του Πάνου Τριγάζη*
Παρότι ακόμα πενθούμε για την απίστευτη τραγωδία στο Μάτι, δικαιούμαστε να χαρούμε -αν όχι να πανηγυρίσουμε- για την έξοδο από τα Μνημόνια, η οποία συνοδεύεται από πολλά μηνύματα για την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Το πρώτο, που πολύ εύστοχα διατύπωσε η "Αυγή" στο πρωτοσέλιδο της 21ης Αυγούστου, είναι ότι "Η Αριστερά μπορεί" πάντοτε υπό προϋποθέσεις. Οι παλιές πολιτικές δυνάμεις, Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, δεν μπόρεσαν ούτε ένα Μνημόνιο να οδηγήσουν σε αίσιο πέρας. Γι’ αυτό και πίστεψαν στο σενάριο της "αριστερής παρένθεσης". Πώς είναι δυνατόν, σκέφτηκαν, να επιτύχει ο άπειρος πρόεδρος του δεκαπενταμελούς, ενώ απέτυχαν εμπειρότατοι πρώην υπουργοί κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. παρότι είχαν πίσω τους ισχυρότατα διαπλεκόμενα συμφέροντα;
Στη διάρκεια των οκτώ χρόνων της σύγχρονης ελληνικής τραγωδίας, ο κόσμος της Αριστεράς, καθώς και ευρύτερες δυνάμεις έδωσαν μεγάλες μάχες κατά των Μνημονίων, που στην ουσία ήταν μάχες κατά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών ακραίας λιτότητας. Λογικό ήταν οι αγώνες αυτοί να δώσουν έμφαση στην αντίθεση «Μνημόνιο-αντιμνημόνιο», παρότι η αντίθεση ήταν πολιτικά και ιδεολογικά βαθύτερη. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι: τώρα τι κάνουμε χωρίς Μνημόνιο;
Επειδή ορισμένοι -και στην Αριστερά- δεν έχουν ρεαλιστική εναλλακτική πρόταση, καταφεύγουν στον ισχυρισμό πως τάχα η σημερινή κυβέρνηση έχει υπογράψει «τέταρτο Μνημόνιο», αρνούμενοι σημαντικά επιτεύγματα, όπως η μείωση της ανεργίας από το 27,5% στο 19,5%, η συμφωνία για το χρέος, η επαναφορά τον συλλογικών συμβάσεων, ο βιώσιμος ΕΦΚΑ, κ.λπ. κ.λπ.
Στην πιο δεινή θέση, ιδεολογικά και πολιτικά, βρίσκονται μορφώματα που συγκρότησαν πρώην στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία ισχυρίζονται πως η Ε.Ε. δεν έχει μέλλον, δεν αλλάζει και δίκαιη ανάπτυξη εντός αυτής δεν μπορεί να υπάρξει, εμμένοντας στην άμεση έξοδο από το ευρώ και την επιστροφή στη δραχμή, την οποία ακόμα και το ΚΚΕ θεωρεί ολέθρια. Επιπλέον, τον Αύγουστο του 2015, αφού αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, «διαπίστωναν», αν δεν πανηγύριζαν κιόλας, ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ διαλύεται».
Προφανώς ο ΣΥΡΙΖΑ δεν διαλύθηκε και, παρότι δέχτηκε βαρύτατο πλήγμα, ξανακέρδισε τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, έκανε συνέδριο το 2016 και κατέβαλε προσπάθεια ανασυγκρότησης και διεύρυνσής του, που πρέπει να συνεχιστεί και ολοκληρωθεί, σε συνάρτηση με άμεσο πλατύ άνοιγμα στην κοινωνία. Ο κίνδυνος να μετατραπεί το κόμμα σε εκλογικό μηχανισμό είναι υπαρκτός.
Ως κόμμα έχουμε αρκετούς λόγους να ανησυχούμε. Το πλέον ανησυχητικό -κατά τη γνώμη μου- είναι ότι το πολιτικό και ιδεολογικό στοιχείο είναι πολύ αδύνατο στην κομματική μας λειτουργία, με συνέπεια την έλλειψη εγρήγορσης και μειωμένα αντανακλαστικά μπροστά σε κρίσιμα πολιτικά γεγονότα.
Παράδειγμα, η συμφωνία των Πρεσπών, που, αντί να προκαλέσει ενθουσιασμό και να προσληφθεί ως κορυφαία αριστερή επιλογή της σημερινής κυβέρνησης, έφερε σε αμυντική θέση σημαντική μερίδα των μελών μας. Ακόμα και σήμερα, ορισμένα μέλη μας πιστεύουν ότι η ιστορική αυτή συμφωνία θα έχει ως συνέπεια να χάσει ο ΣΥΡΙΖΑ τις επόμενες βουλευτικές εκλογές. Τι άλλο δείχνει η στάση αυτή από έλλειψη ιδεολογικής και πολιτικής προετοιμασίας για κρίσιμες επιλογές της κυβέρνησης;
Μένοντας στο ίδιο θέμα, απορώ γιατί στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτές δεν αναδεικνύουν τις οικονομικές όψεις της συμφωνίας των Πρεσπών, ιδιαίτερα για τη Μακεδονία και τη Βόρεια Ελλάδα, ενώ πολύ λίγοι στέκονται ή αναφέρονται στην ιδέα της βαλκανικής συνανάπτυξης στην οποία πάντοτε αναφέρεται ο πρωθυπουργός. Το επισημαίνω πιστεύοντας ότι οι εκλογές δεν κερδίζονται με τα εθνικά θέματα, όπως νομίζει η Ν.Δ. ποντάροντας στον εθνικισμό.
Οι επόμενες εκλογές θα κριθούν στη βάση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων του τόπου και του λαού και με την έννοια αυτή απαιτείται η ανάδειξη της σχέσης της δίκαιης οικονομικής ανάπτυξης με την πολυδιάστατη και ενεργητικά φιλειρηνική εξωτερική πολιτική. Ούτε η ευρωπαϊκή διάσταση της συμφωνίας των Πρεσπών έχει επαρκώς αναδειχθεί, με έμφαση στο γεγονός ότι αποτελεί πλήγμα στο ακραίο εθνικισμό εκατέρωθεν των συνόρων και γενικότερα στην Ε.Ε., η οποία απειλείται εκ θεμελίων από την εξάπλωση του φαινομένου αυτού.
Άλλη πτυχή της συμφωνίας των Πρεσπών, που δεν θίγεται σχεδόν καθόλου, είναι η οικολογική, κάτι που δείχνει ότι η διάσταση αυτή δεν έχει γίνει συστατικό της ταυτότητάς μας, παρότι στο έμβλημά μας, μαζί με την κόκκινη και τη μοβ, έχουμε και την πράσινη σημαία. Δεν έχει περιβαλλοντικό μέλλον η Βόρεια Ελλάδα χωρίς τη συνεργασία και στον τομέα αυτό με τις γειτονικές βαλκανικές χώρες, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης (π.χ. Έβρος). Παλιότερα, είχαμε προτείνει μια Βαλκανική Οικολογική Χάρτα, στην οποία καμιά αναφορά δεν γίνεται από εκπροσώπους του κόμματος.
Συνοψίζω εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η δική μας Αριστερά, που πρωταγωνιστεί και στο ευρωπαϊκό επίπεδο, εξασφαλίζοντας εκεί σημαντικούς συμμάχους για την ίδια και την χώρα μας, όχι μόνο μπορεί, αλλά τώρα πλέον και ξέρει να πορεύεται με λογισμό και μ’ όνειρο.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ
