Του Άλκη Φαρμάκη*
Με ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των δεκάδων θυμάτων του ιουλιανού ολοκαυτώματος στο Μάτι ξεκίνησε η εκδήλωση με θέμα “Οι φυσικές καταστροφές δεν είναι θεομηνίες”, που οργάνωσε το ΠΑΔΟΠ στην αίθουσα του ΚΑΠΗ Ραφήνας - Πικερμίου.
«Οι φυσικές καταστροφές είναι διαχρονικό φαινόμενο, αλλά τις τελευταίες δεκαετίες έχουν πολλαπλασιαστεί λόγω και της κλιματικής αλλαγής» τόνισε ανοίγοντας την εκδήλωση ο πρόεδρος του ΠΑΔΟΠ Π. Τριγάζης προσθέτοντας ότι η πρόληψη ή μείωση των καταστροφών από ακραία καιρικά φαινόμενα είναι εφικτή με την κατάλληλη προετοιμασία και στον βαθμό που θα αντιμετωπίζεται παγκοσμίως η κλιματική αλλαγή, την οποία ορισμένοι, όπως ο Πρόεδρος Τραμπ, θέλουν να αγνοούν ή υποτιμούν σκοπίμως.
Τον λόγο πήρε πρώτος ο δήμαρχος Ραφήνας - Πικερμίου Ευάγγελος Μπουρνούς, ο οποίος αναφέρθηκε στην ανάγκη στήριξης των οικογενειών που επλήγησαν και στην άντληση διδαγμάτων από το κράτος, την Αυτοδιοίκηση και την κοινωνία.
Μετά τον δήμαρχο, τον λόγο πήρε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελλος, ο οποίος αναφέρθηκε και στα προβλήματα προστασίας του περιβάλλοντος παγκοσμίως δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση στηρίζει τη Συμφωνία των Παρισίων του 2015 για την κλιματική αλλαγή, καθώς και τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ για την περίοδο 2015-2030.
«Δεν ξεχνάμε τους ανθρώπους που χάθηκαν στο Μάτι ούτε εκείνους που έχασαν το βιος τους και έχουμε καταβάλει πολλές προσπάθειες, όλα τα συναρμόδια υπουργεία, για συμπαράσταση στους πυρόπληκτους και, κυρίως, για την επιστροφή της περιοχής σε φυσιολογική ζωή, βασισμένη σε νέες υποδομές και άλλα μέτρα για να μην ξαναζήσει η περιοχή παρόμοια καταστροφή» τόνισε ο υπουργός.
Όσο για την κλιματική αλλαγή, ο κ. Φάμελλος τη χαρακτήρισε μέγιστη απειλή για την ανθρωπότητα τονίζοντας ότι από τις πλέον ευάλωτες περιοχές είναι η Ανατολική Μεσόγειος. Κλείνοντας την παρέμβασή του υπενθύμισε το παλαιό οικολογικό σύνθημα «Σκέψου οικουμενικά - δράσε τοπικά» επισημαίνοντας ότι ο κόσμος του 21ου αιώνα -της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης- χρειάζεται ένα νέο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο.
Στη συνέχεια διαβάστηκε θερμό μήνυμα της περιφερειάρχη Αττικής Ρένας Δούρου, η οποία τόνισε ότι η χώρα μας πρέπει να πάψει να είναι «ουραγός στην Ε.Ε. στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών».
Σε ό,τι αφορά τη σημερινή διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής, τόνισε ότι «προσπαθούμε να καλύψουμε κενά δεκαετιών, να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις τραγικών επιλογών που σχετίζονται με ένα στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης, που οδήγησε στην τσιμεντοποίηση των πάντων, στο μπάζωμα των ρεμάτων, στην καταστροφή του περιβάλλοντος, σε εκατοντάδες 'παγίδες θανάτου' σε όλη την Ελλάδα και φυσικά στην Αττική».
Επίσης, η κ. Δούρου ενημέρωσε για τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Περιφέρεια Αττικής, όπως η δημιουργία ενός προτύπου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης έντονων πλημμυρικών φαινομένων για όλη την Αττική σε συνεργασία με το ΕΚΠΑ, το ΕΜΠ και το Εθνικό Αστεροσκοπείο. Στην ίδια γραμμή κινήθηκε και ο αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Αττικής Πέτρος Φιλίππου, εκ των εισηγητών στην εκδήλωση.
Ενδιαφέρουσα κριτική παρέμβαση έκανε ο γνωστός μετεωρολόγος Νίκος Καντερές, πρώην βουλευτής της Ν.Δ., ο οποίος τόνισε ότι δεν πρέπει όλα να αποδίδονται στην κλιματική αλλαγή, γιατί υπάρχουν ευθύνες και της διοίκησης σε όλα τα επίπεδα, ιδιαίτερα για πιο έγκαιρη και αποτελεσματική αντίδραση στην επιδρομή της πύρινης λαίλαπας.
Στη δική του εισήγηση ο ειδικός επιστήμονας Δημήτρης Βαρδαράκης, διδάκτωρ Γεωγραφίας - Γεωμορφολογίας, συμφώνησε με το κεντρικό θέμα - σύνθημα της εκδήλωσης ότι οι φυσικές καταστροφές δεν είναι θεομηνίες, λέγοντας ότι πολλές φυσικές καταστροφές δεν μπορούμε να τις αποφύγουμε, αλλά να περιορίσουμε τις συνέπειές τους σε απώλειες ανθρώπινων ζωών και περιουσιών, μέσω της κατάλληλης προετοιμασίας στο επίπεδο του κράτους και της κοινωνίας.
Στην εκδήλωση διακινήθηκε εξαιρετική γραπτή εισήγηση του γνωστού καθηγητή Γεωλογίας του ΕΚΠΑ Δημήτρη Παπανικολάου, με θέμα Περιβαλλοντική ένταξη των φυσικών καταστροφών και το πλαίσιο αντιμετώπισής τους, ο οποίος δεν μπόρεσε να παραστεί. Στην εισήγησή του στάθηκε ιδιαίτερα στον ρόλο της Πολιτικής Προστασίας, των εθελοντών και επαρκούς ενημέρωσης των τοπικών κοινωνιών.
«Στις φωτιές -τόνισε- χρειάζεται να υπάρχουν οργανωμένα σχέδια διαφυγής σε περίπτωση που η πυρκαγιά απειλεί τους οικισμούς, όπως έγινε σαφές με τραγικό τρόπο κατά την πρόσφατη καταστροφή τον Ιούλιο του 2018 στο Μάτι - Νέο Βουτζά - Κόκκινο Λιμανάκι, στην Ανατολική Αττική» προσθέτοντας ότι «ειδικά θα πρέπει τα σχολεία να κάνουν ασκήσεις εκκένωσης και όχι μόνο όπως γίνεται σήμερα για την ώρα του σεισμού μέσα στο σχολείο, αλλά και για τις άλλες περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών».
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με παρέμβαση του εξ Ηλείας προερχόμενου προέδρου του Συλλόγου Ολυμπίων Κώστα Βλάμη, ο οποίος αναφέρθηκε στη μεγάλη τραγωδία από τις μεγάλες πυρκαγιές στην Ηλεία, το 2007, που άφησαν πίσω τους 45 νεκρούς και επιπτώσεις σε βάθος χρόνου.
* Ο Άλκης Φαρμάκης είναι μέλος του Δ.Σ. του Παρατηρητηρίου Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης (ΠΑΔΟΠ)
