Βρυξέλλες, Χριστίνα Βασιλάκη
Προτάσεις για δύο νέα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα συμβάλουν στην εμβάθυνση της ΟΝΕ κατέθεσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο του γενικότερου πακέτου για τον πολυετή ευρωπαϊκό προϋπολογισμό 2021-2027. Οι δύο αυτές προτάσεις αφορούν ένα πρόγραμμα στήριξης μεταρρυθμίσεων (συνολικού ύψους 25 δισ.) και ένα εργαλείο σταθεροποίησης των επενδύσεων σε περιόδους αναταράξεων, που θα φτάνει μέχρι 30 δισ. Η Επιτροπή με αυτόν τον τρόπο θέλει να ικανοποιήσει τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος πρωτοστάτησε στο αίτημα για μεγαλύτερη ενοποίηση στην Ευρωζώνη. Ωστόσο, δεν ανταποκρίνεται στην έκκλησή του για έναν ξεχωριστό προϋπολογισμό της Ευρωζώνης, εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, ο οποίος φυσικά προσκρούει στις αντιδράσεις του πλούσιου Βορρά.
«Οι σημερινές προτάσεις αποδεικνύουν στα κράτη - μέλη, τα οποία είναι γνωστό ότι έχουν διαφορετικές απόψεις ότι η Επιτροπή μπορεί να κάνει φιλόδοξες αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστικές προτάσεις από πολιτικής και οικονομικής άποψης επιτυγχάνοντας συμβιβασμούς» δήλωσε χθες κατά την παρουσίαση των προτάσεων ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιέρ Μοσκοβισί. Ο ίδιος τόνισε ότι απώτερος στόχος δεν είναι άλλος από το να αποφευχθεί μια νέα κρίση να καταλήξει σε μια Ευρωζώνη «δύο ταχυτήτων».
Το πρώτο εργαλείο αποσκοπεί στη στήριξη των μεταρρυθμίσεων σε εθνικό επίπεδο, δηλαδή αποτελεί ένα είδος «ανταμοιβής» στις χώρες που εφαρμόζουν σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, στο πλαίσιο κυρίως του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Περιλαμβάνει επίσης τεχνική και οικονομική υποστήριξη στα κράτη - μέλη που επιθυμούν να ενταχθούν στο ευρώ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την Επιτροπή, το πρόγραμμα στήριξης μεταρρυθμίσεων θα έχει συνολικό προϋπολογισμό 25 δισ. ευρώ και θα στηρίξει μεταρρυθμιστικές προσπάθειες σε τομείς όπως οι αγορές προϊόντων και εργασίας, η εκπαίδευση, τα φορολογικά συστήματα, οι κεφαλαιαγορές, το επιχειρηματικό περιβάλλον, καθώς και οι επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο και μεταρρυθμίσεις της δημόσιας διοίκησης. Το πρόγραμμα θα είναι ανοιχτό σε όλα τα κράτη - μέλη που επιθυμούν να επωφεληθούν από αυτό, ωστόσο η Επιτροπή επισημαίνει ότι θα υπάρχουν κριτήρια επιλεξιμότητας, όπως ότι το ενδιαφερόμενο κράτος - μέλος δεν βρίσκεται σε πρόγραμμα οικονομικής στήριξης και ότι εκπληρώνει τις συστάσεις της Επιτροπής εάν βρίσκεται σε διαδικασία μακροοικονομικών ανισορροπιών.
Το δεύτερο εργαλείο της σταθεροποίησης των επενδύσεων έχει στόχο να προστατεύσει τις δημόσιες επενδύσεις σε περίπτωση «μεγάλων ασύμμετρων σοκ» και να βοηθήσει την οικονομία των κρατών-μελών που πλήττονται από αυτά να ανακάμψει γρήγορα.
Ως «μεγάλο ασύμμετρο σοκ» δεν θεωρείται μια κρίση που επηρεάζει όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης, καθώς κάτι τέτοιο αντιμετωπίζεται με τη συνολική νομισματική πολιτική, αλλά μόνο κάποιες «αναταράξεις» που υφίστανται ένα ή περισσότερα κράτη - μέλη, χωρίς όμως απαραίτητα να έχουν χάσει την πρόσβαση στις αγορές. Ο βασικός δείκτης που θα ενεργοποιεί αυτό το εργαλείο θα είναι η ανεργία και η απότομη αύξησή της.
Συγκεκριμένα, ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. θα εγγυάται δάνεια ύψους μέχρι 30 δισ. ευρώ, τα οποία θα δίνονται στα κράτη - μέλη που αντιμετωπίζουν οικονομικές αναταράξεις υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με τα αυστηρά κριτήρια επιλεξιμότητας για υγιείς δημοσιονομικές και μακροοικονομικές πολιτικές. Τα κεφάλαια αυτά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για τη διατήρηση των επιπέδων δημόσιων επενδύσεων, ενώ τα κράτη - μέλη θα λαμβάνουν επίσης επιδότηση επιτοκίου για την κάλυψη του κόστους του δανείου.
