Της Τάνιας Καραγιάννη*
- Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, με την Ακροδεξιά από την μία πλευρά να «κράτα καλά» και το νεοφιλελευθερισμό από την άλλη να παραμονεύει στην επόμενη στροφή για να πάρει τη ρεβάνς, οφείλουμε να προωθήσουμε, με ρεαλιστικές προσεγγίσεις και όλες μας τις δυνάμεις, χωρίς συμπλέγματα, στρουθοκαμηλισμούς και παρωπίδες, τη σύγκλιση των προοδευτικών δημοκρατικών δυνάμεων, στη βάση προγραμματικών συμφωνιών με προοδευτικό πρόσημο. Για όσους συνειδητοποιούν την κρισιμότητα των διακυβευμάτων δεν υπάρχει δικαιολογία για ουδετερότητα ή αποχή
Τον περασμένο Αύγουστο έκλεισε ο κύκλος των μνημονίων. Ένας κύκλος που κράτησε περίπου οκτώ χρόνια, χαράσσοντας βαθιά σημάδια στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας. Ένας κύκλος που ξεκίνησε -είναι σημαντικό να το θυμόμαστε- με πρόσχημα «τη σωτηρία της χώρας από τον κίνδυνο του τεράστιου δημοσίου χρέους της και της επαπειλούμενης χρεοκοπίας». Ένας κύκλος, που περιελάμβανε ιδιαίτερα σκληρά μέτρα νεοφιλελεύθερης εμπνεύσεως: διαρκείς μειώσεις μισθών και συντάξεων, συνεχείς επιθέσεις στα εργασιακά, ασφαλιστικά, μισθολογικά και κοινωνικά δικαιώματα, φορολογική αφαίμαξη των εισοδημάτων και των περιουσιακών στοιχείων των πολιτών, συρρίκνωση των δημοσίων υπηρεσιών και του κοινωνικού κράτους. Ένας κύκλος κατά τη διάρκεια του οποίου εφαρμόστηκε μια όχι απλώς άδικη, αλλά καταστροφική πολιτική, η οποία εγκλώβιζε τη χώρα στο φαύλο κύκλο μιας ανακυκλούμενης ύφεσης, αντί να επιτρέπει την καλλιέργεια συνθηκών για γρήγορη έξοδο από την κρίση, όπως κάποιοι μετ’ επιτάσεως εκείνη την περίοδο ισχυρίζονταν.
Η αναποτελεσματικότητα αυτής της πολιτικής διαφαινόταν ήδη από το 2010. Οι ελληνικές κυβερνήσεις, όμως -είναι επίσης σημαντικό να το θυμόμαστε-επέμειναν πεισματικά στην ευλαβική εφαρμογή της, ενώ παράλληλα επιχειρούσαν με κάθε τρόπο να καθαγιάσουν το ιδεολογικό περιεχόμενο των πολιτικών που εφάρμοζαν και να πείσουν τον ελληνικό λαό ότι ό,τι γινόταν γινόταν για το καλό του.
Όλα αυτά είναι σημαντικό να μην τα ξεχνάμε. Ωστόσο, στο χρονικό σημείο που βρισκόμαστε, άλλη επιλογή από το να πορευτούμε με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον δεν υπάρχει. Στη φάση αυτή, ουδείς έχει την πολυτέλεια να προχωρά επιδιώκοντας απλώς και μόνον την εκλογική ήττα της σύγχρονης Δεξιάς (Δεξιών, Ακροδεξιών και Σοσιαλ-Φιλελεύθερων). Ούτε την πολυτέλεια να επιλέγει τον εύκολο δρόμο των διαρκώς προβαλλόμενων διλημμάτων, που συσπειρώνουν/αντισυσπειρώνουν και διχοτομούν την κοινωνία σε «στρατόπεδα». Ούτε βεβαίως έχει κανείς την πολυτέλεια να αναλώνεται σε παιχνίδια μικροπολιτικού οφέλους, αδιέξοδης και κενής περιεχομένου αντιπαράθεσης, με στόχους του τύπου «να πέσει πρώτα ο ΣΥΡΙΖΑ κι ύστερα βλέπουμε».
Σε αυτή τη χρονική στιγμή, τώρα που με τη λήξη των μνημονιακών συμβάσεων η χώρα έχει εισέλθει σε ένα «κανονικότερο» οικονομικό (με περισσότερους βαθμούς ελευθερίας) και πολιτικό περιβάλλον (απαλλαγμένο από τις ιδεολογικο-πολιτικά παράταιρες κυβερνητικές συνεργασίες - προϊόντα της μνημονιακής περιόδου), εκείνο που είναι κυρίαρχο και καθοριστικό είναι να οργανώσουμε, μέσα από τη σύγκλιση και την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή των προοδευτικών και δημοκρατικών δυνάμεων που το επιθυμούν, ένα προοδευτικό σχέδιο για την οριστική έξοδο της χώρας από την κρίση. Ένα σχέδιο, δηλαδή, που θα οδηγεί τη χώρα στην παραγωγική και οικονομική της ανασυγκρότηση και την είσοδό της σε συνθήκες κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης.
Υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι κάνουμε όλοι την ίδια βασική παραδοχή: είναι άλλο η έξοδος από τα μνημόνια και άλλο η έξοδος από την κρίση.
Με αυτή την έννοια, εκείνο που προέχει σήμερα είναι η χάραξη μιας καθαρής στρατηγικής στη βάση κοινών αρχών, κοινών αξιών, κοινών στόχων και προοδευτικού πολιτικού σχεδίου, που να οδηγεί σε μία νέα πολιτική και κοινωνική πλειοψηφία του προοδευτικού και δημοκρατικού κόσμου, κόντρα στην αγωνιώδη επιδίωξη της Δεξιάς να δικαιώσει τις επιλογές της καταστροφής, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο τις πολιτικές των εκτεταμένων ιδιωτικοποιήσεων σε Υγεία, Παιδεία, Κοινωνική Ασφάλιση, της ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων, και της αποφορολόγησης του μεγάλου πλούτου. Διότι η δεξιά ατζέντα -ας μη γελιέται κανείς- εξακολουθεί να περιλαμβάνει πολιτικές που παράγουν ακραίες ανισότητες, παρά τις όποιες προσπάθειες «φτιασιδώματος» της.
Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι πρόκειται για ένα εύκολο εγχείρημα. Η πολυπλοκότητά του είναι δεδομένη. Η δε δυσκολία του μεγαλύτερη απ’ ό,τι μερικά χρόνια πριν. Διότι σήμερα έχει κανείς να αντιμετωπίσει και την άνοδο της «αντισυστημικής» διαμαρτυρίας, η οποία φούντωσε αφενός εξαιτίας των πολιτικών λιτότητας και των παραγώγων τους (αύξηση της ανεργίας, διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων κ.ο.κ.) και αφετέρου εξαιτίας της καλλιέργειας του φόβου και της ανασφάλειας με αφορμή το μεταναστευτικό ρεύμα και την πολυπολιτισμικότητα. Μαζί της φουντώνει η Ακροδεξιά, η οποία μάλιστα σταδιακά μεταλλάσσεται, μετατρεπόμενη σε ένα ακόμα πιο επικίνδυνο είδος της. Σε μία θα έλεγε κανείς «Ακροδεξιά με κοστούμια». Η αρχή έχει ήδη γίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εκεί αυτό το είδος Ακροδεξιάς εγκαταλείπει σταδιακά την κλασική (την εντελώς απροκάλυπτη) ρητορική του μίσους και αποκτά περισσότερο συγκεκαλυμμένα χαρακτηριστικά. Σε κάθε περίπτωση δε, θέτει σε κίνδυνο τα θεμέλια της ενωμένης Ευρώπης.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, με την Ακροδεξιά από την μία πλευρά να «κράτα καλά» και το νεοφιλελευθερισμό από την άλλη να παραμονεύει στην επόμενη στροφή για να πάρει τη ρεβάνς, οφείλουμε να προωθήσουμε, με ρεαλιστικές προσεγγίσεις και όλες μας τις δυνάμεις, χωρίς συμπλέγματα, στρουθοκαμηλισμούς και παρωπίδες, τη σύγκλιση των προοδευτικών δημοκρατικών δυνάμεων, στη βάση προγραμματικών συμφωνιών με προοδευτικό πρόσημο. Για όσους συνειδητοποιούν την κρισιμότητα των διακυβευμάτων δεν υπάρχει δικαιολογία για ουδετερότητα ή αποχή.
* Οικονομολόγος, πρώην Οργανωτική Γραμματέας και Γραμματέας Τύπου και Επικοινωνίας της ΑΔΕΔΥ
