Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.0°C25.9°C
3 BF 34%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.4°C26.5°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C24.4°C
2 BF 51%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.7°C21.0°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
24.0°C24.0°C
1 BF 40%
Μετά τη «βίαιη ωρίμανση» του ΣΥΡΙΖΑ / Επιστροφή τώρα (και) στην κομματική κανονικότητα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μετά τη «βίαιη ωρίμανση» του ΣΥΡΙΖΑ / Επιστροφή τώρα (και) στην κομματική κανονικότητα

Tου Κώστα Πουλάκη*

Η περίοδος από το 2015 -ενδεχομένως και το 2012- μέχρι σήμερα χαρακτηρίστηκε από τη «βίαιη ωρίμανση» του ΣΥΡΙΖΑ, όπως συνήθως αποκαλείται. Μέσα σε λίγο καιρό, ένα ιστορικό κόμμα, αλλά συνηθισμένο στον ρόλο της μικρής αντιπολίτευσης, βρέθηκε αντιμέτωπο με την ιστορική πρόκληση της διακυβέρνησης. Η ιστορία έκτοτε είναι γνωστή, τουλάχιστον ως προς τις κεντρικές πολιτικές επιλογές, με κυρίαρχη την υπογραφή του τρίτου (και τελευταίου) Μνημονίου το 2015.

Τα σχεδόν τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν και οι πρωτόγνωρες συνθήκες που κληθήκαμε ατομικά και συλλογικά να αντιμετωπίσουμε δεν θα μπορούσαν να μην αφήσουν το αποτύπωμά τους όχι μόνο στο περιεχόμενο του πολιτικού και προγραμματικού μας λόγου και έργου, αλλά και στον τρόπο της συλλογικής μας οργάνωσης και λειτουργίας.

Στο πολιτικό και προγραμματικό επίπεδο, οι ανάγκες της διακυβέρνησης οδήγησαν στην επικράτηση ενός ρεαλισμού - αναγκαίου, ώς μόνο έναν βαθμό, λόγω της έλλειψης προηγούμενης εμπειρίας, που καθιστούσε ορισμένες από τις παλιότερες προγραμματικές επεξεργασίες ανεφάρμοστες, αλλά και των ελάχιστων περιθωρίων άσκησης αριστερής πολιτικής που άφηνε το Μνημόνιο - που όμως σε αρκετές περιπτώσεις οδήγησε σε άμβλυνση του ριζοσπαστικού χαρακτήρα του ΣΥΡΙΖΑ. Και, κυρίως, περιόρισε σημαντικά το οραματικό στοιχείο από την πολιτική καθημερινότητα.

Οι εξαιρετικές συνθήκες, που οφείλονταν όχι γενικώς στη διακυβέρνηση, αλλά κυρίως στο πολιτικά και χρονικά ασφυκτικό μνημονιακό πλαίσιο, δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο και τον ΣΥΡΙΖΑ ως κομματικό φορέα. Το κέντρο βάρους μεταφέρθηκε -σε μεγάλο βαθμό αναπόφευκτα, λόγω και της μαζικής και χωρίς κεντρικό σχεδιασμό «μετανάστευσης» έμπειρων στελεχών που συγκροτούν τη λεγόμενη «φυσική ηγεσία»- από το κόμμα στην κυβέρνηση, οι αποφάσεις λαμβάνονταν συχνά υπό πίεση χρόνου, τον οποίο όριζαν οι κυβερνητικοί ρυθμοί, ενώ η εσωκομματική συζήτηση αφορούσε κατά κύριο λόγο την ενημέρωση για τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες και λιγότερο την ευρύτερη συζήτηση για το πού βρισκόμαστε και πού θέλουμε να πάμε κάθε στιγμή.

Ευτυχώς, σήμερα, ο ΣΥΡΙΖΑ και τα στελέχη του, μετά τη βιαιότητα της προσαρμογής, είναι πια πολύ πιο έμπειροι και ώριμοι. Και κυρίως, το τέλος των Μνημονίων και η έναρξη μιας περιόδου με πολύ μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας εγκαινιάζουν μια νέα περίοδο «κανονικότητας» - όχι φυσικά με την έννοια της επιστροφής στην προ του 2010 ή του 2015 κατάσταση.

Σε εθνικό επίπεδο, επιστροφή στην «κανονικότητα» σημαίνει άρση των συνεπειών της μνημονιακής λιτότητας, αποκατάσταση του κοινωνικού ιστού, επανάκαμψη της οικονομίας στη βάση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, μεταρρυθμίσεις και πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα με ξεκάθαρο αριστερό πρόσημο. Κυρίως, όμως, επιστροφή στην «κανονικότητα» σημαίνει αποκατάσταση της πρωτοκαθεδρίας της λαϊκής κυριαρχίας, της δημοκρατικής λειτουργίας και της πολιτικής που είχε αμφισβητηθεί κατά την περίοδο των Μνημονίων.

Αυτή η θετική συγκυρία πρέπει, αντίστοιχα, να αποτυπωθεί και στον πολιτικό λόγο αλλά και στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας του ΣΥΡΙΖΑ, στην κατεύθυνση μιας κομματικής «κανονικότητας».

Η «κανονικότητα» αυτή σημαίνει, πρωτίστως, επαναφορά στο προσκήνιο ενός οραματικού στοιχείου. Ίσως όχι με τους όρους του παρελθόντος, αφού πλέον η εμπειρία της διακυβέρνησης μπορεί και πρέπει να εμπλουτίσει τις αναλύσεις μας. Είναι όμως καιρός να συζητήσουμε ξανά, σοφότεροι πλέον, για το τι σημαίνει Αριστερά, αριστερή διακυβέρνηση και -να μην ξεχνιόμαστε- δημοκρατικός σοσιαλισμός στον 21ο αιώνα, όχι σε αντιδιαστολή με την ανάγκη διατύπωσης συγκεκριμένων προγραμματικών θέσεων για το εδώ και τώρα, αλλά ως πυξίδα, ώστε, παρά τους συμβιβασμούς που επιβάλλει ο ρεαλισμός της διακυβέρνησης, να μη χάσουμε τον αριστερό προσανατολισμό και τη ριζοσπαστική ταυτότητά μας.

Σημαίνει επίσης ουσιαστική, στρατηγικού χαρακτήρα συζήτηση για τις κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες του ΣΥΡΙΖΑ, στη βάση ενός συγκεκριμένου αριστερού πολιτικού σχεδίου, που δεν αφορά μόνο τις άμεσες εκλογικές ή κυβερνητικές ανάγκες. Άλλωστε, η εμπειρία από τη συμμετοχή σε μια συμμαχική κυβέρνηση με έναν πολιτικά ξένο προς τον χώρο και τις παραδόσεις της Αριστεράς εταίρο μπορεί και πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο αναστοχασμού. Και βέβαια, αν προσπαθήσουμε να δούμε πέρα από τα στενά όρια λίγων εβδομάδων ή μηνών, θα διαπιστώσουμε ότι μια ξεκάθαρη πολιτική συμμαχιών βάσει αρχών είναι και εκλογικά πολύ αποτελεσματικότερη, γιατί αντιστοιχίζεται σε υπαρκτούς κοινωνικούς συσχετισμούς και κοινωνικές συμμαχίες.

Κομματική «κανονικότητα» σημαίνει, τέλος, αποκατάσταση κανονικών κομματικών λειτουργιών, με όργανα ενιαία, πολιτικά στιβαρά και αποτελεσματικά, σε επαφή με τα μέλη του κόμματος και την κοινωνία. Η πυκνή περίοδος που μεσολάβησε από την αρχή του 2015 βιώθηκε με διαφορετικό τρόπο από τον καθένα, ανάλογα με τις εμπειρίες του, ανάλογα με το αν συμμετείχε άμεσα στη διακυβέρνηση ή όχι. Ωστόσο, το άθροισμα των εμπειριών αυτών είναι που συγκροτεί σήμερα τον πλούτο τού στελεχικού δυναμικού του ΣΥΡΙΖΑ και πρέπει, μέσω της όσμωσης και της αναβάθμισης της συλλογικής λειτουργίας του κόμματος σε όλα τα επίπεδα, να διαχυθεί ως εμπειρία εκατέρωθεν, εμπλουτίζοντας την οπτική όλων.

Η χρονιά που έρχεται δεν είναι απλώς μια εκλογική χρονιά - αν και για πρώτη φορά θα συμπέσουν μέσα στην ίδια χρονιά εθνικές, αυτοδιοικητικές και ευρωπαϊκές εκλογές. Η επόμενη χρονιά είναι ένα ορόσημο ενδεχομένως πιο κρίσιμο από εκείνο του Ιανουαρίου του 2015, αφού είναι η χρονιά που θα κρίνει αν η Αριστερά ήρθε στο προσκήνιο ευκαιριακά, ως αντίδραση στο Μνημόνιο, ή αν ήρθε για να μείνει και να ριζώσει στην ελληνική κοινωνία. Κι αυτό δεν αφορά μόνο την έκβαση των εθνικών εκλογών σε έναν χρόνο από σήμερα. Αφορά την παρουσία μας, ως ριζοσπαστική Αριστερά, από το μικρότερο χωριό της Ελλάδας μέχρι τα κέντρα των αποφάσεων της Ευρώπης. Αφορά την αναζωογόνηση των σχέσεών μας με τα κοινωνικά κινήματα. Και, κυρίως, αφορά την ουσιαστική σύνδεσή μας με την κοινωνία που θέλουμε να εκπροσωπούμε και την παρέμβασή μας στα κοινωνικά δρώμενα με ηγεμονικούς όρους. Άλλωστε, είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι η μακροημέρευση οποιασδήποτε κυβέρνησης εξαρτάται από την ύπαρξη ενός ισχυρού κόμματος. Πολλώ δε μάλλον αν μιλάμε για κυβέρνηση της Αριστεράς, που, εξ ορισμού, αντλεί τη δύναμή της από την κοινωνία.

* Ο Κώστας Πουλάκης είναι γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL