Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
13.4°C18.7°C
3 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
12.0°C16.9°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C18.0°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
10 °C
9.9°C14.6°C
2 BF 76%
ZEITGEIST / Το πρώτο παιδί
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ZEITGEIST / Το πρώτο παιδί

Του Αδάμ Γιαννίκου

Ο τοκετός κρατούσε ήδη 18 ώρες στο μικρό νοσοκομείο της κωμόπολης Γκλάναμαν στην κεντρική Ουαλία. Το ρολόι έδειχνε λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Κυριακής 4 Ιουλίου 1948. Η νεαρή Έντνα ήταν έτοιμη να σπρώξει το έμβρυο, αλλά γιατροί και μαίες της είπαν να περιμένει για λίγο μέχρι η ώρα να δείξει δώδεκα ακριβώς. Ήταν ιστορική η επόμενη μέρα και απείχε ελάχιστα. Όλοι γνώριζαν και περίμεναν με ενθουσιασμό τη Δευτέρα 5 Ιουλίου 1948, επίσημη ημέρα έναρξης του NHS, το βρετανικού Εθνικού Συστήματος Υγείας. Και το μωρό που θα γεννιόταν ένα λεπτό μετά τα μεσάνυχτα θα ήταν το πρώτο νεογέννητο σ’ αυτό το σύστημα που θεμελίωσε το κοινωνικό κράτος.

Όλοι οι συμβολισμοί ήταν στη θέση τους. Το νεογέννητο κορίτσι πήρε το όνομα Ανέιρα ύστερα από πρόταση των γιατρών στη νεαρή μάνα του, προς τιμήν του Ανέιριν Μπέβαν. Ο 51χρονος υπουργός Υγείας των Εργατικών ήταν ο πρώτος που ανέλαβε αυτή τη θέση μετά τη νικηφόρα λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Έμελλε να μείνει στην ιστορία ως ο ιδρυτής του NHS. Ο Μπέβαν ήταν γιος οικογένειας ανθρακωρύχων. Εγκατέλειψε το σχολείο στα 13 του για να δουλέψει σε ανθρακωρυχείο, σπούδασε οικονομικά στο Λονδίνο στα 21 του με υποτροφία του τοπικού συνδικάτου ανθρακωρύχων, στο πανεπιστήμιο διάβασε για πρώτη φορά Μαρξ, εκλέχτηκε βουλευτής στα 32 του, εκπροσωπώντας απ’ αυτή τη θέση τον τόπο καταγωγής του για τα επόμενα 31 χρόνια ως τον θάνατό του. Εξαιρετικός ρήτορας και ηγέτης της αριστερής πτέρυγας των Εργατικών, ο Μπέβαν δεν δίστασε να έρθει σε σύγκρουση με κάθε είδους συντεχνίες, προκειμένου να στήσει ένα κρατικό σύστημα υγείας με ελεύθερη και ίση πρόσβαση για όλους τους Βρετανούς. Δεν δίστασε να συγκρουστεί ακόμη και με την ίδια την κυβέρνηση Άτλι, απ’ την οποία παραιτήθηκε όταν ο Βρετανός πρωθυπουργός αποφάσισε να χρηματοδοτήσει τη στρατιωτική επέμβαση στην Κορέα από τους πόρους που προορίζονταν για το NHS.

Το πρώτο παιδί του δικού του δημιουργήματος γεννήθηκε σε μια κωμόπολη που, όπως και ο δικός του τόπος, ζούσε απ’ τα ανθρακωρυχεία και πέθαινε απ’ αυτά. Γεννήθηκε λίγα χρόνια μετά τον βιαιότερο πόλεμο στην ανθρώπινη ιστορία, αντικρίζοντας τον κόσμο σε ένα μικρό, κοινοτικό νοσοκομείο, ουσιαστικά ένα αγροτόσπιτο με κρεβάτια, που ανακούφιζε και έσωζε τις ζωές όσων πουλούσαν ό,τι είχαν για να πληρώσουν τα ακριβά νοσήλια. Οι ιδιότυπες αυτές κλινικές, όπως αποτυπώνονται με τον όρο «cottage hospital», ξεκίνησαν να λειτουργούν στις επαρχίες της Αγγλίας και της Ουαλίας στις αρχές του 19ου αιώνα. Χρηματοδοτούνταν και λειτουργούσαν με πρωτοβουλία γιατρών και δωρητών που δεν έμεναν απαθείς στην ένδεια όσων συνωστίζονταν χαμηλά στην κοινωνική ιεραρχία. Η βιομηχανική επανάσταση είχε αλλάξει για πάντα τον ορίζοντα της βρετανικής επαρχίας, άλλαξε τα τοπία και τους ήχους της καθημερινότητας, όπως είχε αλλάξει τις συνθήκες διαβίωσης των εργατών της γης που βρέθηκαν να δουλεύουν κάτω απ’ αυτήν.

Το πρώτο κλάμα της Ανέιρα ήταν ο άλλος ήχος της νεωτερικότητας. Οι Τρεις Μοίρες -η Άτροπος του αναπόφευκτου και του αμετάκλητου παρελθόντος, η Κλωθώ του πεπρωμένου και του παρόντος των σημαντικών αποφάσεων, η Λάχεση του μέλλοντος και του τέλους της ζωής- μπορούσαν πλέον να αποσυρθούν. Η ερμηνεία των δραμάτων της ζωής και του θανάτου μπορούσε πια να αποτυπωθεί στον λόγο και τον αντίλογο. Ο κόσμος μας δεν είναι «ο καλύτερος που είναι δυνατόν να υπάρξει», όπως έλεγε ο Λάιμπνιτς με υπερβολική αισιοδοξία, αλλά ένας κόσμος σκληρός που μπορεί να βελτιώνεται διαρκώς. Απαντώντας στον Γερμανό μαθηματικό και φιλόσοφο, ο Βολταίρος δημιουργεί τον «Καντίντ», έναν αγαθό ήρωα που μετά από περιπλανήσεις καταφέρνει να αποδεσμευτεί από την αυθεντία του κηδεμόνα του, αποφασίζοντας με ελεύθερη πια βούληση για τη ζωή του. «Ωραία τα λέτε, αλλά έχουμε δουλίτσα, πρέπει να καλλιεργήσουμε τον κήπο μας», απαντά στο τέλος· να δουλέψουμε για το δικό μας καλό. Η 70χρονη σήμερα Ανέιρα Τόμας εργάστηκε για 28 χρόνια ως νοσοκόμα σε ψυχιατρικό νοσοκομείο. Η ίδια αποκαλύπτει ότι το NHS της έσωσε τη ζωή οκτώ φορές. Και απαντά ότι δεν γνώρισε παππούδες, γιατί πέθαναν μεταξύ 30 και 50, αλλά η μητέρα της, Έντνα, έζησε μέχρι τα 95. Όλα ξεκίνησαν με 480.000 κλίνες σε 2.688 κοινοτικά νοσοκομεία. Οι ωδίνες ενός νέου κόσμου έχουν ήδη ξεκινήσει.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL