Του Γιάννη Σχίζα
Στην παραλία της Ναυπάκτου, από όπου αγναντεύει κανείς τη μεγάλη γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου, οι ξαπλώστρες καταλαμβάνουν χώρο τοποθετημένες σε απόσταση μέτρων από το κύμα. Η δυσμορφία είναι καραμπινάτη, αλλά το ίδιο φαίνεται να είναι και ο κοινωνικός μιθριδατισμός, που ψωνίζει ανέμελα τέτοιες θέσεις ... Επί πλέον η πελατεία της Ναυπάκτου εξυπηρετείται και πιο ιδιαίτερα, καθώς υπάρχουν τραπέζια στην αμμουδιά, στα οποία σερβίρεται φαγητό....
Στην Κω έγινα κάποτε μάρτυς του φαινομένου της τοποθέτησης τσουβαλιών, όπως αυτά που βλέπουμε σε φιλμ με πολεμική υπόθεση, σε μεγάλο μήκος της ακτογραμμής, «οχυρώνοντας» την ξαπλωμένη πελατεία απέναντι στις εφόδους του κύματος. Μάλιστα, για του λόγου το αληθές διατήρησα και μια φωτογραφία. Πάντως τώρα το μεγαλύτερο μέρος των πλαζ του νησιού κατέχεται από ξαπλώστρες...
Σε όλη την επικράτεια συναντάει κανείς τραπεζάκια πάνω στα πεζοδρόμια, που έχουν στόχο να διευκολύνουν τους πελάτες. Τα «τραπεζάκια έξω» ξεφυτρώνουν ακόμη και σε έναν πολυσύχναστο αθηναϊκό δρόμο όπως η οδός Αθηνάς, ενώ στη Φωκίωνος Νέγρη φαίνεται πως δεν έχουν ανάγκη από τέτοιες ρυθμίσεις. Μπορεί κανείς να προσέρχεται με τη μηχανή του, παρενοχλώντας βέβαια τους πεζούς. Στην Κυψέλη, στη rive gauche (αριστερή πλευρά) της οδού Κερκύρας, ένα μπαρ απαλλοτρίωσε ολόκληρο το πεζοδρόμιο και το μετέτρεψε σε χώρο αράγματος. Περί ορέξεως ουδείς λόγος: Ας πάρουν και μια λεμονάδα... Κοντά σε όλα αυτά, ο Λυκαβηττός είναι μια ειδική περίπτωση: Το ύψωμα αυτό παρέχει ένα μοναδικό οπτικό πεδίο για την επισκόπηση της Αθήνας, ιδιαίτερα όταν βρίσκεται κάποιος στην κορυφή. Εκεί παλιά είχαν τοποθετημένα κιάλια, ώστε με την εισαγωγή κάποιου κέρματος να βλέπει κανείς καλύτερα. Όμως σε πρόσφατη επίσκεψή μου διαπίστωσα ότι τα κιάλια είχαν αφαιρεθεί προς όφελος της τοποθέτησης πολυτελών τραπεζοκαθισμάτων... Από έναν φίλο, στον οποίο «εξομολογήθηκα» την υπόθεση, πήρα την πληροφορία ότι απευθύνθηκε μάταια στον Δήμο Αθηναίων...
Κάποιοι θα απαντήσουν σ’ αυτή τη «γκρίνια» ότι έτσι διευκολύνεται το κοινό! Όμως η εύλογη ανταπάντηση είναι ότι έτσι εκλείπουν κοινόχρηστοι χώροι, έτσι καλλιεργείται ένα «καταπατητικό» ήθος, έτσι παρεμποδίζεται η κινητικότητα των πεζών, έτσι συρρικνώνεται η «ανοικτότητα του χώρου», έτσι μειώνεται η αισθητική αλληλεπίδραση πεζού και αστικού τοπίου.
Μένω σ’ αυτά τα τελευταία ζητήματα που δεν φαίνονται σαφή και οπωσδήποτε απαιτούν εξηγήσεις: Ο περιορισμός της ανοικτότητας έρχεται ως συμπλήρωμα της πενίας του υπάρχοντος αστικού τοπίου. Η δε αισθητική αλληλεπίδραση -που σημαίνει κατάφαση του ωραίου και αποδοκιμασία του άσχημου από τον πεζό- μειώνεται δραματικά προϊούσης της υποκινητικότητας...
