Ήταν μια απόφαση- σταθμός και ελήφθη ανήμερα μιας ιστορικής επετείου. Τα εβδομήντα χρόνια από την υπογραφή της οικουμενικής διακήρυξης για τα ανθρώπινα δικαιώματα γιόρταζε (;) χθες η ανθρωπότητα κι αυτή την ημέρα εγκρίθηκε στη διακυβερνητική διάσκεψη του Μαρακές το Σύμφωνο του ΟΗΕ για τη Μετανάστευση. Και εγκρίθηκε με εντυπωσιακή πλειοψηφία, όπως άλλωστε ήταν αναμενόμενο, πλην όμως η κριτική που δέχτηκε όλο το προηγούμενο διάστημα ήταν μεγάλη, ενώ οι απουσίες από το Μαρακές - οι περισσότερες από τις οποίες μεταφράζονται σε αρνήσεις- ήταν εκκωφαντικές.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κάλεσε τις χώρες «να μην υποκύψουν στον φόβο ή στα ψευδή αφηγήματα» για τη μετανάστευση, υπογραμμίζοντας τις «προσπάθειες» που καταβλήθηκαν για να επιτευχθεί το σύμφωνο αυτό. Μιλώντας κατά την έναρξη της διάσκεψης, κατήγγειλε τα «πολυάριθμα ψέματα» αναφορικά με ένα κείμενο το οποίο έχει προκαλέσει τις επικρίσεις εθνικιστών και υποστηρικτών του κλεισίματος των συνόρων.
Το κείμενο αυτό, το οποίο έχει στόχο την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας για μια «ασφαλή, ομαλή και τακτική» μετανάστευση, θα αποτελέσει αντικείμενο μιας τελικής ψηφοφορίας επικύρωσης στις 19 Δεκεμβρίου στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Από χθες, όμως, ξέρουμε και επισήμως ότι περίπου δεκαπέντε χώρες δεν πρόκειται να επικυρώσουν το Σύμφωνο ή έστω ότι θα αποφασίσουν αργότερα.
Η πιο πρόσφατη άρνηση ακούστηκε χθες από την κυβέρνηση της Χιλής, ενώ τον δρόμο για το “όχι” με μια συμφωνία που προσπαθεί να ρυθμίσει το παγκόσμιο φαινόμενο της μετανάστευσης στη βάση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τον είχε ανοίξει πρώτος ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Κι ακολούθησαν μια σειρά ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που ένα έχουν κοινό μεταξύ τους: κυβερνώνται από τη νέα Δεξιά ή συμμετέχουν στην κυβέρνησή τους ακροδεξιά κόμματα. Αρνήθηκαν, λοιπόν, να το εγκρίνουν η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Τσεχία, η Πολωνία, η Βουλγαρία και η Εσθονία, χώρες με τεράστιες διαφορές μεταξύ τους σε ό,τι αφορά το αν έχουν ή όχι μετανάστες στο έδαφός τους ή εάν... εξάγουν οι ίδιες μετανάστες. Κι από κοντά η Αυστραλία, μια χώρα που στήθηκε πάνω στη μετανάστευση, καθώς και το Ισραήλ.
Πάντως, η έγκριση δεν ήταν περίπατος και για αρκετές από τις 164 κυβερνήσεις που είπαν το μεγάλο “ναι”. Για την κυβέρνηση του Βελγίου, μάλιστα, ήταν αιτία διάλυσης, καθώς το ακροδεξιό κόμμα της Φλάνδρας που στήριζε τον φιλελεύθερο πρωθυπουργό Σαρλ Μισέλ του έθεσε το δίλημμα “ή λες όχι στο Σύμφωνο ή φεύγουμε”. Ο Μισέλ επέμεινε να υλοποιήσει την απόφαση της βελγικής Βουλής. Όπως την απόφαση της γερμανικής Βουλής υλοποίησε η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, παρά τις έντονες γκρίνιες μέσα στο κόμμα της, καθώς, όπως δήλωσε από το βήμα της διάσκεψης στο Μαρακές, “είναι σωστό να ασχολούνται τα Ηνωμένα Έθνη με τη μοίρα εκατομμυρίων μεταναστών”.
Να σημειωθεί ότι το Σύμφωνο δεν είναι δεσμευτικού χαρακτήρα, απλά απαριθμεί τις αρχές που πρέπει να διέπουν τη μετανάστευση και καταγράφει προτάσεις για να βοηθηθούν οι χώρες υποδοχής. Κι αποτελεί τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή, καθώς οι υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων το έχουν χαρακτηρίσει ανεπαρκές, ενώ οι απανταχού... έμποροι του φόβου υποστηρίζουν ότι ενθαρρύνει την ανεξέλεγκτη μετανάστευση.
