ΕΛΟΥΝΤΑ. ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ
Τη σημασία της τριμερούς συνεργασίας τους για τη συνανάπτυξη, τη συνεργασία και την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή, τη γεωστρατηγική αξία της, ιδιαίτερα σε μια περίοδο μεγάλων προκλήσεων, υπογράμμισαν ο Αλέξης Τσίπρας, ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι στο πλαίσιο της 6ης συνόδου κορυφής Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου.
Από την Ελούντα της Κρήτης ο πρωθυπουργός σημείωσε τον ρόλο της Ελλάδας και της Κύπρου ως περιφερειακού πυλώνα σταθερότητας και τον «αναντικατάστατο ρόλο της Αιγύπτου για όλη την περιοχή μας», με τους τρεις ηγέτες να δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις συνομιλίες που είχαν για τη συνεργασία τους στον ενεργειακό τομέα.
Στο επίκεντρο της διμερούς συνάντησης με τον Νίκο Αναστασιάδη τέθηκαν και οι εξελίξεις σε σχέση με το Κυπριακό και η στήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας ενόψει της εξόρυξης στην κυπριακή ΑΟΖ. Οι διαβουλεύσεις για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου συζητήθηκαν εκτενώς στη διμερή συνάντηση -διάρκειας μιας ώρας και δεκαπέντε λεπτών- του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο.
Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη συμφωνία τους να δημιουργήσουν μόνιμη γραμματεία της τριμερούς συνεργασίας, με έδρα την Κύπρο, για τον καλύτερο συντονισμό της τριμερούς συνεργασίας.
Στήριξη στην Κύπρο
«Συμφωνήσαμε ότι το διεθνές δίκαιο και ο σεβασμός του αποτελούν τη μόνη βάση στην οποία μπορούν να οικοδομηθούν σταθερές σχέσεις φιλίας μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου» υπογράμμισε ο Αλ. Τσίπρας στις κοινές δηλώσεις τους.
Δήλωσε πως εξέφρασαν τη στήριξή τους «στην Κύπρο, στην προσπάθειά της να αξιοποιήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο σε ό,τι αφορά την ΑΟΖ της και να προχωρήσει στην αξιοποίησή τους έναντι οποιασδήποτε απειλής τρίτης χώρας και τονίσαμε τη σημασία που έχουν οι εξορύξεις στην ΑΟΖ της Κύπρου για όλο τον κυπριακό λαό, δηλαδή τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους».
Οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο
Στο ίδιο πλαίσιο ανέφερε ότι στη διμερή συνάντησή του με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο είχαν την ευκαιρία να κουβεντιάσουν περαιτέρω, «καθώς αντιλαμβανόμαστε και οι δύο τη μεγάλη σημασία που έχει η οριοθέτηση των ΑΟΖ μεταξύ των χωρών μας» και συμφώνησαν να βρουν τον τρόπο να παρακάμψουν τις όποιες τεχνικές δυσκολίες και να προχωρήσουν το συντομότερο δυνατόν σε συμφωνία για το ζήτημα αυτό.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στη συνάντησή τους ο Έλληνας πρωθυπουργός συμφώνησε με τον Πρόεδρο Σίσι ότι πρέπει εντός του έτους να κλείσουν οι τεχνικές διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση της ΑΟΖ.
Νέα σχήματα συνεργασίας με τρίτες χώρες
Συζητήθηκε επίσης πώς ο EastMed και τα ελληνικά κέντρα LNG θα αποτελέσουν την κύρια ενεργειακή δίοδο εξαγωγών φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη, ενώ συζητήθηκε και η δυνατότητα, πέραν της τριμερούς, να δημιουργηθούν και νέα σχήματα συνεργασίας των τριών με άλλες χώρες.
Παραπέμποντας στη συζήτηση που είχαν για τον ρόλο της τριμερούς συνεργασίας, αλλά και των άλλων σχημάτων τριμερών συνεργασιών που έχουν Ελλάδα και Κύπρος στην εδραίωση της ειρήνης στην περιοχή, ο Ν. Αναστασιάδης δήλωσε ότι «η τριμερής δεν γίνεται για να αποκλειστούν οι οποιοιδήποτε, αλλά για να δημιουργηθούν συμμαχίες και να διευρυνθούν οι σχέσεις».
«Επιδιώκουμε», είπε, «να δημιουργήσουμε συγκυρίες συνεργασίας μεταξύ των χωρών της περιοχής ώστε τόσο η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης αλλά και γενικότερα η ασφάλεια της περιοχής και η επικράτηση της ειρήνης να είναι αυτό που επιδιώκουμε και θα επιτύχουμε τελικά».
Επισημαίνοντας το βάρος που δόθηκε στη συζήτηση για την ενέργεια, ο Αλ. Τσίπρας είπε πως η Κρήτη θα είναι νησί ενεργειακά αυτόνομο καθώς ολοκληρώνεται η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης - ηπειρωτικής Ελλάδας και θα καταστεί και κόμβος μεταφοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.
Ανέφερε ότι συζήτησαν γενικότερα για τις αλλαγές στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής «στις οποίες πρωτοστατούν οι χώρες μας και δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των νέων ενεργειακών διόδων από απειλές, μεταξύ άλλων και μέσω της συνεργασίας μας με τρίτες χώρες».
Τόνισαν δε «τις μεγάλες ευκαιρίες που ανοίγονται για μεταφορά LNG μέσω των σταθμών στη Ρεβυθούσα και στην Αλεξανδρούπολη, αλλά και λόγω της ανάπτυξης του EastMed, του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου στην Κρήτη και από εκεί σε ολόκληρη την Ευρώπη.
«Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο, που θα αποτελέσει συνδετικό κρίκο στις σχέσεις των τριών χωρών, πέρα από τον EastΜed, είναι και ο ΕuroAfrica Interconnector δίνοντας μια άλλη διάσταση στη δυναμική των χωρών μας” πρόσθεσε ο Ν. Αναστασιάδης. Ο Αλ Σίσι έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη και δυνατότητα συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα, την ηλεκτρική ενέργεια και σε άλλους τομείς.
Μίλησαν εκτενώς για τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στους τομείς της οικονομίας, των μεταφορών, της παιδείας, της ψηφιακής πολιτικής και της συνεργασίας των ομογενών, ενώ μίλησαν ιδιαίτερα για τις ευκαιρίες που ανοίγονται για ελληνικές και κυπριακές εταιρείες με την ανάπτυξη του νέου Καΐρου και της δεύτερης διώρυγας του Σουέζ.
Υπογράφτηκαν μνημόνια συνεργασίας στους τομείς των μικρομεσαίων και νεοφυών επιχειρήσεων, της συνεργασίας των φορέων επενδύσεων, της εκπαίδευσης και των τελωνείων, διμερής συμφωνία κοινωνικής ασφάλισης με την Αίγυπτο, που λύνει ένα ζήτημα που είχε μείνει ανοιχτό πολλά χρόνια και αφορά Αιγύπτιους που είχαν εργαστεί κατά το παρελθόν στην Ελλάδα.
Δίκαιη λύση του Κυπριακού
Μιλώντας για το Κυπριακό, ο Αλ. Τσίπρας δήλωσε ότι «υπογραμμίσαμε τη διαρκή στήριξή μας στην προοπτική δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό και στις προσπάθειες του Προέδρου Αναστασιάδη για λύση στο Κυπριακό, στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, και εκφράσαμε τη στήριξή μας στην επανέναρξη των δικοινοτικών συνομιλιών».
«Ως Ελλάδα», συνέχισε ο Αλ. Τσίπρας, «υποστηρίζουμε την επανέναρξη των διαβουλεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, αλλά υποστηρίζουμε σταθερά ότι η επανέναρξη των διαβουλεύσεων για την ασφάλεια πρέπει να γίνει από το σημείο όπου τερματίστηκαν οι προηγούμενες συνομιλίες στο Κραν Μοντανά, στη βάση του πλαισίου Γκουτέρες, με κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων από το νησί».
Ο Ν. Αναστασιάδης, όπως είπε, ενημέρωσε για την παρούσα κατάσταση του Κυπριακού και επανέλαβε την αποφασιστικότητά του να εμπλακεί ενεργά «σε έναν διάλογο που θα φέρει επιτέλους την ειρήνη στην Κύπρο, με τη δημιουργία ενός κράτους που θα είναι απόλυτα συμβατό με όσα οι υποχρεώσεις μας επιβάλλουν ως αποτελέσματα της ιδιότητάς μας ως κράτους - μέλους της Ε.Ε.».
«Δηλαδή», συνέχισε, «του πλήρους σεβασμού στο ευρωπαϊκό κεκτημένο αλλά και γενικότερα στους κανόνες του διεθνούς δικαίου, μιας χώρας που θα είναι πλήρως ανεξάρτητη, μακριά από τους όποιους αναχρονιστικούς θεσμούς των εγγυήσεων ή παρουσίας στρατευμάτων, μιας χώρας που θα δίνει την ευκαιρία ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ των δύο σύνοικων στοιχείων που για δεκαετίες ή αιώνες δεν είχαν τι να τους φέρουν σε αντιπαράθεση».
Ευχαρίστησε «θερμότατα για την αμέριστη συμπαράσταση της Ελλάδας και την εξίσου σημαντική συμβολή και συμπαράσταση της Αιγύπτου στα θέματα αρχών που άπτονται των βασικών προϋποθέσεων για μια επιτυχή λύση του Κυπριακού προβλήματος».
Απαραίτητη μια στρατηγική σχέση Ε.Ε. - Αιγύπτου
Παράλληλα ο Αλ. Τσίπρας και ο Ν. Αναστασιάδης επισήμαναν τη σημασία της Αιγύπτου και της συνεργασίας τους και για την Ε.Ε. σημειώνοντας ότι είναι απαραίτητο να ανοίξει η συζήτηση και για μια στρατηγική σχέση Ε.Ε. - Αιγύπτου.
Ως προς αυτό τόνισε ότι ο ίδιος και ο Νίκος Αναστασιάδης στηρίζουν απόλυτα τη σύγκληση συνόδου κορυφής Ε.Ε. - Αραβικού Συνδέσμου στην Αίγυπτο τον Φεβρουάριο με μία ευρεία ατζέντα για τις σχέσεις με τον αραβικό κόσμο. Σε αυτή την κατεύθυνση θα συμβάλει και η Ευρωαραβική Διάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στο τέλος του μήνα στην Αθήνα.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι χωρίς την Αίγυπτο δεν μπορεί να υπάρξει ισορροπία στη Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή και στη Δυτική Αφρική ούτε αποτελεσματική αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και έλεγχος των προσφυγικών - μεταναστευτικών ροών από την Αφρική.
«Ανάχωμα» στο θέμα των προσφυγικών ροών τη χαρακτήρισε ο Ν. Αναστασιάδης.
Ο Αλ Σίσι ευχαρίστησε τον Αλέξη Τσίπρα και τον Νίκο Αναστασιάδη για τις προσπάθειες που καταβάλλουν και δήλωσε ότι «η διάσκεψη κορυφής των τριών χωρών μας θα είναι πάντα ένα οχυρό έναντι των αυξανόμενων προκλήσεων, επικεφαλής των οποίων είναι ο εξτρεμισμός και η τρομοκρατία, που προσπαθούν να εξαπλωθούν εξ ονόματος της θρησκείας, είτε για κατακρήμνιση του θεσμού του κράτους είτε για την κατακρήμνιση των κοινωνιών». Στις δηλώσεις του στάθηκε ιδιαίτερα στο θέμα της Λιβύης.
Πολιτική λύση στη Συρία
Παράλληλα οι τρεις ηγέτες τόνισαν τη σημασία εξεύρεσης πολιτικής λύσης στη συριακή κρίση. Τόνισαν την υποστήριξή τους στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης του ειδικού εκπροσώπου του ΟΗΕ για τη Λιβύη για την αποκατάσταση της σταθερότητας στη χώρα. Χαιρέτισαν τον διαμεσολαβητικό ρόλο της Αιγύπτου για την αποκλιμάκωση των βίαιων εντάσεων στη Λωρίδα της Γάζας και για τη συμφιλίωση.
Συνομιλίες για το Παλαιστινιακό
Εξέφρασαν την πάγια στήριξη τους στην «επανέναρξη άμεσων και αξιόπιστων συνομιλιών για μια λύση βιώσιμη στο Παλαιστινιακό ζήτημα που θα ικανοποιεί και το δίκαιο αίτημα των πολιτών του Ισραήλ για ασφάλεια, αλλά και το δίκαιο αίτημα του παλαιστινιακού λαού για βιώσιμο και ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, στη βάση των συνόρων του 1967 και με τα Ανατολικά Ιεροσόλυμα ως πρωτεύουσα».
Ψηφιακές συνεργασίες
Στο πλαίσιο της τριμερούς ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Ν. Παππάς συναντήθηκε με τους ομολόγους του. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν η πρόοδος των εργασιών του Συνεργατικού Δικτύου Καινοτομίας Κύπρου - Αιγύπτου - Ελλάδας (CEG COIN) και ο προγραμματισμός κοινών δράσεων, μεταξύ των οποίων η συμμετοχή στη Διεθνή Έκθεση ICT, που θα πραγματοποιηθεί στο Κάιρο στις 25-28 Νοεμβρίου, η διοργάνωση Hackathon στη Λευκωσία την άνοιξη του 2019 και η δημιουργία κοινού περιπτέρου στη ΔΕΘ του επόμενου έτους.
