Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.2°C21.2°C
3 BF 71%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
17 °C
13.6°C19.4°C
2 BF 78%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.4°C
3 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.7°C24.8°C
6 BF 33%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.8°C18.5°C
0 BF 82%
Κ-Κ-Κ (Κόμμα, Κίνημα, Κυβέρνηση)
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κ-Κ-Κ (Κόμμα, Κίνημα, Κυβέρνηση)

Του Ροίκου Θανόπουλου*

Η ελληνική κοινωνία και το πολιτικό σύστημα βιώνουν από το 2015 μια ποιοτικά νέα πολιτική κατάσταση. Ένα κόμμα με αριστερές, τουλάχιστον, αφετηρίες να έχει αναλάβει την κυβερνητική εξουσία μέσα στη δίνη μιας συνολικής κρίσης. Η έξοδος από την κρίση και η μελλοντική προοπτική είναι ένα μεγάλο, πολυπαραγοντικό και δυναμικό ερώτημα. Στους παράγοντες που θα καθορίσουν τις απαντήσεις, μεταξύ των άλλων, περιλαμβάνονται και τα χαρακτηριστικά που εμφανίζουν και θα αποκτήσουν το Κόμμα (ΣΥΡΙΖΑ), το Κίνημα, η Κυβέρνηση -(Κ-Κ-Κ)-, καθώς και οι σχέσεις που θα διαμορφώσουν μεταξύ τους. Οι απαντήσεις μπορεί σε ένα βαθμό να στηρίζονται στη διεθνή και ελληνική εμπειρία, αλλά είναι φανερό ότι στην ουσία απαιτούν πρωτότυπες αναλύσεις.

Το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο μετά την ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας αλλά ήδη από πριν, είναι πάντα κόμμα στην ηγεσία τού οποίου βρίσκονται κατά πλειοψηφία «μόνιμα» στελέχη που εκλέγονται μέσω των μηχανισμών των τάσεων. Αντί να υπάρχει η κάθετη λειτουργία, από τη βάση στη κορυφή και αντίστροφα, και η οριζόντια επικοινωνία, ως συμπλήρωμα στη διάχυση πολιτικών προβληματισμών και εμπειριών μεταξύ των οργανώσεων βάσης, υπάρχει κυρίως η οριζόντια λειτουργία μεταξύ των τάσεων σε επίπεδο ηγεσίας, με αποτέλεσμα να παραγκωνίζεται η βάση. Από τη μια πλευρά ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται να μαζικοποιηθεί, να γίνει «εργαστήριο» παραγωγής πολιτικής και δράσης, και από την άλλη ο συγκεκριμένος τρόπος λειτουργίας του παθητικοποιεί τη βάση του. Άρα θα πρέπει να λύσει αυτήν την αντίφαση, αν πραγματικά επιδιώκει να γίνει πολιτικά πρωτοπόρος, να σχεδιάζει τη γενική κυβερνητική πολιτική και όχι να την ακολουθεί.

Αξιοποιώντας πολιτικές εμπειρίες, από την αθηναϊκή δημοκρατία μέχρι τα σύγχρονα αμεσοδημοκρατικά κινήματα, είναι αναγκαίο να επανακαθορίσει την εκλογή των οργάνων και αντιπροσώπων με ένα μεταβαλλόμενο μείγμα εκλογής τόσο με σταυρούς όσο και με κλήρωση (π.χ. αρχικά 2/3 και 1/3 αντίστοιχα) ώστε να γνωρίζουν όλοι ότι θα αναλάβουν ευθύνες και να μην τις εναποθέτουν σε άλλους. Η προοπτική μιας δεύτερης κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ θα αποτελέσει μαγνήτη για τους καιροσκόπους των εξουσιών και των μικροεξουσιών. Θα σημάνει τον μέγα κίνδυνο αφομοίωσής του από το σύστημα και τελικά την αδρανοποίηση των πολιτικά ριζοσπαστικών προγραμματικών του στόχων, όπως έχει γίνει στο παρελθόν στην Ελλάδα και αλλού. Ο θεσμικός διαχωρισμός κόμματος και συστημάτων εξουσίας και η αποκοπή διαύλων νομής της εξουσίας είναι θεμελιακά για τη επίτευξη των πολιτικών στόχων του ΣΥΡΙΖΑ.

Το κίνημα (για λόγους απλούστευσης περιλαμβάνονται οι συνδικαλιστικοί φορείς, σύλλογοι, συλλογικότητες, ακόμα και ορισμένες ΜΚΟ) είναι ο φυσικός σύμμαχος μιας αριστερής κυβέρνησης, όχι με την έννοια της άκριτης στήριξής της, αλλά με την έννοια της διεκδίκησης των στόχων του και της άμεσης ή έμμεσης πίεσης προς την κυβέρνηση για την επίτευξη τους. Το κίνημα όμως στην Ελλάδα απέχει από το να εκπροσωπεί μεγάλο αριθμό ανθρώπων, ενώ υπολείπεται σε επεξεργασίες αιτημάτων ευρύτερης κοινωνικής σημασίας. Η κομματικοποίηση και η εργαλειοποίησή του από τα κόμματα το έχουν οδηγήσει σε αποσυσπείρωση και αναποτελεσματικότητα. Τα μέλη και οι φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται να υπερασπιστούν την αυτονομία του κινήματος, τη δημοκρατική του λειτουργία και τη συσπείρωσή του με βάση τις επεξεργασίες για τα αιτήματα που διεκδικεί.

Η σημερινή κυβέρνηση είναι αντιμέτωπη με την πραγματική εξουσία και ως νομικό πλαίσιο και ως μηχανισμούς, που υποστηρίζονται από ντόπια ισχυρά συμφέροντα, καθώς και από το ευρωπαϊκό και διεθνές θεσμικό πλαίσιο. Δίνει μια δύσκολη μάχη μεταβαλλόμενων οριακών συσχετισμών που η διαχείρισή τους, εφόσον επιδιώκει μια προοδευτική διακυβέρνηση, είναι εξαιρετικά δύσκολη. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες, η συνταγματική αναθεώρηση, η δυναμική και ουσιαστική συμμετοχή της ελληνικής κοινωνίας και των κινημάτων, οι επιμέρους και ευρύτερες συσπειρώσεις με κράτη και πολιτικές ομάδες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ανάλογα με το θέμα, μπορούν να μετατοπίζουν τους συσχετισμούς και να παράγουν ευνοϊκά αποτελέσματα, που ενδέχεται να εμπεριέχουν και αντιφάσεις.

Η δυναμική σχέση Κ-Κ-Κ μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην επιτυχία της προοδευτικής αλλαγής στη χώρα μας. Η αλλαγή αυτή σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από τη συμμετοχή της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ στην συνεχή αναδιαμόρφωση του πολιτικού του σχεδίου, από την κριτική της κοινωνίας, αλλά και από την κινητοποίησή της για την εφαρμογή του.

* Ο Ροίκος Θανόπουλος είναι ανένταχτος, ελπίζει, αριστερός

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL