Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
20.2°C23.5°C
2 BF 43%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
20 °C
16.6°C22.9°C
2 BF 45%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.1°C21.5°C
2 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.1°C
1 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
17.9°C17.9°C
0 BF 59%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Περί κόμματος
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Περί κόμματος

Pablo Picasso, "Jeux de pages", 1951

της Τζίνας Πολίτη

Ως θεσμός, το «κόμμα μαζών» εμφανίστηκε στην Αγγλία προς τα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη στις αρχές του 20ου. Στην Ελλάδα, πριν από τη μεταπολίτευση, τα κόμματα λειτουργούσαν στη βάση του μοντέλου «Μαυρογυαλούρος». Το κόμμα μαζών εμφανίζεται ως θεσμός στη μεταπολίτευση. Τότε τοπικές οργανώσεις ιδρύθηκαν από όλα τα κόμματα σε όλα τα μέρη της Ελλάδας, κατά εκατοντάδες συνέρρεαν τα μέλη για να εγγραφούν, ιδιαίτερα στο ΠΑΣΟΚ, όπου κόμμα και κράτος σύντομα ταυτίστηκαν.

Ως μέλος του Συνασπισμού από το 1991 και μετέπειτα του ΣΥΡΙΖΑ, η δομή και οργάνωση του κόμματος, από το στελεχικό δυναμικό ώς τις τοπικές οργανώσεις, παρουσίαζε, κατά τη γνώμη μου, εξαρχής προβλήματα εσωστρέφειας και λειτουργίας. Ο προβληματισμός εντάθηκε από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση και οι συζητήσεις για τη σχέση κόμματος και κυβέρνησης άρχισαν από την επόμενη μέρα! Δεν είναι στις προθέσεις μου να γράψω αυτή την ιστορία για τις φανερές και τις «υπόγειες» σκοπιμότητες που ήρθαν τότε στο φως. Θέλω μόνο να καταθέσω μερικές σκέψεις για το τι, κατά τη γνώμη μου, επείγει να γίνει.

Σε μια γενική συνέλευση της Ο.Μ. Παγκρατίου, όπου είχε έρθει να μας μιλήσει ο σ. Θοδωρής Δρίτσας, στην τοποθέτησή μου είχα επισημάνει τα εξής: Πρώτον, ότι επείγει η σύγκληση Καταστατικού Συνεδρίου. Δεύτερον, ότι η κομματική δομή, παρά την απουσία συνιστωσών και «τάσεων», ευνοεί τις «ομαδοποιήσεις», ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις εκλογές γραμματέα, Συντονιστικού, εκπροσώπησης στη Νομαρχιακή και στο Συνέδριο. Δεν είναι δυνατόν στο Συνέδριο οι σύνεδροι να εκλέγουν τον πρόεδρο και όχι η Κεντρική Επιτροπή (η πρόταση αυτή ποτέ δεν πέρασε), ενώ στις Ο.Μ. να ισχύει το αντίθετο: τα μέλη του Συντονιστικού εκλέγουν τον/τη γραμματέα ανεξάρτητα από το αν πλειοψήφησε ή όχι!

Οι γενικές συνελεύσεις δεν έχουν ποτέ απαρτία και δεν γίνεται καν το αυτονόητο, να γράφονται στην πρόσκληση δύο ημερομηνίες, ώστε να είναι νόμιμες οι όποιες προτάσεις τίθενται σε ψηφοφορία! Στις γενικές συνελεύσεις η συμμετοχή των μελών περιορίζεται σε μια πεντάλεπτη τοποθέτηση πάνω σε ένα θέμα που έχει προαποφασιστεί, χωρίς να ζητηθεί η γνώμη τους. Πώς λοιπόν να μην αδρανήσουν τα μέλη; Τα «γλεντάκια» δεν λύνουν το πρόβλημα της ενεργού συντροφικότητας. Αυτά πρέπει όλα ν’ αλλάξουν. Υποθάλπουν τον ήδη υπάρχοντα ατομικισμό (η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία διαπερνά όλα τα κοινωνικά στρώματα και διαμορφώνει συνειδήσεις), οδηγούν σε υπόγειες ‘συναλλαγές’ και τη θέση των «συνιστωσών» παίρνουν τώρα φιλόδοξες «ομαδοποιήσεις».

Η ανταλλαγή γνώσεων, εμπειριών και προβληματισμού μεταξύ των μελών, η κριτική που ενδέχεται να ασκούν σε αποφάσεις της κυβέρνησης και ο τρόπος να ακουστεί από τους πάνω η φωνή τους, όλα αυτά προϋποθέτουν μια συντροφική, καθημερινή «ζύμωση» και διαύλους επικοινωνίας. Μόνο έτσι το «εγώ» θα δώσει τη θέση του στο «εμείς».

Για να αλλάξει η συγκεντρωτική δομή και νοοτροπία, στο νέο Καταστατικό Συνέδριο πρέπει να καθιερωθεί η άμεση δημοκρατία. Μόνο τότε οι Ο.Μ. θα γίνουν ζωντανά κύτταρα του κόμματος, η εσωστρέφεια θα δώσει τη θέση της στην κοινωνική δράση και τα μέλη θα πάψουν να δραστηριοποιούνται, όπως οι φίλαθλοι, μόνο όταν έχουμε εκλογές!

Αυτά είχα επισημάνει σ’ εκείνη τη γενική συνέλευση, παρόντος του σ. Δρίτσα και είχα κάνει και δύο προτάσεις: Η πρώτη να συσταθεί μια ομάδα εργασίας που θα ετοιμάσει ένα ερωτηματολόγιο προκειμένου να ξέρουμε ποια είναι η φυσιογνωμία του κόμματος μας. Π.χ. ποσοστά ανδρών, γυναικών, ηλικίες, μορφωτικό επίπεδο, επάγγελμα, ταξική διαστρωμάτωση, ιδεολογική προέλευση: ΚΚΕ, Ε.ΑΡ., ΠΑΣΟΚ, κ.λπ.

Η δεύτερη πρόταση αφορούσε τη σύσταση μιας επιστημονικής ομάδας που θα επικεντρωνόταν στα εξής θεωρητικά ερωτήματα: Επειδή τα στερεότυπα του περασμένου αιώνα έχουν παρέλθει, ποια μπορεί να είναι η σύσταση του συλλογικού υποκειμένου της Αριστεράς στον 21ου αιώνα; Επίσης, ποιες θα πρέπει να είναι, τόσο στο θεωρητικό όσο και στο επίπεδο της πράξης, οι μορφές πάλης ώστε να διασωθεί ο θεσμός της πολιτικής, που βάλλεται ανηλεώς στις μέρες μας από τις κυρίαρχες οικονομικές δυνάμεις;

Η Ευρώπη, όπως είναι πρόδηλο, βρίσκεται σε πορεία διάλυσης. Αυτό που ο Μπουρντιέ ονόμασε «συμβολικό κεφάλαιο», αυτός ο ανεκτίμητος πλούτος που διέθετε κάποτε η Ευρώπη, πετάχτηκε στα σκουπίδια. Τα οικονομικά συμφέροντα και τα ΜΜΕ καθορίζουν πλέον το γούστο: η χυδαιότητα έχει την τιμητική της! Η σύμπραξη δεξιών και ακροδεξιών κυβερνήσεων, η τραγελαφική πολιτική κατάσταση στην Ιταλία, οι τεράστιες ροές προσφύγων, όλα αυτά προμηνύουν τα χειρότερα. Ας σοβαρευτούμε λοιπόν γιατί οι δημόσιες φιέστες και τα εξ ιδίων βέλη στην κυβέρνηση δημιουργούν, αντί να λύνουν, προβλήματα.

Όσον φορά τις περιβόητες μετεκλογικές «συνεργασίες», στις οποίες επιδίδονται αρθρογραφώντας διάφοροι σύντροφοι, σε όποιον φέρνουν πονοκέφαλο ας πάρει ένα ΚΙΝΑΛ και όποιος έχει δυσπεψία ας μασήσει ένα ΚΙΔΗΣΟΛ. Γενικώς, ένα ΠΟΤΑΜΙΣΙΛ τη μέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα! Εγώ έμαθα πως ένα κόμμα κατεβαίνει στις εκλογές ζητώντας από τον λαό την αυτοδυναμία! Αν αρχίζουν τα «προξενιά» από πριν, ζήτω που καήκαμε!

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL