Η δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου ήταν σκληρό μάθημα για τη μαλθακή κοινωνία, φοβάμαι όμως αμετάφραστο. Με τη δολοφονία του σαν να απενοχοποιήθηκε η ελληνική κοινωνία για τον καταναλωτικό καταποντισμό της, σαν να απενοχοποιήθηκε για την πολιτιστική αναισθησία της και μπόρεσε, απαλλαγμένη, να τοποθετηθεί, να πάρει θέση: ουσιαστικά σιώπησε αμήχανα και φοβισμένα.
Τα επεισόδια έδωσαν μια καταπληκτική ευκαιρία να απελευθερωθεί ο υποκείμενος συλλογικός λυρισμός, αλλά και να μην αναγνωσθεί το πολιτικό βάθος της ανάφλεξης. Τις πρώτες στιγμές μετά το γεγονός υπήρξε μια εκπληκτική μαζικότητα και πειθαρχία των συντονιστικών ομάδων των φοιτητών και των συνελεύσεων που οργάνωναν. Ακούγονταν ενδιαφέρουσες απόψεις, ενίοτε άνισες, όχι όμως προβλέψιμες ή οριοθετημένες από κομματικές πειθαρχίες. Υπήρχε κάτι το καθαρό και ανεπιτήδευτο αυτές τις πρώτες μέρες μετά την τραγωδία.
Γρήγορα όμως εμφανίστηκαν οι κλεπταποδόχοι, οι βαριοπούλες, τα σπασμένα μάρμαρα και η ερημιά. Τα παιδιά πήγαν σπίτι, οι φύλαρχοι κατέλαβαν τους χώρους και ο Γρηγορόπουλος, εκτός απ’ την αγάπη και την απίστευτη λύπη, συγκέντρωσε πάνω στην υπεραξία του και πολλούς καριερίστες. Η αισθητική της λύπης, η επαγγελματική αίσθηση οικονομίας, οι συγκεντρωτική ειδησεογραφία φαίνεται να πετούν έξω την πολιτική επιλογή: να παίρνει θέση ο πολίτης, να ανασυγκροτεί την πολιτική γραμματική του με ουσιώδη βάση τη στιγμή του μεγάλου πολιτικού συμβάντος.
Πολλές φορές στη μεταδικτατορική περίοδο τραγικά γεγονότα έπαιξαν ρόλο στην ανασυγκρότηση του πολιτικού πεδίου. Το 2008 όμως σαν να υπήρχε το υπόστρωμα, σαν υπήρχε μια συλλογική προαίσθηση που άνοιξε τον ασκό. Μέσα απ' τη μαθητική και φοιτητική εξέγερση υπήρξαν περίπλοκα γεγονότα που δεν έχουν βρει ακόμα την αξιωματική τους απεικόνιση.
Μεγάλο μέρος αυτής της ερμηνευτικής εκκρεμότητας οφείλεται και σε λούμπεν στοιχεία που έκαναν πλιάτσικο. Να σημειώσουμε ότι η διαχείριση εκ μέρους του «αστικού κράτους» ήταν συγκρατημένη και δεν συνέβαλε στον πολλαπλασιασμό και την ενίσχυση.
Είναι παράπλευρα ενδιαφέρον το ότι, ενώ εκείνη την περίοδο ο ΣΥΡΙΖΑ είχε μια πολύ γρήγορη δημοσκοπική άνοδο αμέσως μετά τα γεγονότα, εμφάνισε μια σοβαρή κάμψη που έδωσε στις εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο του 2009 πολύ πενιχρά αποτελέσματα (4,70%).
Η μεγάλη οικονομική κρίση άρχισε να εκτυλίσσεται περίπου τότε και εμπεδώθηκε τον επόμενο χρόνο με την παρέμβαση και του ΔΝΤ. Φαίνεται ότι αυτό το ρήγμα στις συμπεριφορές ήταν ένα είδος προάγγελου του μεγάλου επερχόμενου ρήγματος στην οικονομική και πολιτική σφαίρα.
Είμαι πολύ επιφυλακτικός για την πρόσληψη του μηνύματος. Ωσάν να θέλουμε να επιβληθούμε εμείς στο δολοφονικό συμβάν, να το υπερερμηνεύσουμε ή να το σκεβρώσουμε πίσω απ' την πολιτική εθιμοτυπία. Και δεν μιλάω μόνο για τη βία που στήνεται πάνω του.
Το γεγονός του Δεκεμβρίου του 2008 (όπως και κάθε τραυματικό βίωμα) είναι απείθαρχο στην συμβατική ανάγνωση. Χρειάζεται ποιοτικά εργαλεία και φαντασία για να εσωτερικευθεί και να μην παραπέσει στην επετειακότητα, στη συγκινησιακή ευκολία, πολύ περισσότερο στην καφρίλα.
Αυτή η ελευθερία του γεγονότος της δολοφονίας να αγγίζει διάφορες και ποικίλες μορφές ευαισθησίας και πολιτικής παιδείας, αυτή η ιδιότητα να έρχεται το νόημα αλλού από ’κεί που το περιμένεις, δείχνει ότι δεν έχει καταναλωθεί το γεγονός, αλλά και ότι δεν έχει κατανοηθεί πλήρως η πολιτική ανάπτυξή του. Συνέβη. Σταθεροποιήθηκε στις καρδιές, φοβάμαι όχι στον πολιτικό στοχασμό.
