του Σπύρου Τζόκα*
Η σεξιστική επίθεση που δέχθηκε η Ρένα Δούρου από τον ακατονόμαστο θα είχε καταδικαστεί συλλήβδην σε ένα υγιές πολιτικό σύστημα, που θα προάσπιζε σε τελική ανάλυση τον εαυτό του. Και όμως, σιγή ιχθύος. Γιατί; Επειδή ανέκαθεν το κατεστημένο είχε ανάγκη τους «Γεωργιάδηδες». Οι ρύποι που αφήνει κανείς στον κατήφορό του προς τον πολιτικό πάτο είναι κι αυτοί μια μορφή χρήσιμη για το σύστημα πολιτικής.
Στο δήθεν πραγματιστικό και δήθεν ορθολογικό κλίμα των ημερών μας ο κοινωνικός κανιβαλισμός επιχειρεί να σαρώσει τα πάντα. Οι μέρες γίνονται ακόμα πιο δύσκολες από τη συγχορδία των media, του ντόπιου και ξένου κατεστημένου και των ανά τη Γη συνοδοιπόρων να μας κάνουν λοβοτομή.
Στον εν λόγω έλαχε να εκπροσωπεί -με τον αντιπροσωπευτικότερο τρόπο- όχι μόνο ένα κόμμα, αλλά το σύνολο του παρηκμασμένου αστικού πολιτικού κόσμου. Αυτή τη συμπεριφορά, που είναι ενάντια στις αξίες που θέλουμε να έχουμε ως έθνος και συνιστά βαθιά προσβολή στον άνθρωπο, ας τη χαίρονται όλοι αυτοί οι εκπρόσωποι του πολιτικού και μιντιακού σύστηματος που την κανάκεψαν και την ανέδειξαν.
Πεθαίνουμε καθημερινά, ανάμεσα σε σπασμένες πέτρες και αγάλματα και λάσπη, πολλή λάσπη, και μαζί μας πεθαίνει αυτός ο υπέροχος τόπος. Και σε τελευταία ανάγνωση, αν είναι να πεθάνει αυτός ο τόπος, ας πεθάνει γρήγορα, γιατί η αγωνία κρατάει πολύ και κάνει και μεγάλο θόρυβο.
Ωστόσο η θλίψη μου αυξάνεται καθώς απέναντί μου αντικρίζω σε κάδρο την προσωπογραφία του Γιώργου Σεφέρη σχεδιασμένη με μολύβι. Και το κάδρο το είχα παντού... το έχω μέχρι σήμερα. Όταν πρωτοδιορίστηκα ως καθηγητής στην επαρχία, η σπιτονοικοκυρά μού είπε μια μέρα:
«Ξεσκόνισα και εκείνο το κάδρο του πατέρα σου και το καθάρισα..». Έτσι νόμιζε, ότι ήταν ο πατέρας μου!
«Ευχαριστώ κυρά Μαρούσα... είχα και κάτι γραμμένο. Δεν το πέταξες;»
«Όχι, στη θέση του είναι...» με καθησύχασε.
Ήταν τα λόγια του ποιητή. Τα είχε πει στην ομιλία του στη Στοκχόλμη, στις 10 Δεκεμβρίου του 1963, όταν παραλάμβανε το Νόμπελ Λογοτεχνίας:
«Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται κάθε τι ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη της για την ανθρωπιά, κανόνας της είναι η δικαιοσύνη...».
Τι συνέβη λοιπόν; Πήραμε τη ζωή μας λάθος... Αυτή τη μικρή χώρα τη διαλύσαμε. Και όμως, η ψυχή μας κραυγάζει. Εμείς που είμαστε κληρονόμοι αυτής της στέρεας γης που σφυρηλατήθηκε από την Ιστορία. Σε πόλεις κτισμένες πάνω σε άλλες πόλεις. Που πάντα πιστεύαμε ότι όσες απʼ αυτές και αν ερημωθούν από τους ανέμους που σαρώνουν τον χρόνο, πάντα θα βρίσκουν άλλες από κάτω για να τους κρατούν ζωντανούς. Αν είναι τέτοια τα κρατήματά μας, πώς μπορούν να μας νικήσουν; Ή δεν είναι αυτά τα κρατήματα μας;...
*Ο Σπύρος Τζόκας είναι πανεπιστημιακός και αντιπεριφερειάρχης Αττικής
Ο τίτλος του κειμένου «Σώματα που δεν ξέρουν πια πώς ν’ αγαπήσουν» είναι στίχος από τη συλλογή Μυθιστόρημα (1935) και περιέχεται στη συγκεντρωτική έκδοση Γιώργος Σεφέρης, Ποιήματα, εκδ. Ίκαρος, 1989 [ΣτΕ]
