Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
11.2°C18.1°C
2 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.6°C16.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C16.4°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
9 °C
8.9°C14.6°C
0 BF 81%
Αναγνώσεις και παραναγνώσεις: Η φυσικότητα της βίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Αναγνώσεις και παραναγνώσεις: Η φυσικότητα της βίας

Της Έφης Γιαννοπούλου

«Εσείς εξισώνατε τη φυσική βία των Μνημονίων με τη βία του σπασίματος και των προπηλακισμών» αναφώνησε κάποια στιγμή ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ομιλίας του στη Βουλή. Η φράση αποτελούσε τμήμα ενός ρητορικού κρεσέντο με τον προφανή και πασίγνωστο πλέον στόχο να αποδοθεί στην Αριστερά όλη η... βία του κόσμου, ακόμη και αυτή που υπέστη πριν από λίγες μέρες ο Γιάννης Μπουτάρης από ακροδεξιά εξτρεμιστικά στοιχεία και τραμπούκους κατά τη διάρκεια της τελετής μνήμης για τη γενοκτονία των Ποντίων.

Μυρίζει εδώ ακόμη μία από τις πολλές γκάφες του αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας. Όχι τόσο ως προς το νόημα, όσο λόγω του γεγονότος της παραδοχής. Αναγνωρίζει λοιπόν ως «φυσική» τη «βία των Μνημονίων» ο Κυριάκος Μητσοτάκης όπως παλιότερα είχε δηλώσει ότι θεωρεί αντίθετη στην ανθρώπινη φύση μια κοινωνία χωρίς ανισότητες;

Η «αποκάλυψη» ωστόσο μάλλον αποτελεί προϊόν ενός γλωσσικού ολισθήματος, μιας εκτροπής του ομιλητή από το χειρόγραφό του. Κατά πάσα πιθανότητα, η αρχική φράση ήταν «εξισώνατε τη βία των Μνημονίων με τη φυσική (σ.σ.: δηλ. physical, σωματική, υλική, απτή) βία του σπασίματος και των προπηλακισμών». Η διατύπωση φαίνεται πως ξένισε τον ελάχιστα εξοικειωμένο με την ελληνική τουλάχιστον ορολογία των κοινωνικών επιστημών ομιλητή κι έτσι, αντί να διαβάσει ή να αποστηθίσει το κείμενό του όπως γράφτηκε, και στην καλύτερη περίπτωση να βάλει τη «βία» των Μνημονίων σε εισαγωγικά και να το δηλώσει κατά την εκφώνηση με την κλασική και ολίγον γελοία χειρονομία, ο κ. Μητσοτάκης διαβάζει το «φυσική» ως «natural», δηλαδή φυσιολογική, και δι’ ενός εξαίσιου και εξαισίως αποκαλυπτικού lapsus linguae το μεταφέρει εκεί που του ταιριάζει περισσότερο, στη φυσική (φυσιολογική κατ’ αυτόν, για κάποιους απ’ αυτούς που την υπέστησαν ωστόσο σωματική, απτή) βία των Μνημονίων, τα οποία άλλωστε υπηρέτησε ασμένως ως υπουργός της κυβέρνησης Σαμαρά.

Λίγο νωρίτερα στην ομιλία του, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε στηλιτεύσει μία από τις πρώτες δηλώσεις του πρωθυπουργού στα κοινωνικά μέσα αμέσως μετά την επίθεση στον Γιάννη Μπουτάρη. Εκεί ο Αλέξης Τσίπρας λέει αυτολεξεί: «Αυτοί που επιτέθηκαν στον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη δεν είναι ούτε αγανακτισμένοι πολίτες, ούτε συγκεντρωμένο πλήθος». Για να συμπληρώσει: «Είναι απλά ακροδεξιοί τραμπούκοι που πρέπει να βρεθούν άμεσα αντιμέτωποι με τις συνέπειες των πράξεών τους». Το πρώτο μέρος της δήλωσης θα χρησιμοποιήσει ο κ. Μητσοτάκης για να μας πει ότι ο πρωθυπουργός χαϊδεύει πάλι τα αυτιά των Αγανακτισμένων και τη βία τους, ανίκανος προφανώς να αντιληφθεί σε τι αναφέρεται η δήλωση, η οποία παραπέμπει σε πολύ συγκεκριμένους λόγους που έχουν νομιμοποιήσει και ξεπλύνει στο παρελθόν την ακροδεξιά βία, κυρίως κατά των μεταναστών. Μια βία η οποία παρουσιαζόταν συστηματικά από τα συστημικά ΜΜΕ ως αυθόρμητη βία αγανακτισμένων κατοίκων, αλλά στη συνέχεια αποδείχτηκε ότι επρόκειτο για οργανωμένες ενέργειες επιφανών μελών της Χρυσής Αυγής -ας θυμηθούμε μόνο την περίφημη κα Σκορδέλη, που είχε εμφανιστεί ως αγανακτισμένη κάτοικος του Αγίου Παντελεήμονα σε ουκ ολίγες τηλεοπτικές εκπομπές. Λέει λοιπόν ο πρωθυπουργός ότι αυτοί δεν είναι «αγανακτισμένοι πολίτες», δεν ενεργούν αυθόρμητα και υπό την παρόρμηση της οργής, υποδεικνύοντας ότι πρόκειται για οργανωμένη ενέργεια ακροδεξιών κύκλων αφενός, αποφεύγοντας να καταλογίσει τους τραμπουκισμούς συλλήβδην στην ποντιακή κοινότητα αφετέρου.

Αρνείται όμως να δει ο Κυριάκος Μητσοτάκης την αποδόμηση και την καταγγελία ενός υπαρκτού ιστορικά λόγου δικαιολόγησης της ακροδεξιάς βίας, άρα κατά κάποιον τρόπο εγγράφεται στη νομιμοποίηση και στο ξέπλυμά του.

Πέρα όμως από αναγνώσεις, παραναγνώσεις και γλωσσικά ολισθήματα, η συζήτηση για τη βία έχει πολλές πλευρές που οφείλουμε να ανοίξουμε, αποφεύγοντας το απλοϊκό και γενικευτικό «καταδικάζω τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται», χωρίς ωστόσο να εξαιρούμε από τη συζήτηση τις αριστερές εκδοχές της. Μία από αυτές είναι η έμφυλη διάσταση, που έγινε ιδιαίτερα εμφανής στην επίθεση στον Γιάννη Μπουτάρη όχι ως βία που απευθύνεται από άντρες προς γυναίκες ή ΛΟΑΤΚΙ άτομα, αλλά κυρίως ως βία συνδεδεμένη με τα εθνικιστικά αφηγήματα και την προάσπιση του «εθνικού σώματος» και της (τοξικής) αρρενωπότητάς του. Αυτού του «εθνικού σώματος» που καλεί τον πρωθυπουργό να το προστατέψει ο κ. Μητσοτάκης σε μια άλλη αποστροφή του λόγου του, καλώντας τον «επιτέλους να προστατέψει τους Έλληνες και τις γειτονιές».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL