Αν συνέβαινε αυτό σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ε.Ε., η γερμανική ελίτ θα προέβαλλε επικριτικά το δάκτυλο για το απαράδεκτο φαινόμενο να καθυστερεί ο σχηματισμός κυβέρνησης, προκαλώντας αδράνεια σε όλη την Ε.Ε. Είναι πιθανό, μάλιστα, να απαιτούσε διορισμό κυβέρνησης τεχνοκρατών για να αποτραπεί η ακυβερνησία. Πρακτικά αυτό ήδη συνέβη στην περίπτωση της Ιταλίας και της Ελλάδα.
Όμως, η δημοκρατία και οι επιβραδυντικές της πολυτέλειες, ο πολιτικός κύκλος, έχουν άλλη βαρύτητα στον Νότο και άλλη στον Βορρά. Έτσι, ολόκληρη η Ε.Ε. και όλοι οι θεσμοί της ήταν υποχρεωμένοι να ανεχθούν καρτερικά τους εννιά μήνες προεκλογικής εκστρατείας στη Γερμανία και τους άλλους πεντέμισι μήνες για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Πολλά πράγματα φρεναρίστηκαν από τη θεσμική αναποφασιστικότητα της «υπηρεσιακής» Μέρκελ· ενδεχομένως ήταν και για καλό, ποιος ξέρει πόσα γλιτώσαμε.
Εδώ και μέρες, Habemus Papam! Χριστιανική Ένωση και Σοσιαλδημοκράτες συμφώνησαν, οι δεύτεροι πέρασαν επιτυχώς και τη δοκιμασία της εσωκομματικής έγκρισης, άρα οι Γερμανοί ξανάρχονται. Δηλαδή, είναι έτοιμοι να αναλάβουν πάλι την ηγεμονία της Ευρώπης. Φυσικά, η κυβέρνηση του μεγάλου συνασπισμού μοιάζει απελπισμένη προσπάθεια «ισχύος εν τη ενώσει», ένας συνασπισμός αποδυναμωμένων εταίρων που μόλις έχουν συνέλθει από ένα στρατηγικό vertigo.
Όμως, οι Γερμανοί ξανάρθανε, κι αυτό έγινε ήδη αντιληπτό, πριν καν οριστικοποιηθούν τα πρόσωπα στα υπουργικά χαρτοφυλάκια. Ξανάρθανε, διακομματικά συσπειρωμένοι στην πάγια αντίληψη της γερμανικής ελίτ και του αρχιερέα Σόιμπλε, ότι δεν θα επιτρέψουν να μετατραπεί η Ε.Ε. σε «ένωση μεταβιβάσεων». Πόσες εκατοντάδες φορές το έχετε ακούσει την τελευταία δεκαετία; Ε, θα τ’ ακούσετε άλλες τόσες την προσεχή τετραετία. Κι ας λέει ό,τι θέλει ο Μακρόν.
Η πρώτη ένδειξη της γερμανικής επιστροφής ήταν η κοινή ανακοίνωση των υπουργών Οικονομικών οκτώ χωρών της Ε.Ε., με επικεφαλής την Ολλανδία και με τη συμμετοχή των βαλτικών, σκανδιναβικών χωρών και της Ιρλανδίας, με την οποία δηλώνουν ότι αντιτίθενται στις «υπερβολικές προτάσεις» για μεγαλύτερη ενοποίηση και αντιτείνουν ότι για τη σταθεροποίηση της Ευρωζώνης αρκεί να εφαρμόσουν τα κράτη - μέλη «τους ήδη ισχύοντες κανόνες».
Η «συμμαχία των Βορείων» περιορίζει την εμβάθυνση της Ευρωζώνης στην ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και στη μετατροπή του ESM σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, απορρίπτοντας τις προτάσεις Μακρόν για κοινό προϋπολογισμό, κοινό υπουργό Οικονομικών της Ευρωζώνης και μερική αμοιβαιοποίηση του χρέους.
Φαίνεται παράδοξη η απουσία της Γερμανίας απ’ αυτή τη «Βόρεια συμμαχία», αλλά, με δεδομένο ότι όσα υποστηρίζουν αποτελούν πασίγνωστες γερμανικές θέσεις, είναι προφανές ότι οι οκτώ υπουργοί προσφέρθηκαν ως «λαγός» της γερμανικής ελίτ, η οποία είχε το κώλυμα ότι πορεύεται ακόμη με υπηρεσιακή κυβέρνηση.
Οι προτάσεις για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης συζητούνται ήδη σε επίπεδο Eurogroup και Ecofin και η γερμανική ελίτ φροντίζει να διαμορφώσει τους συσχετισμούς. Αυτό προϋποθέτει σύγκλιση σε μια «εθνική στρατηγική» ανάμεσα στα κόμματα του μεγάλου συνασπισμού, Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες, σε πείσμα των διακηρύξεων των τελευταίων ότι επέβαλαν στο κυβερνητικό πρόγραμμα των 170 σελίδων «λιγότερη λιτότητα και περισσότερη Ευρώπη».
Ακόμη πιο ισχυρή ένδειξη της δριμείας γερμανικής επιστροφής στα γνώριμα δόγματα αποτελεί η τελευταία απόφαση της ΕΚΤ να κηρύξει ως μη αναστρέψιμη την εγκατάλειψη της ποσοτικής χαλάρωσης, απαλείφοντας τη συνήθη αναφορά σε αύξηση των αγορών ομολόγων «αν οι συνθήκες επιδεινωθούν». Αυτή η λεπτή απόχρωση στον ξύλινο λόγο της ΕΚΤ ερμηνεύτηκε αυτόματα, και σωστά, ως επικράτηση των «ιεράκων» στην ηγεσία της, δηλαδή της γερμανικής πολεμικής κατά του «απεχθούς» QE.
Ο Μάριο Ντράγκι, στην αποδρομή της θητείας του, δεν έχει ιδιαίτερα κίνητρα να υπερασπιστεί το αμφιλεγόμενο «επίτευγμά» του. Παραδίδει από τώρα την εξουσία στον σχεδόν βέβαιο Γερμανό διάδοχό του (τον Γενς Βάιντμαν), χωρίς καν να τηρεί τα προσχήματα. Προαναγγέλλει τον θάνατο του QE, παρότι οι συνθήκες πράγματι επιδεινώθηκαν ως προς τον βασικό δείκτη της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ: τον Φεβρουάριο ο πληθωρισμός έπεσε στο 1,2%, έναντι στόχου 2%.
Πράγμα που είτε έπρεπε να εκληφθεί ως ομολογία «φιάσκου» της ποσοτικής χαλάρωσης είτε επέβαλλε την επέκταση και αύξησή της μέχρι να αποκατασταθεί ο άκαμπτος κανόνας του πληθωρισμού, που έχει κοστίσει 18 χρόνια λιτότητας στην Ευρωζώνη. Αντ’ αυτών η ηγεσία της ΕΚΤ προσχώρησε άγαρμπα στη γερμανική αντίληψη για τα όρια της νομισματικής πολιτικής, κάνοντας έναν εξίσου άτσαλο εξωραϊσμό για τις προοπτικές ανάπτυξης της Ευρωζώνης.
Κι αυτά είναι μόνο η πρόγευση. Η γερμανική επιστροφή βρίσκεται πίσω και από τα επαναλαμβανόμενα σενάρια για τη μεταμνημονιακή επιτήρηση της Ελλάδας. Θα τη διαπιστώσουμε μόλις η συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης πέσει στα βαθιά (μέχρι τον Ιούνιο), θα τη δούμε και στις συζητήσεις για το ελληνικό χρέος. Όσοι παρότρυναν τους Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες να πουν το «ναι» στη συγκυβέρνηση ίσως το μετανιώσουν.
