Του Ανδρέα Δάνου*
Δικαιωμένος αισθάνεται για το ρέμα της Πικροδάφνης σε πρόσφατο άρθρο του ("Εφημερίδα των Συντακτών" 28.11.18) ο κ. Καπάταης, αντιπεριφερειάρχης στον Νότιο Τομέα της Περιφέρειας Αττικής. Πράγματι, συνέβη αυτό που είχε, φαίνεται, προβλέψει (συγκεκριμένα, έγινε κατολίσθηση οφειλόμενη σε διάβρωση σε ένα σημείο του ρέματος: τα χώματα του πρανούς της όχθης υποχώρησαν, από τη βροχόπτωση προφανώς, και παρέσυραν και ένα δέντρο που ξεριζώθηκε). Επομένως, λέει ο κ. Καπάταης, προχωράμε στο έργο (που κάποιοι πολίτες αμφισβητούν ως λύση για τη διευθέτηση του ρέματος). Έργο «ήπιο», κατά τον αρθρογράφο, αλλά η επιθετικότητά του εναντίον των διαμαρτυρομένων τον προδίδει: φαίνεται πως δεν θα είναι και τόσο «ήπιο» και πάντως -για να κρίνουμε- πρέπει να το δούμε (ως μελέτη), αν βέβαια η λέξη διαβούλευση έχει κάποιο νόημα στην πράξη... Φοβάμαι όμως ότι, πίσω από την επιχειρηματολογία του κρύβεται η παραδοχή πως δεν υπάρχει τεχνική κατά της διάβρωσης άλλη από την... «ήπια» τσιμεντοποίηση.
Θα επαναλάβω (βλ. και “Τι να κάνουμε για τις πλημμύρες”, "Η Αυγή", 29/11/2017): Η μόνη φιλική στο περιβάλλον διευθέτηση του ρέματος είναι η οργανωμένη φύτευση. Η διαμόρφωση δηλαδή των πρανών τού ρέματος με έργα χωματουργικά και φυτοτεχνικά που θα εξασφαλίσουν όχι μόνο την αποτροπή της διάβρωσης αλλά και την ουσιώδη αύξηση του γενικού πράσινου, είδους σε τραγική ανεπάρκεια στην ταλαίπωρη Αθήνα (μόλις 2,5 τετραγωνικά μέτρα κατ’ άτομο έναντι τουλάχιστον 10 στη χειρότερη περίπτωση άλλης ευρωπαϊκής μεγαλούπολης...).
Επιπλέον, η φύτευση θα είναι ταυτόχρονα και αντιπλημμυρικό έργο αφού:
1. Δεν θα μειωθεί, αντίθετα μάλιστα μπορεί και να αυξηθεί, η διατομή της κοίτης, γεγονός με προφανές αντιπλημμυρικό αποτέλεσμα (αντίθετα, η τσιμεντοποίηση ή/και τα συρματοκιβώτια μειώνουν τη διατομή με -επίσης προφανή- ανεπιθύμητα αποτελέσματα).
2. Θα διατηρηθεί, αν δεν αυξηθεί επίσης, η απορροφητικότητα του εδάφους και επομένως η μείωση της υπερχείλισης των όγκων του νερού σε περίπτωση καταιγίδας.
Όσο για το κόστος του έργου, θα είναι σαφώς μικρότερο, κάτι ιδιαίτερα θετικό για τα δημόσια οικονομικά της χειμαζόμενης πατρίδας μας. Μικρότερο, βέβαια, θα είναι αναλογικά και το εργολαβικό κέρδος...
Η επίκληση των κινδύνων εξαιτίας της διάβρωσης είναι το βαρύ πυροβολικό της επιχειρηματολογίας του κ. Καπάταη, αλλά, υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι άστοχη. Γιατί; Διότι, απλούστατα, δεν έχει προηγηθεί μια προκαταρκτική, επιστημονικά άρτια, μελέτη που θα μπορούσε να μας οδηγήσει στην α ή β κατεύθυνση, που μάλιστα θα είχε και γενικότερη αξία, με δεδομένη τη γενική και διαχρονική αστοχία μας στη διαχείριση των ρεμάτων. Κοντολογίς, πώς αλλιώς θα ξέρουμε αν υπάρχει φιλική προς το περιβάλλον θεραπεία; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό όμως είναι δουλειά των τεχνικών επιστημόνων (πολιτικών μηχανικών, γεωτεχνικών, χωροτακτών) που πρέπει να επεξεργαστούν τα προβλήματα και τις λύσεις με μοναδικό γνώμονα την επιστήμη και το κοινό καλό, όχι το εργολαβικό κέρδος. Με μια στρατηγική - σύμμαχο της φύσης.
Μήπως όμως ανήκω κι εγώ στους -κατά τον αρθρογράφο- «εμπόρους της ελπίδας»; Και τι άραγε υπονοούσε αυτός ο ειρωνικός όρος του κ. Καπάταη; Αφού, λογικά, η ελπίδα δεν μπορεί να γίνει εμπόρευμα, μήπως τελικά πρέπει να χάσουμε κάθε ελπίδα; Ή μήπως πρέπει να στραφούμε προς το εμπόριο του φόβου που αποδεδειγμένα είναι πολύ προσοδοφόρο;
* Ο Ανδρέας Δάνος είναι αρχιτέκτων
