Το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ δημοσίευσε πρόσφατα τέσσερις άξονες, βάσει των οποίων μπορεί ένας αναγνώστης να ανιχνεύσει την εγκυρότητα ενός κειμένου στο Διαδίκτυο. Θα ακολουθήσουμε τους κανόνες αυτούς για να εξετάσουμε κατά πόσον το «ρεπορτάζ» του iefimerida.gr, σχετικά με το πού κατευθύνθηκαν τα μυστικά κονδύλια του υπουργείου Εξωτερικών, περιέχει πραγματικά γεγονότα.
1. Αξιολογήστε τον εκδότη του μέσου
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια για να κατατάξει κανείς το iefimerida.gr στην ομάδα των ιστοσελίδων που δημοσιεύουν σε εντελώς ψευδείς, διαστρεβλωμένες ή απολύτως κατευθυνόμενες «ειδήσεις». Το ραντεβού του Τσίπρα στο Salon de Bricolage, οι προπέρσινες φωτογραφίες από τη Βενεζουέλα και οι ανύπαρκτες «10 ΕΔΕ» της κυβέρνησης εναντίον πυροσβεστών έχουν δώσει στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα επάξια τον τίτλο της ναυαρχίδας του υπερσυντηρητικού ψευδολογικού Τύπου.
2. Δώστε προσοχή στην ποιότητα του κειμένου
Για ένα τόσο σημαντικό και ευαίσθητο θέμα,ο συντάκτης του κειμένου ανάλωσε μόλις 200 λέξεις. Το «ζουμί» του ρεπορτάζ είναι μόνο 40 λέξεις, ενώ τα υπόλοιπα αφορούν υποτιθέμενα ερωτήματα που θέτει ο ίδιος ο συντάκτης. Ειδικοί επισημαίνουν μάλιστα πως, εάν οι συντάκτες χρησιμοποιούν χωρίς ιδιαίτερη πρακτική αξία έντονες (bold) φράσεις, τότε κάτι δεν πάει καλά...
3. Ελέγξτε τις πηγές και τις αναφορές
Αυτό είναι και το σημαντικότερο σημείο. Διαβάζουμε στο iefimerida.gr πως το «ρεπορτάζ» στηρίζεται γενικά και αόριστα σε «πληροφορίες» και αντιπροέδρους. Είναι τόσο ασαφείς αυτές οι αναφορές ώστε πρέπει να είσαι καχύποπτος. Ο συντάκτης μάλιστα δεν φέρνει κανένα χαρτί στην επιφάνεια, κανένα έγγραφο δεν αποκαλύπτει, ενώ δεν φαίνεται να έχει διασταυρώσει την είδηση με δεύτερη «πηγή».
Θυμίζουμε πως οι "New York Times", στο πρόσφατο δημοσίευμά τους περί χρηματισμού χούλιγκαν στην ΠΓΔΜ από Ρώσους, ανέφερε πως οι πηγές της ήταν συγκεκριμένοι άνθρωποι από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, ενώ συνομίλησε επωνύμως με ορισμένους παράγοντες με απόλυτη γνώση της υπόθεσης.
4. Ρωτήστε τους ειδικούς
Ένας αμερόληπτος δημοσιογράφος θα γελούσε με το εν λόγω δημοσίευμα για όλους τους παραπάνω λόγους. Οι δε γνωρίζοντες τη διαδικασία ελέγχου των μυστικών κονδυλίων στο ΥΠΕΞ όπως ο πρόεδρος της Βουλής, μίλησαν επωνύμως και με στοιχεία διέψευσαν όσα αναφέρονται στο δημοσίευμα.
Βάσει όλων των παραπάνω το ρεπορτάζ του iefimerida.gr είναι ο ορισμός των fake news. Οι κανόνες αυτοί καλό θα είναι να μνημονευθούν, γιατί και στην επικείμενη προεκλογική περίοδο πολλά θα δουν τα μάτια μας...
* Ο Νίκος Σβέρκος είναι διευθυντής του 105,5 Στο Κόκκινο
