Η Γ.Σ. του ΟΗΕ έχει καθιερώσει, εδώ και πολλά χρόνια, τη 17η Οκτωβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας. Το 2000, με τη Διακήρυξη της Χιλιετίας (Millennium Declaration), η παγκόσμια κοινότητα έθεσε ως στόχο τη μείωση της φτώχειας κατά 50% μέχρι το 2015, που δυστυχώς δεν επιτεύχθηκε, με την εξαίρεση μερικών χωρών, με πρώτη την Κίνα.
Τον προηγούμενο αιώνα η φτώχεια ως διεθνές πρόβλημα ταυτιζόταν με τον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο των πρώην αποικιοκρατούμενων χωρών και λαών. Σήμερα, όμως, η φτώχεια έχει παγκοσμιοποιηθεί και ο Τρίτος Κόσμος έχει έρθει μέσα στον Πρώτο, με τη φτώχεια εξαπλούμενη και στις ανεπτυγμένες χώρες. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στη φτώχεια, με πολλούς εξ αυτών σε απόλυτη φτώχεια. Διαπίστωση που δείχνει ότι η εξάλειψη της φτώχειας απαιτεί πρώτα και κύρια την καταπολέμηση των ανισοτήτων εντός των χωρών και σε διεθνές επίπεδο.
Η δραστική μείωση έως εξάλειψη της φτώχειας αποτελεί μείζονα δημοκρατικό στόχο, διότι η εξάπλωσή της συνεπάγεται τη στέρηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους πολίτες που είναι φτωχοί. Επίσης πρέπει να επισημανθεί ότι βασικές πηγές φτώχειας είναι η ανεργία, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η απουσία δικτύων κοινωνικής προστασίας σε πολλές χώρες, καθώς και οι πόλεμοι και μεγάλες περιβαλλοντικές καταστροφές, όπως πρόσφατα στην Ινδονησία, με τον μεγάλο σεισμό και το τσουνάμι.
Η Αριστερά ουδέποτε θεώρησε τη φτώχεια στη χώρα μας και διεθνώς φυσιολογική και αναπόφευκτη κατάσταση, μη αποδεχόμενη το δεξιό ιδεολόγημα ότι η Ελλάδα είναι «ψωροκώσταινα» ούτε, πολύ περισσότερο, τον πρόσφατο ισχυρισμό Μητσοτάκη (ΔΕΘ 2017) ότι «η ισότητα είναι αντίθετη στην ανθρώπινη φύση». Πάντοτε μιλούσαμε για δικαιότερη ανακατανομή του πλούτου, τόσο στη χώρα μας όσο και στον κόσμο. Γι’ αυτό και εμμένουμε στο διαχρονικό όραμα μιας κοινωνίας ελευθερίας, ισότητας και αλληλεγγύης.
Η δική μας Αριστερά δεν πολεμά ούτε καταριέται την παγκοσμιοποίηση γενικώς και αορίστως, αλλά τη νεοφιλελεύθερη εκδοχή της. Διεκδικούμε μια εναλλακτική παγκοσμιοποίηση, που θα σημάνει την παγκοσμιοποίηση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ορίζονται από την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (1948), από της οποίας την υπογραφή συμπληρώνονται φέτος 70 χρόνια. Στην κατεύθυνση αυτή, η διεθνής Αριστερά και τα κοινωνικά κινήματα διεκδικούν μια Παγκόσμια Κοινωνική Χάρτα θεωρώντας ότι τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα δεν μπορούν να υπάρξουν χωρίς τα κοινωνικά.
Ελλάδα, χώρα πλούσια
Μετά την έξοδο από τα Μνημόνια, ο ελληνικός λαός μπορεί να ατενίσει το μέλλον με αισιοδοξία, όχι επειδή το επιθυμούμε εμείς, αλλά γιατί τα δεδομένα δείχνουν ότι η Ελλάδα δεν είναι μια φτωχή χώρα, καταδικασμένη να περιφέρει τον δίσκο της επαιτείας στις ρούγες της Ευρώπης.
Ως Αριστερά, πάντοτε πιστεύαμε ότι η πατρίδα μας είναι μια χώρα πλούσια, κάτι που αποδεικνύεται και στον ενεργειακό τομέα με τη σοβαρή πιθανότητα εντοπισμού πλούσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στον υποθαλάσσιο χώρο της, ενώ έχει χαρακτηριστεί από τον νομπελίστα Αμερικανό οικονομολόγο Τζέρεμι Ρίφκιν «Σαουδική Αραβία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας".
Δεν μας διαφεύγει ούτε στιγμή ότι στη διάρκεια της οκταετούς μνημονιακής περιόδου μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της χώρας μας -και δεν εννοώ μόνο τους Έλληνες πολίτες, αλλά και τους μετανάστες- υπέστη την επιδρομή της φτώχειας, πρωτίστως λόγω της εκτόξευσης της ανεργίας στο 27,5%, με πρώτα θύματα τους νέους και τις γυναίκες, αλλά και διαδοχικών περικοπών στις συντάξεις, την ορατή, τότε, κατάρρευση του ασφαλιστικού, της Υγείας και Παιδείας.
Η πρωτοφανής ανεργία έπληξε κυρίως τη νέα γενιά της Ελλάδας, πολύτιμο θησαυρό της πατρίδας μας, που αναγκάστηκε να αναζητήσει την τύχη της στο εξωτερικό. Ευτυχώς, η τάση αυτή ήδη ανακόπτεται και εν μέρει αντιστρέφεται. Να μην ξεχνούμε, όμως, ότι η πληγή αυτή μεγάλωσε και κακοφόρμισε στα χρόνια της κυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου, όταν ο τότε πρωθυπουργός μιλούσε για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, αλλά έστελνε στην ξενιτιά τη μεγαλύτερη επένδυση που κάνει διαχρονικά ο ελληνικός λαός στηρίζοντας με τον ιδρώτα του το σύστημα εκπαίδευσης, που δυστυχώς δεν εξασφάλιζε μέχρι τώρα ένα επαγγελματικό μέλλον εντός της χώρας.
Συνεπώς, έχει δίκιο η σημερινή κυβέρνηση που ρίχνει όλο της το βάρος στους τομείς της Παιδείας, της Υγείας και της προστασίας της εργασίας. Αυτός είναι ο δρόμος για την αντιμετώπιση και της φτώχειας στην Ελλάδα, στο πλαίσιο πάντοτε της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας.
Συστατικό της δικής μας αντίληψης για τη δίκαιη ανάπτυξη είναι η προστασία της κύριας παραγωγικής δύναμης, που είναι και ήταν πάντοτε η εργασία, με την αποκατάσταση των συλλογικών συμβάσεων και γενικότερα των δικαιωμάτων μισθωτών και συνταξιούχων, τα οποία είχαν συνθλιβεί κατά τη μνημονιακή περίοδο 2010-2014. Πιστεύω ακράδαντα ότι η τραγική αυτή περίοδος για την Ελλάδα και τον λαό της έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ
