Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C23.6°C
2 BF 62%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.4°C22.5°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C19.9°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
24 °C
21.0°C24.8°C
4 BF 46%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.5°C
3 BF 40%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Η ταξική σημασία της φορολογίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Η ταξική σημασία της φορολογίας

Sean Moloney, "Όχλος", 2014

ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΔΑΝΟΥ*

Το ελληνικό σύνταγμα στο άρθρο 4, το οποίο αναφέρεται στην έννοια της ισότητας, ως προς τη φορολογία των πολιτών προβλέπει ότι: «Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη ανάλογα με τις δυνάμεις τους»1 (υπογράμμιση δική μου).

Ποιος μπορεί να διαφωνήσει; Είναι μια σωστή και δίκαιη διατύπωση: Οι πλούσιοι και οι μεγάλες εταιρείες πρέπει να φορολογούνται ανάλογα με τα -μεγάλα συνήθως- κέρδη τους και οι εργαζόμενοι και, γενικώς, οι φτωχοί πολίτες να φορολογούνται λίγο ή καθόλου. Με αυτόν τον τρόπο επιστρέφεται στους εργαζομένους ένα μέρος από τα οφειλόμενα αφού αυτοί είναι ο βασικός συντελεστής τής παραγωγής. Κατά το κορυφαίο νομοθέτημα της Ελληνικής Πολιτείας, λοιπόν, επιβάλλεται φορολογική δικαιοσύνη.

Εφαρμόζεται, όμως; Κάθε άλλο. Εδώ εντοπίζεται μία από τις πιο σημαντικές παραβιάσεις του συντάγματος, μια παλιά πληγή που υπήρχε κι από πριν αλλά κακοφόρμισε στα χρόνια της «μνημονιακής» κατάλυσης της εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας. Στην πράξη οι «μεγάλοι» φορολογούνται λίγο ή καθόλου -στο όνομα της «ανάπτυξης» και της υποτιθέμενης δημιουργίας θέσεων εργασίας-2 και οι μικροί και μεσαίοι φορολογούνται τόσο άγρια που πολλοί από αυτούς οδηγούνται στο λουκέτο.

Το πιο γνωστό και αναμφισβήτητο παράδειγμα επιτυχημένης φορολογικής πολιτικής στη σχετικά πρόσφατη παγκόσμια Ιστορία ήταν το περίφημο New Deal του Προέδρου των ΗΠΑ Ρούζβελτ, που ήταν ένα δραστικό φάρμακο για την κρίση του ’29. Εφαρμόστηκε πριν, κατά και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με εντυπωσιακή επιτυχία. Τι έκανε ο Ρούζβελτ; Φορολόγησε τους μεγάλους κι άφησε ήσυχους τους μικρούς. Τα έσοδα από τους φόρους τα χρησιμοποίησε για τη χρηματοδότηση δημόσιων επενδύσεων, για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους κ.λπ., δηλαδή μέτρα που ευνοούσαν τους «αποκάτω». Αποτέλεσμα; Πολύ γρήγορα η οικονομία ξαναστάθηκε στα πόδια της, ο κόσμος βρήκε δουλειά και η Αμερική κατάφερε να τα βγάλει πέρα μ’ έναν πόλεμο που, διαφορετικά, θα την είχε γονατίσει.

Ο Ρούζβελτ έβγαινε Πρόεδρος επί 4 συνεχείς τετραετίες (!) προς μεγάλη απογοήτευση των πολιτικών και οικονομικών του αντιπάλων, οι οποίοι οργανώθηκαν και πέρασαν τον νόμο που ισχύει και σήμερα και δεν επιτρέπει πάνω από 2 συνεχείς εκλογές ενός Προέδρου.

Ας γυρίσουμε όμως πίσω στα δικά μας: Τόσο στο πρόσφατο παρελθόν όσο και σήμερα, πολύς λόγος έγινε και γίνεται για τη φορολογική πολιτική. Μετά τη μνημονιακή λαίλαπα, οι φοροελαφρύνσεις είναι το αγαπημένο σύνθημα των περισσότερων πολιτικών κομμάτων. Αλλά, όπως είπαμε, αυτό που στην πράξη εννοούν είναι φοροελαφρύνσεις και απαλλαγές για τους “μεγάλους” (εξαιρείται το ΚΚΕ, ελπίζω να εξαιρείται και ο ΣΥΡΙΖΑ, θα το δούμε τώρα που τελειώσαμε με τα Μνημόνια).

Τι φόρους πληρώνει, για παράδειγμα, η Eldorado Gold στο Ελληνικό Δημόσιο αφού φορολογείται στον φορολογικό παράδεισο Ολλανδία; Κι αν ρωτήσεις κανέναν πολιτικό γιατί; θα σου πει λόγια περί «ανάπτυξης» και «θέσεων εργασίας». Όμως, ανάπτυξη δεν είναι η καταστροφή ενός υπερχιλιόχρονου δάσους και υπόγειων υδάτων ανεκτίμητης πραγματικής αξίας. Αυτή την “ανάπτυξη” δεν την έχουμε ανάγκη. Όσο για τις θέσεις εργασίας, συνήθως αυτές που δημιουργούνται είναι λιγότερες από αυτές που χάνονται. Ψάξτε το και πολλαπλασιάστε το παράδειγμα όσο θέλετε.

Χρειάζεται, λοιπόν, αν υπάρχει φορολογική δικαιοσύνη, αντί γι’ αυτές τις «επενδύσεις» και αυτήν την «ανάπτυξη» της συμφοράς που οδηγούν στην απαλλαγή των “μεγάλων” από τη φορολογία, να στηριχτούν οι φτωχοί και οι μικρομεσαίοι οι οποίοι -και να θέλουν- τόση ζημιά δεν μπορούν να κάνουν. Όπως, μάλιστα, λένε οι πολιτικοί -οι περισσότεροι χωρίς να το πιστεύουν-, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας...

1 https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/f3c70a23-7696-49db-9148-f24dce6a27c8/SYNTAGMA1_1.pdf

2 Στην πράξη, το περίσσευμα των κερδών των “καρχαριών” που προέρχεται από τις φοροαπαλλαγές μπορεί να πηγαίνει στην αγορά πολιτικής επιρροής -π.χ. στην αγορά καμιάς αθλητικής ομάδας ή στην ενίσχυση κάποιου ή κάποιων κομμάτων, αυτών φυσικά που υποστηρίζουν τις φοροαπαλλαγές των μεγάλων εταιρειών, δηλαδή του συστήματος της διαπλοκής. Σε θέσεις εργασίας, πάντως, δεν πάει. Αν ποτέ συνέβη, ήταν περιστασιακό. Άρα, η δικαιολογία γι’ αυτήν τη φορολογική πολιτική είναι προσχηματική.

* Ο Ανδρέας Δάνος είναι αρχιτέκτονας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL