Του Γιάννη Κ. Αικατερινάρη*
Α'. Σκέψεις για τα μικρά θαύματα - διδάγματα της Φύσης
Ανοίγοντας το παράθυρο αντίκρισα στην αυλή την ίδια τη ζωή! Ένας λωτός της λήθης συνομιλούσε με τα ρόδια της τύχης... Λίγο παραπέρα οι οικόσιτες γάτες, σίγουρες ότι είχαν προ πολλού κατοχυρώσει τον ζωτικό τους χώρο, δέχονταν με συγκατάβαση έναν ξένο και πεινασμένο γάτο που κάποιοι είχαν διώξει από τον τόπο του...
Σκέφτηκα ότι τα φυτά και τα ζώα συνυπάρχουν με μια συμφωνία χωρίς πρωτόκολλα και τέτοια. Ακόμη κι όταν χρειάζεται να ενεργοποίησαν το ένστικτο της επιβίωσης, κρατούν τους κανόνες της ισορροπίας. Όπως και να ‘χει όμως, η Φύση διδάσκει. Σε μας απομένει να την κατανοήσουμε...
Β'. Η αυλή μας το φθινόπωρο, στις αποχρώσεις του κόκκινου!
Από το ελπιδοφόρο πράσινο της άνοιξης, στο καρπερό καλοκαίρι κι ύστερα στο φθινόπωρο των απολογισμών, των σκέψεων και των προβληματισμών, έστω κι αν συχνά τα πάθη της νιότης επίμονα μας ακολουθούν. Όπως και να 'χει, η Φύση βάζει τους δικούς της κανόνες. Αυτούς που σχεδόν πάντα συντείνουν στη διατήρηση ισορροπιών, όσο κι αν αυτοί όλο και συχνότερα γίνονται εύθραυστοι.
Έτσι, παρ’ ότι πολλές φορές βιώνουμε σκληρά τα αποτελέσματα των αλόγιστων επεμβάσεων στο φυσικό περιβάλλον, επιμένουμε να τα αποδίδουμε σε εξωγενείς αιτίες, γενικώς κι αορίστως, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Κάνουμε πως δεν αντιλαμβανόμαστε ότι όσοι προσπορίζονται οφέλη απ’ αυτό τον βιασμό της Φύσης και από την καταστρατήγηση του δημόσιου συμφέροντος, επικαλούνται πάντα χιλιοειπωμένα και γενικόλογα «επιχειρήματα». Δικαιολογούν... τα αδικαιολόγητα με την κενή πλέον περιεχομένου φράση «για όλα φταίει ο ανθρώπινος παράγοντας» και ξεμπερδεύουν μια και καλή με τους «εκτός πραγματικότητας», «γραφικούς», «ονειροπόλους» και εντέλει ενοχλητικούς οικολόγους. Στην ουσία όμως, προσπαθούν να απομακρύνουν το ενδεχόμενο του προβληματισμού για τα πραγματικά αίτια που προκαλούν τις πρωτόγνωρες καταστροφές. Προσπαθούν -και σε μεγάλο βαθμό τα καταφέρνουν- να καλύψουν τη δική τους αλαζονεία και τις δικές τους ευθύνες για τις τύχες και τη ζωή ολόκληρων λαών που λιμοκτονούν.
Αλλά φοβούμαι ότι και στις μικρές κοινωνίες ακολουθούνται παρόμοιες αναλογικά συμπεριφορές. Συμπεριφορές με αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα της ζωής μας, όπως, για παράδειγμα, η έλλειψη φροντίδας και σεβασμού του δημόσιου χώρου, που η αναβάθμισή του θα μπορούσε να βελτιώσει και να κάνει την καθημερινότητά μας πιο ευχάριστη και πιο ενδιαφέρουσα. Πέρα από αυτό, δεν είναι λίγοι αυτοί που ακούν τα από άμβωνος κηρύγματα περί αγάπης και ελεημοσύνης και στη συνέχεια δεν τηρούν - και πολύ συχνά καταπολεμούν- το αυτονόητο, το δικαίωμα στη ζωή του διπλανού μας, αλλά και του όποιου έμβιου όντος σ’ αυτό τον κόσμο.
Γιατί και μόνο αν σκεφτεί κανείς ότι στη θέση του αδύναμου θα μπορούσε να είναι ο ίδιος, αρκεί για να κατανοήσει και να παραδειγματιστεί από τις αξίες που νοηματοδοτούσε ο «Ξένειος Ζεύς»: Φιλόξενος είναι αυτός που αγαπάει το ξένο (σημ. από το φιλώ=αγαπώ + ξένος). Γιατί κανένας δεν μπορεί να επικαλείται τις αξίες του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, αν δεν ασπάζεται τους βασικούς κανόνες ζωής που αυτός θέσπιζε.
Γ'. Στα χρώματα του φθινοπώρου
Όσο κι αν προσδοκούμε μια ευεργετική βροχή, το φθινόπωρο εξακολουθεί με τις ομορφιές του να γεμίζει τις αισθήσεις μας, να μας προσφέρει ζωή κι ελπίδα! Όπως άλλωστε θα 'πρεπε να συμβαίνει και με τη ζωή των ανθρώπων, με την ωριμότητά τους φυσικά και όχι με τα κάθε λογής φτιασιδώματα και τις επαναλαμβανόμενες φράσεις στείρου εντυπωσιασμού...
Η αυθεντική έκφραση και τα "πεπραγμένα" του ανθρώπου, του κάθε ανθρώπου, ακόμη και του φαινομενικά "απλού", είναι αυτά που πιστοποιούν και κάνουν αναγνωρίσιμα τα ίχνη της ζωής του. Προβληματίζεται, δημιουργεί, συμμετέχει σε κοινούς αγώνες με όσους πιστεύουν στις ίδιες αξίες ζωής και ταξιδεύει μαζί τους στις γαλάζιες θάλασσες της ελπίδας!
* O Γιάννης Κ. Αικατερινάρης είναι αρχιτέκτονας, π. πρόεδρος του ΤΕΕ/Κεντρικής Μακεδονίας
