Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Νερό, Χρυσό, Πετρέλαιο: κέρδη για λίγους ή κοινό καλό για άνθρωπο και περιβάλλον;
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Νερό, Χρυσό, Πετρέλαιο: κέρδη για λίγους ή κοινό καλό για άνθρωπο και περιβάλλον;

Του Γιώργου Θεοδωρίδη*

Η Περιβαλλοντική Οργάνωση Καλλιστώ ασχολείται κυρίως με την προστασία του λύκου και της αρκούδας. Πέρα από αυτό, όμως, προσπαθούμε στο μέτρο που μας αναλογεί να ενημερώνουμε, αλλά και να υποστηρίζουμε τους πολίτες σχετικά με όλα τα ζητήματα που έχουν σοβαρές κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις, όπως για παράδειγμα την εξόρυξη υδρογονανθράκων, την εξόρυξη χρυσού και την ιδιωτικοποίηση του νερού.

Εξόρυξη υδρογονανθράκων

Το ζήτημα της εξόρυξης υδρογονανθράκων δεν πρέπει να προσεγγίζεται ανεξάρτητα από το ευρύτερο ζήτημα της Κλιματικής Αλλαγής. Μόλις στις 8 Οκτωβρίου 2018 δημοσιεύτηκε η Ειδική Έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC). Στην έκθεση αυτή γίνεται σαφές ότι η ανθρωπότητα οφείλει να μειώσει κατά το ήμισυ τις παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2030 και να τις μηδενίσει μέχρι το 2050, προκειμένου να αποφύγει τις πλέον καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η οποία δυστυχώς είναι ήδη παρούσα. Αν δεν προβούμε σε αυτή τη σταδιακή απεξάρτηση από τους υδρογονάνθρακες, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα αυξηθεί κατά 3-4 βαθμούς Κελσίου, επιτείνοντας τα ήδη υπαρκτά προβλήματα ξηρασίας, λειψυδρίας, ανεξέλεγκτων δασικών πυρκαγιών, μείωσης αγροτικής παραγωγής, αναγκαστικής μετακίνησης εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων (κλιματικοί πρόσφυγες), διεύρυνσης ανισοτήτων. Ο αγώνας που πρέπει να δοθεί έχει να κάνει με τον περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασία του πλανήτη κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου μόνο...

Δυστυχώς, το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από την κυβέρνηση και βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση απέχει πολύ από τα δέοντα. Ουσιαστικά αυτό που περιγράφεται δεν είναι παρά μια οριακή συμμόρφωση της χώρας με τους πρόσφατους στόχους της Ε.Ε. για το 2030, ενώ για τη συνέχεια προβλέπεται ουσιαστικά ένα πάγωμα της ανάπτυξης των ΑΠΕ...

Επιπλέον, με δεδομένο ότι το ΑΕΠ της χώρας στηρίζεται κατά σχεδόν 20% στον τουρισμό και κατ’ επέκταση στην καλή ποιότητα του φυσικού περιβάλλοντος, τόσο για τις θάλασσες όσο και για τα βουνά της χώρας μας, η εξόρυξη υδρογονανθράκων είναι ένα ανεύθυνο εγχείρημα που κρύβει καταστροφικές συνέπειες για την ασφάλεια και την ευημερία της χώρας.

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η έρευνα και η εξόρυξη υδρογονανθράκων σε Προστατευόμενες Περιοχές (ΠΠ) απαγορεύεται και ότι η Ελλάδα έχει μία από τις πιο αυστηρές περιβαλλοντικές νομοθεσίες στον κόσμο. Είναι όμως πράγματι έτσι; Όπως τονίζει το WWF Ελλάς σε δημοσίευσή του στις 23.11.2018, συνολικά 90 ΠΠ απειλούνται άμεσα από την έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων ( 4 εθνικά πάρκα, 2 εθνικοί δρυμοί, 21 καταφύγια άγριας ζωής και 63 περιοχές Natura) μόνο στο Ιόνιο και την Κρήτη! Σκεφτείτε ότι δεν αναφέρουμε καν τις ΠΠ στην οροσειρά της Πίνδου και γενικότερα στην Ήπειρο... Ας δούμε λοιπόν τι ισχύει:

1. Υπάρχει ζώνη αποκλεισμού 1 (!) χιλιομέτρου μόνο για τα θαλάσσια οικόπεδα του Ιονίου. Φυσικά μία τέτοια ζώνη αποκλεισμού είναι αστεία όταν μιλάμε για εκρήξεις ήχου 250 dB, αυξημένες διελεύσεις πλοίων, επιχειρησιακή και ατυχηματική ρύπανση.

2. Για τις ΠΠ στα χερσαία οικόπεδα δεν υπάρχει κανένας σχετικός περιορισμός στο στάδιο των σεισμικών ερευνών. Για να έχουμε μία εικόνα τι σημαίνουν χερσαίες σεισμικές έρευνες, στα Ιωάννινα θα πραγματοποιηθούν 11.500 μικρές γεωτρήσεις βάθους 10-20 μ. (με χρήση έως και 18 κιλών εκρηκτικών ανά γεώτρηση) και 38 γεωτρήσεων μέσου βάθους 80 μ.

3. Και το καλύτερο για το τέλος! Η παραμικρή παρέμβαση σε περιοχή Natura 2000 απαιτεί σοβαρή Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Εκτός από τις σεισμικές έρευνες. Αυτές εξαιρούνται από αυτήν την υποχρέωση.

Εξόρυξη χρυσού

Όπως η εξόρυξη υδρογονανθράκων, έτσι και η εξόρυξη χρυσού είναι αποδεδειγμένα μία απειλή για τις τοπικές κοινωνίες, καθώς, πέρα από τη ρύπανση, συμβάλει και στην καταστροφή μίας σειράς επαγγελμάτων (τουρισμός, αλιεία, δασοκομία, κτηνοτροφία, μελισσοκομία, αγροτική παραγωγή κα). Η Περιβαλλοντική Οργάνωση Καλλιστώ έχει σταθεί από την πρώτη στιγμή δίπλα στους κάτοικους της Χαλκιδικής που αγωνίζονται για τον τόπο τους και έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με κατασκευασμένες κατηγορίες, ακόμα και για σύσταση τρομοκρατικής οργάνωσης! Μάλιστα τη Δευτέρα 26 Νοεμβρίου 2018 αναμένεται να βγει δικαστική απόφαση όπου το κατηγορητήριο θα καταπέσει.

Όπως ενημερώνει το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, η Ελληνικός Χρυσός συνεχίζει να ζητάει αδειοδότηση της μονάδας μεταλλουργίας flash smelting δια του προέδρου της κ. Χρήστου Μπαλάσκα παρ’ ότι η μέθοδος έχει ήδη κριθεί ανεφάρμοστη από το ΥΠΕΝ και έχει απορριφθεί «μετά πολλών επαίνων»! Από τις πρόσφατες δηλώσεις του Αναπληρωτή Υπουργού κ. Σωκράτη Φάμελλου στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο» αξίζει να κρατήσουμε τα εξής:

Α. Το ΥΠΕΝ επιτέλους παραδέχεται ότι αυτή η Διαιτησία κανένα πρόβλημα δεν έλυσε και τίποτα δεν προσέφερε.

Β. Όπως προκύπτει από το από 18/9 δελτίο τύπου του κ. Σταθάκη, το ΥΠΕΝ, σωστά, συνδέει την αδειοδότηση των Σκουριών με το ζήτημα της μεταλλουργίας. Βεβαίως, αφού το Επενδυτικό Σχέδιο είναι ενιαίο, έπρεπε να συνδέσει και την Ολυμπιάδα με τη μεταλλουργία, αλλά δεν το έπραξε.

Γ. Το ΥΠΕΝ επιτέλους αναγνωρίζει ότι, μετά τις δύο αποφάσεις Σκουρλέτη, μελέτη μεταλλουργίας πραγματικά «δεν υπάρχει» και η ακαριαία τήξη (flash smelting) δεν μπορεί να εφαρμοστεί.

Δ. Παρά τα ανωτέρω, το ΥΠΕΝ δεν προτίθεται να σταματήσει την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της εταιρείας.

Ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι ότι το «δεν υπάρχει μελέτη μεταλλουργίας» σημαίνει παραβίαση της σύμβασης! Αλλά ο Υπουργός αρνείται να αποδεχθεί αυτό το αναπόδραστο συμπέρασμα και ζητάει... κι άλλες μελέτες!

Ιδιωτικοποίηση του νερού

Αν το νερό στην Πίνδο, τη Χαλκιδική, το Ιόνιο, την Κρήτη και αλλού κινδυνεύει από την μόλυνση που θα προκαλείται από τις εξορύξεις υδρογονανθράκων και χρυσού, το νερό στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη απειλείται με ιδιωτικοποίηση.

Έχει σημασία να θυμίσουμε τις κινήσεις της κυβέρνησης σε σχέση με την εταιρεία της Θεσσαλονίκης: από το 74% των μετοχών της ΕΥΑΘ που κατέχει το ελληνικό δημόσιο (το υπόλοιπο έχει ήδη ιδιωτικοποιηθεί), το 24% πωλείται μέσω του ΤΑΙΠΕΔ και το 50% +1 μετοχή μεταφέρθηκε στο Υπερταμείο. Όπως αναγράφεται στο νόμο ίδρυσης του Υπερταμείου (N4389/16):

* Το ταμείο ελέγχεται από 5μελές συμβούλιο. Τρία μέλη του συμβουλίου τοποθετούνται από το Ελληνικό κράτος με τη σύμφωνη γνώμη και της τρόικα και δύο μέλη τοποθετούνται απευθείας από τη τρόικα.

* Για τη λήψη κάποιας απόφασης από το ΔΣ του Υπερταμείου χρειάζεται η διευρυμένη πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων. Αυτό σημαίνει πως καμία απόφαση δεν γίνεται να ληφθεί χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών.

* Το ταμείο δεν ανήκει στο δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός εκάστοτε ορίζεται.

* Σκοπός του νέου ταμείου θα είναι η διαχείριση και αξιοποίηση όλων των περιουσιακών στοιχείων του κράτους που θα μεταβιβαστούν σε αυτό. Τα έσοδα του υπερταμείου θα πηγαίνουν κατά 50% στην υλοποίηση της επενδυτικής πολιτικής της χώρας... και κατά 50% στην αποπληρωμή του χρέους.

Η ένταξη του 50% + 1 των μετοχών στο Υπερταμείο ακυρώνει το δημόσιο χαρακτήρα της ΕΥΑΘ. Φαινομενικά παραμένει η πλειοψηφία υπό τον έλεγχο του δημοσίου, αλλά επί της ουσίας περνάει σε ένα θεσμό που δεν ελέγχεται από το ελληνικό δημόσιο, αλλά από τη τρόικα. Έτσι η τιμολογιακή πολιτική και συνολικά η λειτουργία των ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ θα εντάσσονται πλέον στο στόχο της εξυπηρέτησης του χρέους, παρακάμπτοντας με αυτό το τρόπο την απόφαση του ΣτΕ για μη ιδιωτικοποίηση των ΕΥΑΘ/ΕΥΔΑΠ!

Πέρα από την απόφαση του ΣτΕ, η κυβέρνηση περιφρονεί και τη βούληση των πολιτών της Θεσσαλονίκης. Στις 18 Μαΐου 2014 με δημοψήφισμα που διοργάνωσαν οι ίδιοι, με την στήριξη της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας, τάχθηκαν κατά 98% κατά της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΑΘ, ακριβώς γιατί γνωρίζουν ότι ιδιωτικοποίηση θα σημάνει αύξηση των τιμών, κακής ποιότητας υπηρεσίες και εκμετάλλευση των υδάτινων πόρων με τρόπο επιζήμιο για το περιβάλλον...

Στο δια ταύτα

Η Περιβαλλοντική Οργάνωση Καλλιστώ, τόσο μόνη της όσο και από κοινού με τις υπόλοιπες Περιβαλλοντικές Οργανώσεις της Ελλάδας, θα συνεχίσει να υποστηρίζει τα αιτήματα των πολιτών που είναι κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά δίκαια. Φυσικά, όμως, για «να γίνει το δίκαιο, πράξη» χρειάζεται η ενεργοποίηση η συμμετοχή και ο αγώνας των ίδιων των πολιτών.

* Υπεύθυνος Επικοινωνίας της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης «Καλλιστώ»

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL