της Γεωργίας Παπαγεωργίου
Έξω από έναν σταθμό του μετρό, μια νεαρή κοπέλα περίμενε ακίνητη. Μια μαθήτρια βγήκε από το αυτοκίνητο της μητέρας της και μην προσέχοντας τριγύρω της, επειδή κοιτούσε το κινητό της, έριξε την ακίνητη, αφηρημένη κοπέλα κάτω.
Το κινητό είναι μια πολύ χρήσιμη συσκευή. Όταν το ξεχάσουμε κάπου, αισθανόμαστε αβοήθητοι. Το πρόβλημα επομένως δεν είναι η εξέλιξη ή η τεχνολογία καθαυτή, αλλά η έλλειψη παιδείας στους ανθρώπους σχετικά με το πώς αξιοποιείται.
«Το πιο θλιβερό στη ζωή αυτή τη στιγμή είναι ότι η επιστήμη συγκεντρώνει γνώση πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι η κοινωνία αποκτά σοφία», έλεγε πριν από χρόνια ο Αμερικανός συγγραφέας Ισαάκ Ασίμωφ.
Όπως πριν χρόνια οι κοινωνιολόγοι μελετούσαν τις επιδράσεις της καταιγιστικής πληροφόρησης στην ανθρώπινη ψυχολογία και στη συμπεριφορά των αποδεκτών της πληροφορίας, έτσι σήμερα συνιστά ζήτημα προς προβληματισμό ο καταιγισμός από τεχνολογικά ευρήματα. Κάτι που διευκολύνει την καθημερινότητα κάποιων δυσχεραίνει κάποιους άλλους.
Για παράδειγμα, στον χώρο της δημοσιογραφίας μεγάλα πρακτορεία ειδήσεων, όπως το Bloomberg, το Associated Press, το Reuters, αλλά και η εφημερίδα Washington Post, χρησιμοποιούν ρομπότ, που με ορισμένους αλγόριθμους μπορούν να αναπαράγουν ειδήσεις/σύντομα κείμενα με οικονομικά στοιχεία, ποσοστά, διαγράμματα, αποτελέσματα αθλητικών αγώνων. Στελέχη των παραπάνω οργανισμών τάσσονται υπέρ, γιατί αυτό «λύνει» τα χέρια των δημοσιογράφων, που πλέον μπορούν να ασχολούνται με έρευνες, άρθρα βασισμένα στην ανάλυση και πλέον έχουν τον χρόνο να αναλώσουν την ενέργειά τους στη «δημιουργική» δημοσιογραφία.
Με τη διαφορά, βέβαια, ότι η ανάθεση αναπαραγωγής τυποποιημένων κειμένων, που βασίζονται σε αριθμητικά δεδομένα, όπως τα προαναφερθέντα, αποδελτιώσεις και άλλα ανιαρά καθήκοντα του χώρου, γίνεται συνήθως σε ασκούμενους ή νεοεισερχόμενους έναντι πενιχρής (αν και συνήθως μηδαμινής αμοιβής), οπότε ήδη είναι απερίσπαστοι από το ερευνητικό τους καθήκον οι ειδήμονες. Επομένως, μια τέτοια αλλαγή ποιον πραγματικά θα ωφελούσε, αν όχι ίσως τους εργοδότες;
Ο πρώην πρόεδρος της Deimler Chrysler A.G. (τώρα Deimler A.G.) Dieter Zetsche πάντα υπέρμαχος της τεχνολογικής εξέλιξης, σε παλαιότερη ομιλία του αναφέρεται στο πώς η τεχνολογία θα εκτοπίσει τους ανθρώπους, αλλάζοντας τον εργασιακό ορίζοντα σε μια σειρά επαγγελμάτων. Στην περίπτωση των δικηγόρων, που ήδη δυσκολεύονται να βρουν δουλειά, στην Αμερική η IBM Watson παρέχει νομικές συμβουλές μέσα σε λίγα λεπτά. Η διαδικτυακή πλατφόρμα για ταξί (UBER), η αντίστοιχη για βραχυπρόθεσμη ενοικίαση κατοικίας (Airbnb) κ.λπ. είναι κάποιες από αυτές τις εξελίξεις. Σε έναν βαθμό κάνουν την καθημερινότητά μας καλύτερη. Το στοίχημα όμως είναι να μη χάσουμε το μέτρο.
