκληματικό έργο των οργανωμένων κυκλωμάτων διακίνησης, υπογράμμισε ο Δ. Βίτσας.
Ακόμη, ο ΥΜΕΠΟ σημείωσε ότι δεν πρέπει να επιτρέψουμε να επικρατήσουν ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και οι δυνάμεις που προωθούν εθνικές επιδιώξεις αντί συνεκτικών ευρωπαϊκών πολιτικών και προσεγγίσεων. Αντίθετα, θα πρέπει να συνεχίσουμε με την ίδια θέρμη να υπερασπιζόμαστε τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες, όπως η αλληλεγγύη, ο ανθρωπισμός και ο σεβασμός της διεθνούς νομιμότητας, όλα εκείνα δηλαδή που αποτελούν τη βάση του κοινού μας οικοδομήματος, τόνισε ο Δ. Βίτσας.
Κατά τις απαντήσεις του σε σειρά ερωτήσεων από ευρωβουλευτές, μέλη της Επιτροπής LIBE, ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, μεταξύ άλλων, ανέφερε για την αναθεώρηση του Κανονισμού «Δουβλίνο» ότι ο κύριος στόχος της ελληνικής κυβέρνησης είναι να βρεθεί σύντομα μια ευρωπαϊκή λύση σε ένα κατ’ εξοχήν ευρωπαϊκό πρόβλημα, το οποίο συζητείται εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια και διαρκώς κάποιες χώρες ή ομάδες χωρών εμποδίζουν την λήψη αποφάσεων.
Ο ΥΜΕΠΟ σημείωσε, ακόμη, ότι σταθερή του θέση είναι η Ελλάδα να υποστηρίζει οποιαδήποτε απόφαση και οποιονδήποτε μηχανισμό θα μειώνει τους πνιγμούς ανθρώπων στη Μεσόγειο, ενώ τόνισε πως το προσφυγικό – μεταναστευτικό δεν είναι ζήτημα χρημάτων, αλλά ζήτημα αλληλεγγύης, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «αλληλεγγύη σημαίνει να μοιραζόμαστε το βάρος και την ευθύνη».
Τέλος, ο Δ. Βίτσας σημείωσε κατηγορηματικά ότι η Ελλάδα δεν θα αφήσει να προχωρήσουν λογικές και πολιτικές που θεωρούν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ως «εισβολείς», ενώ τόνισε ότι θα υποστηρίζει πάντοτε το αυτονόητο: ότι δηλαδή όποιος καταθέτει αίτημα ασύλου έχει το δικαίωμα το αίτημά του αυτό να εξεταστεί όπως προβλέπει το διεθνές δίκαιο και ότι κανείς δεν μπορεί να τού στερήσει αυτό το δικαίωμα.
