Δεν πρόκειται βέβαια να ξυπνήσουμε το πρωί της Τρίτης 21 Αυγούστου σε μιαν άλλη χώρα. Καθώς την προηγουμένη θα έχει -και τυπικά- κλείσει ο οκταετής μαρτυρικός μνημονιακός κύκλος. Όχι, δεν εννοεί κάτι τέτοιο η κυβέρνηση υποσχόμενη «καθαρή έξοδο». Η 21ηΑυγούστου θα είναι, για τους Έλληνες πολίτες, ακριβώς όπως και η 20η, όπως και η 19η. Θα ξεκινήσει όμως τότε η νέα πορεία της χώρας. Η πορεία προς την κανονικότητα. Και οι πολίτες θα έχουν τότε ισχυρούς λόγους να αισιοδοξούν. Θα έχουν αρχίσει δε να γίνονται ορατοί και απτοί αυτοί οι λόγοι...
Όταν ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβέρνησή του μιλούν για «καθαρή έξοδο», εννοούν πολύ συγκεκριμένα πράγματα. Εννοούν έξοδο από τα Μνημόνια και από την επιτροπεία, δίχως «προληπτική γραμμή στήριξης» όπως πρότεινε ο Γιάννης Στουρνάρας, συνηγορούσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και διάφοροι δημοσιολογούντες έπαιρναν όρκο πως δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά. Εννοούν χωρίς κανενός είδους «παράταση του προγράμματος», όπως στοιχημάτιζαν (και εύχονταν...) οι ίδιοι πρόθυμοι αναλυτές. Εννοούν χωρίς νέα μέτρα, αντίθετα απ’ ό,τι ακόμη και σήμερα κάποιοι υποστηρίζουν.
Εννοούν ότι στη νέα φάση δεν θα έχουν καμιά θέση «αξιολογήσεις» όπως τις ξέραμε και τις υποστήκαμε οκτώ χρόνια τώρα. Εννοούν τη συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων και των μακροπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Εννοούν την αυτοδύναμη έξοδο στις διεθνείς κεφαλαιακές αγορές, προς εξυπηρέτηση των εθνικών οικονομικών αναγκών. Και εννοούν επίσης την εφαρμογή από ’κεί και πέρα ενός «ελληνικής ιδιοκτησίας», δηλαδή καθαρά ελληνικής προέλευσης, σχεδίασης και εφαρμογής αναπτυξιακού προγράμματος για τη χώρα. Αυτά εννοούν. Τίποτα περισσότερο, αλλά και τίποτα λιγότερο.
Το γεγονός ότι στη μεταμνημονιακή φάση θα υπάρχει «ενισχυμένη» επιτήρηση, με τη μορφή ελέγχου της πορείας από τους δανειστές, δεν αλλοιώνει βέβαια την «καθαρότητα» της εξόδου. Ούτε την αμφισβητεί. Όπως επιμένει σχεδόν το σύνολο των αντιπολιτευομένων, για εντελώς δικούς τους λόγους. Αξίζει δε να επαναληφθεί (για πολλοστή φορά...) ότι η τέτοια επιτήρηση, έως την εξόφληση του 75% του ελληνικού χρέους, προβλέπεται ήδη από το πρώτο Μνημόνιο. Στη σύνταξη και στις υπογραφές του οποίου δεν είχε βέβαια την παραμικρή ανάμειξη ο ΣΥΡΙΖΑ...
Εκεί παίζονται «όλα τα λεφτά»
Αλλά γιατί άραγε θα έχουν τότε λόγο να αισιοδοξούν οι Έλληνες πολίτες προσδοκώντας πως το θετικό κλίμα της νέας εποχής θα αντιστοιχηθεί και στην πραγματική οικονομία; Δηλαδή ότι σε ορατό χρόνο θα το αισθανθούν και στην τσέπη τους;
Ο λόγος είναι επειδή, σ’ αντίθεση απ’ ό,τι ώς τώρα συμβαίνει, η ελληνική κυβέρνηση θα έχει άνετα περιθώρια άσκησης της δικής της πολιτικής. Με ολοένα και μεγαλύτερες δόσεις χαρακτηριστικών κοινωνικού εμβολιασμού στο πρόγραμμά της. Πολλά των οποίων έχουν ήδη επισήμως προαναγγελθεί. Όπως είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού. Όπως είναι η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Όπως είναι η ίδρυση αναπτυξιακής τράπεζας ενισχυτικής της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Καθώς και τα λοιπά στοιχεία του «κοινωνικού πακέτου», του περιλαμβανόμενου στο υπό επεξεργασία σήμερα «ολιστικό αναπτυξιακό σχέδιο».
Παράλληλα θα ενισχυθεί ουσιαστικά το, εδώ και δυο χρόνια εξελισσόμενο, «παράλληλο πρόγραμμα» διάσωσης των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού, υπουργικής αρμοδιότητας της Θεανώς Φωτίου. Αυτό που έχει ήδη σώσει κόσμο. Προκειμένου, στις πολύ δύσκολες καταστάσεις, να μην πεθαίνουν άνθρωποι στον δρόμο, να μην ψάχνουν στα σκουπίδια, να μην λιποθυμούν τα παιδιά στο σχολείο, να έχει όλος ο κόσμος ρεύμα, να μπορούν οι πάντες να μετακινηθούν με τις αστικές συγκοινωνίες.
Όμως «όλα τα λεφτά» για τη λαϊκή συνείδηση, ως προς την εικόνα «καθαρότητας» της εξόδου, παίζονται στην πιθανότητα αναθεώρησης των ήδη συμφωνηθέντων μέτρων για το 2019 και για το 2020. Για τις συντάξεις και για το αφορολόγητο. Ενδεχόμενο επί του οποίου η κυβέρνηση κρατά, για την ώρα, κλειστά τα χαρτιά της. Και θα συνεχίσει να το κάνει έως την καταληκτική αυγουστιάτικη ημερομηνία. Προκειμένου να μην δώσει επιχειρήματα και αφορμές στους εκ των δανειστών καχύποπτους να πλειοδοτήσουν ως προς την αυστηρότητα της μεταμνημονιακής επιτήρησης. Τα χαρακτηριστικά της οποίας συζητούνται ακριβώς αυτή την ώρα.
Υπαινικτικά μονάχα τα κυβερνητικά στελέχη, όπως άλλωστε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, μιλούν για «μέτρα ελάφρυνσης» των βαρών. Είναι βέβαιο παρ’ όλα αυτά πως αυτό αποτελεί τον μεγάλο επόμενο κυβερνητικό στόχο. Έχοντας μάλιστα λόγους να αισιοδοξούν για την έκβαση της προσπάθειας, στη βάση των πολύ θετικών, των πολύ πέραν των στόχων οικονομικών δεδομένων της χώρας.
Εκεί λοιπόν παίζονται πολλά, ίσως τα πάντα. Για την αίσθηση της «νέας ημέρας» εκ μέρους των πολιτών. Ακόμη και για την ετυμηγορία της κάλπης που ακολουθεί...
