Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.6°C16.5°C
1 BF 70%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
13 °C
11.1°C14.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
8.0°C14.4°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
12.8°C14.1°C
2 BF 82%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
5 °C
4.9°C11.8°C
0 BF 100%
Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και "δημοκρατικό έλλειμμα"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και "δημοκρατικό έλλειμμα"

του Χρίστου Φιλιππούδη

Πολλές φορές ακούμε να γίνεται λόγος για "δημοκρατικό έλλειμμα" στην Ε.Ε. Οι Ευρωπαίοι πολίτες, επειδή δυσκολεύονται να κατανοήσουν το πολυσύνθετο οικοδόμημα της Ε.Ε. δείχνουν να αδιαφορούν για τα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα. Αυτό αντικατοπτρίζεται στα χαμηλά ποσοστά συμμετοχής στις εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο αποτελεί τον αντιπροσωπευτικότερο θεσμό της Ε.Ε.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελείται από πρόσωπα που διορίζονται από τις εθνικές κυβερνήσεις· ως εκ τούτου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το μόνο όργανο της Ε.Ε. το οποίο εκλέγεται άμεσα από τους πολίτες της Ένωσης. Δυστυχώς όμως, οι αρμοδιότητες και η δυνατότητά του παρέμβασης στα ευρωπαϊκά πράγματα είναι πολύ μικρές.

Για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε πιο άμεσα τον όρο "δημοκρατικό έλλειμμα", αρκεί να αναφέρουμε ότι η ΕΚΤ, που θεωρείται ο βασικός πυλώνας της οικονομικής πολιτικής της Ε.Ε. καθώς ελέγχει τον τραπεζικό τομέα των κρατών - μελών, άρα κατ' επέκταση την οικονομική πολιτική των εθνικών κυβερνήσεων, δρα ανεξάρτητα, έχει τον δικό της προϋπολογισμό και έχει χωριστή οικονομική διαχείριση από αυτή της Ε.Ε. Μια υπερεξουσία λοιπόν για την οποία ο έλεγχος και η λογοδοσία που ασκείται εξαντλούνται σε επερωτήσεις, τριμηνιαίες ακροάσεις ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μία έκθεση η οποία συντάσσεται μία φορά τον χρόνο. Οι τελευταίες οικονομικές κρίσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο είναι χαρακτηριστικές περιπτώσεις της εξουσίας που ασκεί αυτός ο υπερεθνικός οργανισμός, καθώς η ρευστότητα των τραπεζών σχετίζεται άμεσα από τις αποφάσεις της ΕΚΤ. Πιο πρόσφατα στην ιταλική κρίση η ΕΚΤ κατηγορήθηκε από την νέα κυβέρνηση της Ιταλίας για παρέμβαση στην αγορά των ιταλικών ομολόγων, ενώ εκφράσεις τού τύπου "οι αγορές θα μάθουν τους Ιταλούς πώς να ψηφίζουν" έριχναν λάδι στη φωτιά.

Κατά καιρούς γίνεται λόγος για μετάθεση εξουσιών από τις εθνικές κυβερνήσεις στα ευρωπαϊκά όργανα της Ε.Ε., κάτι όμως που οι πολίτες και οι εθνικές κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν πλέον με δυσπιστία. Αν δεν αντιμετωπιστεί η έλλειψη δημοκρατικής νομιμότητας των οργάνων της Ε.Ε., ο τρόπος λήψης των αποφάσεων στους συλλογικούς θεσμούς, καθώς και ζητήματα που σχετίζονται με το τι αποφασίζεται πίσω από τις κλειστές πόρτες, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση θα μείνει κενό γράμμα. Για ακόμα περισσότερη Ευρώπη απαιτείται και ακόμα περισσότερη δημοκρατία, διαφάνεια και καλύτερη πληροφόρηση των πολιτών για τα τεκταινόμενα της Ε.Ε. Δεν νοείται να μιλάμε για ακόμα περισσότερη Ευρώπη και ταυτόχρονα να γίνεται λόγος για "έλλειμμα δημοκρατίας". Η επέκταση της δημοκρατικής νομιμοποίησης των οργάνων της Ε.Ε. επιτυγχάνεται μόνο μέσω της περαιτέρω αναβάθμισης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που θα ασκεί τον απαιτούμενο δημοκρατικό έλεγχο στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε.

Η έλλειψη πληροφόρησης των πολιτών για θέματα που αφορούν την Ευρώπη σε συνδυασμό με τις πολιτικές λιτότητας συμβάλλουν ακόμα περισσότερο στην κρίση δημοκρατικής νομιμοποίησης που περνάει η Ένωση. Το διαζύγιο της Ε.Ε. με τη Βρετανία, η πρόσφατη ιταλική κρίση, το χάσμα Βορρά - Νότου, η άνοδος ακροδεξιών κομμάτων και οι απορρέουσες πολιτικές για την ασφάλεια και το προσφυγικό κατασκευάζουν, αν μη τι άλλο, ένα αποκαρδιωτικό σκηνικό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο ευρωπαϊκός δρόμος δεν θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL