Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
Μόρια: Από την εικόνα στην πραγματικότητα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μόρια: Από την εικόνα στην πραγματικότητα

Γράφει ο Θράσος Αβραάμ*

«Θα μας πεις εσύ που μένεις στη Μυτιλήνη τι γίνεται στη Μόρια;» Αυτό το ερώτημα μου τίθεται συχνά από φίλους και συναδέλφους που βρίσκονται στην Αθήνα, αλλά και σε άλλες πόλεις της χώρας. Η απάντηση δεν είναι απλή, ούτε εύκολη. Καταρχήν, δεν υπάρχει μία Μόρια κι αυτό είναι ένα από τα βασικά προβλήματα στο να κατανοήσει κανείς τι συμβαίνει. Υπάρχει η Μόρια του Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης και οι «Μόριες» έξω από αυτή.

Τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής δείχνουν ότι συνολικά στη Λέσβο διαμένουν 6.877 πρόσφυγες και μετανάστες, αριθμός πολύ μειωμένος σε σχέση με μερικούς μήνες πριν. Από αυτούς 4.885 διαμένουν στη Μόρια, 1.157 στον καταυλισμό του Καρά Τεπέ, που διαχειρίζεται ο Δήμος Λέσβου, και οι υπόλοιποι σε δομές που είναι υπό τη διαχείριση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ.

Το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Λέσβου, που έχει γίνει γνωστό ως Κέντρο της Μόριας, είναι ο χώρος όπου το Λιμενικό παραδίδει τους πρόσφυγες και μετανάστες που έχει παραλάβει από την ακτή. Οι νεοεισερχόμενοι με την άφιξή τους καταγράφονται από τη Frontex, προχωρούν σε ιατρικό έλεγχο και ταυτοποιούνται. Το σημαντικότερο είναι να καταγραφούν οι ηλικίες, για να εντοπιστούν οι ανήλικοι ασυνόδευτοι που έχουν διαφορετική νομική μεταχείριση.

Το ΚΥΤ Μόριας, μετά και τις επεκτάσεις που πραγματοποιήθηκαν, έχει χωρητικότητα στέγασης 3.100 ατόμων.

Η Μόρια στο σύνολο της είναι ανοικτή. Δηλαδή, οι διαμένοντες πρόσφυγες και μετανάστες εκεί είναι ελεύθεροι να μπουν και να βγουν οπότε το θελήσουν. Οι 300 εργαζόμενοι μπαινοβγαίνουν επίσης ελεύθερα. Όλοι οι άλλοι μπαίνουν στη Μόρια μόνο κατόπιν άδειας και συνοδεύονται πάντα, όσο είναι μέσα στον καταυλισμό, από εργαζόμενο στο ΚΥΤ.

Ο χώρος μέσα στη Μόρια βρίσκεται στα όρια του παλιού στρατοπέδου και στο μεγαλύτερο μέρος της καλύπτεται με οικίσκους κάθε λογής που είναι γνωστοί ως ISO ΒΟΧ, σκηνές τύπου raphall της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες χωρητικότητας 210 ατόμων που έχουν μετατραπεί σε μικρούς ιδιαίτερους χώρους τεσσάρων κρεβατιών ο καθένας, και φυσικά σκηνές. Μέσα στη Μόρια, την «εντός των τειχών», γίνεται συνέχεια προσπάθεια για αποκομιδή των απορριμμάτων και για τήρηση των κανόνων υγιεινής. Η διανομή του φαγητού σε τόσους χιλιάδες ανθρώπους πολλές φορές προκαλεί εκνευρισμούς, καυγάδες και τελικά συγκρούσεις. Στην ανατολική πλευρά του ΚΥΤ υπάρχει η ζώνη ασφαλείας. Στο χώρο αυτόν που είναι κλειστός η είσοδος επιτρέπεται μόνο μετά από λεπτομερή έλεγχο των εισερχομένων, καθώς διαμένουν μόνο ασυνόδευτα ανήλικα κορίτσια πρόσφυγες. Στην ουσία, η είσοδος επιτρέπεται μόνο στα κορίτσια που διαμένουν στον χώρο, και στους εργαζομένους σε αυτόν.

Τι συμβαίνει, όμως, στις άλλες «Μόριες»; Η ανατολική είσοδος του ΚΥΤ και του εντός των «τειχών» του καταυλισμού οδηγεί σε μια «άλλη» Μόρια. Σε αυτήν που -και πάλι- χωρίζεται στα δύο.

Είναι ο λεγόμενος «ελαιώνας», καθώς πρόκειται για ένα νοικιασμένο ελαιώνα στον οποίο μια διεθνής ΜΚΟ έχει εγκαταστήσει χώρους υγιεινής και σκηνές σε διαμορφωμένη γη. Σκοπός αυτού του παράλληλου χώρου είναι να απορροφά σε ανθρώπινες συνθήκες πρόσφυγες και μετανάστες που δεν χωράνε στο ΚΥΤ της Μόριας. Λίγο πιο βόρεια από αυτό τον χώρο υπάρχει μια έκταση που ζουν πρόσφυγες και μετανάστες οι οποίοι δεν θέλουν να βρίσκονται μέσα στον περίκλειστο κεντρικό χώρο του ΚΥΤ ή θέλουν να έχουν περισσότερη ελευθερία κινήσεων. Εκεί με διάσπαρτες πρόχειρες κατασκευές προσπαθούν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε στέγη, ύδρευση, μπάνια και τουαλέτες. Αυτή η «Μόρια» είναι ο αγαπημένος τόπος των διεθνών ΜΜΕ. Από εκεί προέρχονται οι περισσότερες εικόνες και βίντεο που βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Ταυτόχρονα, πολλές είναι και οι φήμες στα όρια διαρροής ψευδών ειδήσεων που διαδίδονται από πολλές κατευθύνσεις, τόσο με αποδέκτες τους ίδιους τους πρόσφυγες και μετανάστες όσο και τους Έλληνες και Ευρωπαίους. Τα κίνητρα των φημών αυτών διαφέρουν ανάλογα με την στόχευσή τους. Άλλοι επιδιώκουν να έχουν πολιτικά οφέλη και άλλοι ευελπιστούν σε οικονομικό όφελος μιας και η παρουσίαση μιας άθλιας κατάστασης, κυρίως στο εξωτερικό, προκαλεί χορηγίες οι οποίες τους επιτρέπουν να συνεχίζουν να επιχειρούν και να υπάρχουν.

Εκτός όμως από τις εκτιμήσεις, τα πολιτικά οφέλη ή τις σκοπιμότητες που έχει ο καθείς, όλοι οφείλουν να αναγνωρίσουν κάποιες πραγματικότητες. Πρώτον, ο γεγονός ότι το ΚΥΤ της Μόριας έχει εξελιχθεί σε μια πόλη που χτίστηκε χωρίς υποδομές, σταδιακά, και έφτασε να είναι η δεύτερη μετά τη Μυτιλήνη πόλη του νησιού. Το γεγονός, επίσης, ότι είναι ο χώρος όπου 300 και πλέον εργαζόμενοι δίνουν κάθε μέρα την ψυχή τους για να λειτουργεί αυτή η νέα πόλη.

Φυσικά, τα διεθνή ΜΜΕ δεν νοιάζονται καθόλου για όλα αυτά. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να βγάλουν το «μεγάλο» θέμα. Στέλνουν ολιγοήμερες αποστολές στο νησί προσπαθώντας κάθε φορά να εστιάσουν μόνο στα προβλήματα διαβίωσης των προσφύγων και μεταναστών και σε χώρους όπου δεν υπάρχει διαχείριση από κάποια κρατική οντότητα ή την Ύπατη Αρμοστεία. Συνήθως, προς χάριν εντυπωσιασμού, δεν παρουσιάζουν τη συνολική εικόνα, ενώ αποσιωπούν πλήρως τις ευθύνες των κυβερνήσεων των χωρών από τις οποίες προέρχονται για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Μπορεί να φωτογραφίζουν τα λύματα και τα σκουπίδια που βρίσκονται στον καταυλισμό βόρεια της Μόριας, αλλά «τσιμουδιά» για τον εγκλωβισμό των προσφύγων στα νησιά ή για τις αντιπροσφυγικές πολιτικές της Ε.Ε.

* Δημοσιογράφος stonisi.gr

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL