Ξεκινάει από σήμερα η διαδικασία αξιολόγησης των προϋπολογισμών των κρατών - μελών της Ευρωζώνης από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι δεκαεννέα χώρες είχαν προθεσμία μέχρι χθες τα μεσάνυχτα να καταθέσουν το προσχέδιο του εθνικού προϋπολογισμού τους στο πλαίσιο της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, στην οποία συμμετέχει για πρώτη φορά η Ελλάδα μετά την έξοδό της από το Μνημόνιο. Στο ελληνικό κείμενο καταγράφεται η πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης για μη εφαρμογή της περικοπής των συντάξεων, με ταυτόχρονη θέσπιση θετικών αντίμετρων. Όσον αφορά τις προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης, παραμένουν αμετάβλητες στο 2,1% για φέτος και 2,5% το 2019.
Βάσει του κανονιστικού πλαισίου, το οποίο πρέπει να τηρείται, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει ένα σενάριο βάσης, το οποίο αποτυπώνει το πώς θα ήταν διαμορφωμένο αν δεν υπήρχαν οι παρεμβάσεις (σε σχέση με το Μεσοπρόθεσμο του Μαΐου στην περίπτωση της Ελλάδας). Ακολούθως, περιλαμβάνει τις αλλαγές που σχεδιάζει να κάνει η κυβέρνηση, ήτοι να μην υπάρξει η περικοπή των συντάξεων, αλλά να εφαρμοστούν τα θετικά μέτρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας από το βήμα της ΔΕΘ και ανέρχονται σε 1,1 δισ. ευρώ.
Μείωση ΕΝΦΙΑ και ασφαλιστικών εισφορών
Αν και το ύψος του δημοσιονομικού χώρου που θα αξιοποιηθεί θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα συνεκτίμησης με την Κομισιόν, τα θετικά μέτρα είναι τα εξής:
- Πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι: Θα προκηρυχθούν μέσω διαγωνισμού ΑΣΕΠ θέσεις 3.000 εργαζομένων. Σε αυτόν τον διαγωνισμό θα μπορούν να συμμετάσχουν οι τωρινοί οι οποίοι βρίσκονται σε καθεστώς σύμβασης.
- Ειδική αγωγή: Πρόσληψη 4.500 εκπαιδευτικών και εξειδικευμένου προσωπικού σε θέσεις προσωπικού που τώρα καλύπτεται από ορισμένου χρόνου συμβάσεις. Η δαπάνη σήμερα καλύπτεται από πόρους του ΠΔΕ. Οι νέες προσλήψεις θα χρηματοδοτηθούν από τον τακτικό προϋπολογισμό χωρίς να μεταβληθεί το τρέχον όριο δαπανών του ΠΔΕ. Παράλληλα, θα μειωθεί ισόποσα το όριο για το προσωπικό ορισμένου χρόνου προκειμένου να μη μεταβληθεί ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων συνολικά.
- Επιδότηση ενοικίου: Επαναπροσδιορισμός της αντίστοιχης δράσης που είχε συμπεριληφθεί στις εξισορροπητικές παρεμβάσεις του ΜΠΔΣ 2019-2022 με πιο στοχευμένα κριτήρια.
- Μείωση ασφαλιστικών εισφορών: Το μέτρο αφορά τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών και ειδικότερα τη μείωση του συντελεστή κύριας ασφάλισης κατά 1/3 και την εφαρμογή της ελάχιστης εισοδηματικής βάσης για την επικουρική ασφάλιση και την εφάπαξ παροχή. Οι ανωτέρω ομάδες υπέστησαν σημαντική επιβάρυνση από τη μετάπτωση από την τεκμαρτή στην πραγματική εισοδηματική βάση με τη μεταρρύθμιση του 2016, ενώ η αύξηση των εισφορών οδήγησε σε μείωση τόσο του αριθμού των αυτοαπασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών όσο και στα δηλωθέντα εισοδήματά τους. Ως εκ τούτου, το μέτρο στοχεύει τόσο στην αναστροφή αυτής της τάσης, όσο και στην ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης.
- Επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών νέων: Η συγκεκριμένη δράση αποσκοπεί στη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας των νέων και αναμένεται να οδηγήσει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας των νέων, που είναι η υψηλότερη στην Ε.Ε., αλλά και μειώνοντας το ποσοστό των νέων που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας. Το μέτρο αφορά νέους ηλικίας έως 24 ετών και συνίσταται στην επιδότηση του 100% των εισφορών των εργαζομένων και του 50% των εργοδοτικών εισφορών.
- Μείωση ΕΝΦΙΑ: Το μέτρο συνίσταται στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% μεσοσταθμικά.
- Μείωση φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων: Το μέτρο συνίσταται στη σταδιακή μείωση του συντελεστή φορολόγησης από 29% σε 25% σε ορίζοντα τετραετίας και θα έχει δημοσιονομική επίπτωση από το 2020 και εξής.
- Μείωση φορολογίας διανεμόμενων κερδών: Το μέτρο αναφέρεται στη μείωση του φορολογικού συντελεστή επί των διανεμόμενων κερδών κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες και θα έχει δημοσιονομική επίπτωση από το 2020 και εξής
Θετική η Κομισιόν για κατάργηση του μέτρου
Σε κάθε περίπτωση, το ελληνικό σχέδιο προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένης της πρόθεσης της ελληνικής κυβέρνησης για κατάργηση του μέτρου περικοπής των συντάξεων, δεν φαίνεται να προβληματίζει τις Βρυξέλλες, οι οποίες έχουν στρέψει την προσοχή τους αποκλειστικά στην Ιταλία.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, μετά την υποβολή των σχεδίων προϋπολογισμού, τα οποία αναρτήθηκαν ταυτόχρονα στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Γενική Γραμματεία Οικονομικών Υποθέσεων της Επιτροπής έχει μία εβδομάδα προκειμένου να τα εξετάσει και να ζητήσει τυχόν διευκρινίσεις. Στη συνέχεια, οι κυβερνήσεις έχουν στη διάθεσή τους δύο εβδομάδες για να απαντήσουν, ενώ η Επιτροπή θα δημοσιοποιήσει τις τελικές της συστάσεις κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου. Μετά σειρά έχει η σχετική συζήτηση στο Eurogroup, η οποία όλα δείχνουν ότι θα γίνει στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου (3.12), εκτός κι αν, όπως φημολογείται, διεξαχθεί έκτακτο Eurogroup περί τα τέλη Νοεμβρίου, καθώς η προγραμματισμένη συνεδρίαση του μήνα είναι αρκετά νωρίς (5.11).
Υπέρ της μη περικοπής και ο Ντάισελμπλουμ
Ευελιξία στο ζήτημα των ελληνικών συντάξεων ζήτησε από το Eurogroup o Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος παραδέχθηκε ότι «η Ελλάδα έχει κάποιο δίκιο όταν ζητάει να μην εφαρμοστεί η περικοπή». Σε άρθρο του, το οποίο δημοσιεύθηκε στο προσωπικό του ιστολόγιο, ο Ολλανδός πολιτικός επισήμανε ότι η ελληνική κυβέρνηση «έχει κάνει πολλά» στον τομέα του συνταξιοδοτικού συστήματος.
Αφού υπενθύμισε τα μέτρα που ελήφθησαν το 2016, ο πρώην επικεφαλής του Eurogroup τάχθηκε υπέρ του ελληνικού αιτήματος εξηγώντας ότι «μακροπρόθεσμα η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς δεν αποφέρει πολλά οικονομικά οφέλη».
