Στην τελική ευθεία λίγο πριν τον τερματισμό μπαίνει η Ελλάδα, χαράζοντας τη στρατηγική της οριστικής εξόδου από τα Μνημόνια μέσα από τον σχεδιασμό του μακροπρόθεσμου ολιστικού αναπτυξιακού σχεδίου που θα αποτελέσει και τον άξονα της μετά το Μνημόνιο εποχής. Την ίδια στιγμή, βασική προτεραιότητα για την κυβέρνηση αποτελεί η απόδοση των ευθυνών που οδήγησαν στη μνημονιακή περιπέτεια, "ώστε η πικρή εμπειρία των Μνημονίων να μετουσιωθεί σε δίδαγμα και εθνική αυτογνωσία, για να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη στο μέλλον", όπως τόνισε το βράδυ της Παρασκευής από το οικονομικό φόρουμ των Δελφών ο Αλ. Τσίπρας.
Ευθύνες οι οποίες αγγίζουν και τη σωρεία σκανδάλων που έρχονται το τελευταίο διάστημα στην επιφάνεια, αφού, μετά την υπόθεση Novartis, η αποκάλυψη πως γερμανική εταιρία δωροδοκούσε κρατικούς αξιωματούχους και τα κόμματα εξουσίας την περίοδο 2003-207 για ανάθεση και υλοποίηση έργων του μετρό δείχνει με εμφατικό τρόπο πως οι ανεξέλεγκτες πρακτικές διαφθοράς που αναπτύχθηκαν στη χώρα τις προηγούμενες δεκαετίες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον δημοσιονομικό εκτροχιασμό και προετοίμασαν το έδαφος για τη μεγάλη κρίση του 2009-2010.
Τέταρτη αξιολόγηση με ορίζοντα τον Ιούνιο
Η ολοκλήρωση, και τυπικά, της τρίτης αξιολόγησης, με την έγκριση της έκθεσης συμμόρφωσης από το EuroWorking Group, αποτελεί σημαντικό σταθμό για το σχέδιο εξόδου. Αφενός διότι οι διαδικασίες για την εκταμίευση της δόσης των 5,7 δισ. ευρώ θα ολοκληρωθούν το αργότερο μέχρι τα μέσα Μαρτίου, μετά τις απαιτούμενες εγκρίσεις από τα εθνικά κοινοβούλια. Αφετέρου διότι την περασμένη εβδομάδα ολοκληρώθηκε στην Αθήνα ο πρώτος κύκλος των συζητήσεων με τους θεσμούς που αφορούσε, όπως επισήμανε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, οργανωτικά ζητήματα εν όψει της τέταρτης αξιολόγησης. Μάλιστα, στόχος της Αθήνας είναι τα βήματα που θα γίνουν να είναι σταθερά και σίγουρα προκειμένου η ολοκλήρωση της τελευταίας αξιολόγησης πριν την έξοδο από το πρόγραμμα τον Αύγουστο να γίνει απρόσκοπτα και γρήγορα. Για αυτόν τον λόγο, Αθήνα και θεσμοί συμφώνησαν πως το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα είναι σφιχτό, με ορόσημο την 21η Ιουνίου, οπότε και θα συνεδριάσει το Eurogroup.
Όπως τονίζουν στο Μέγαρο Μαξίμου και στο υπουργείο Οικονομικών, στο επίκεντρο των συζητήσεων κατά τη διάρκεια της τέταρτης αξιολόγησης θα βρεθεί το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης. Ένα σχέδιο που βαίνει προς την ολοκλήρωσή του και το οποίο θα αφορά την οικοδόμηση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, με επίκεντρο την ενίσχυση της διαπραγματευτικής δύναμης των εργαζομένων, και θα δίνει τη δυνατότητα για την κατεύθυνση της παραγωγής σε υπηρεσίες και αγαθά υψηλής ποιότητας.
Ένα παραγωγικό μοντέλο δηλαδή στον αντίποδα του νεοφιλελευθερισμού και της εμμονής στη συμπίεση του εργασιακού κόστους με τη μείωση των μισθών και την κατάργηση των εργασιακών δικαιωμάτων. "Αυτός είναι ο τρόπος για να μπορέσει να ανακτήσει η Ελλάδα τη θέση της στον διεθνή καταμερισμό", είπε την Παρασκευή κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών ο Δ. Τζανακόπουλος, κάνοντας λόγο για το μοναδικό κοινωνικά δίκαιο, αλλά και οικονομικά αποτελεσματικό πρόγραμμα.
Ανάκτηση της αυτονομίας στον καθορισμό της οικονομικής πολιτικής
Το στίγμα το έδωσε και ο πρωθυπουργός μιλώντας στο οικονομικό φόρουμ των Δελφών. "Διανύουμε τα τελευταία βήματα προς την ολοκλήρωση του προγράμματος", υπογράμμισε επισημαίνοντας πως το μεταμνημονιακό πλαίσιο που θα διέπει τις σχέσεις της χώρας με τους δανειστές "είναι ένα ανοιχτό και δυναμικό πεδίο υπό διαμόρφωση". "Από την πλευρά μας", εξήγησε, "έχουμε καταστήσει σαφές ότι θα σεβαστούμε απαρέγκλιτα τις δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει". "Αλλά", πρόσθεσε, "ταυτόχρονα διεκδικούμε την αδιαμφισβήτητη ανάκτηση της αυτονομίας μας στον καθορισμό της οικονομικής πολιτικής", κάτι που σημαίνει, όπως τόνισε, τη δυνατότητα "να θέτουμε τα δικά μας μεταρρυθμιστικά προτάγματα με βάση τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας".
"Όλο αυτό το διάστημα ετεροκαθοριστήκαμε ως κοινωνία και ως παραγωγικές δυνάμεις στις καταναγκαστικές επιταγές των μνημονιακών προγραμμάτων και των δανειακών συμβάσεων", είπε χαρακτηριστικά. "Τώρα, είναι καιρός να αναλάβουμε τον αυτοκαθορισμό της οικονομικής μας στρατηγικής και φυσικά την ευθύνη που αυτή συνεπάγεται", πρόσθεσε επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση βρίσκεται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας του δικού της μακροπρόθεσμου αναπτυξιακού σχεδίου.
"Πρώτη" της Προκαταρκτικής για τη Novartis
Όπως είναι φυσικό, στο εσωτερικό, τα βλέμματα στρέφονται αύριο στη Βουλή και συγκεκριμένα στην παρθενική συνεδρίαση της Προκαταρκτικής Επιτροπής που θα διερευνήσει τυχόν ποινικές ευθύνες των πολιτικών προσώπων που συμπεριλαμβάνονται στη δικογραφία για την υπόθεση της Novartis. Όπως υπογραμμίζουν στο Μέγαρο Μαξίμου, "η πρακτική της βαλίτσας ήταν κανόνας για τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ". Άλλωστε, μετά τις βαλίτσες με τα χαρτονομίσματα που καταγγέλλονται στο σκάνδαλο της Novartis, βαλίτσες με 370.000 ευρώ διακινούνταν σε κρατικούς αξιωματούχους και τα κόμματα εξουσίας από τη γερμανική εταιρεία Deutsche Bahn για να αναθέτουν έργα του μετρό σε συγκεκριμένη κοινοπραξία, στην οποία συμμετείχε και η εταιρία Thales. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, για κάθε δημόσιο έργο την περίοδο από το 2003 ως το 2007 υπήρχε και συγκεκριμένη κοστολόγηση της μίζας στο 7% της αξίας του έργου, που κατευθυνόταν στα κόμματα του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ.
"Πάει λοιπόν πάρα πολύ η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ της Siemens, της Novartis, των εξοπλιστικών, των υπερκοστολογημένων δημοσίων έργων και των θαλασσοδανείων ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ, η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ που είχαν κάνει κανόνα 'την πρακτική της βαλίτσας' να κάνουν μαθήματα ηθικής στη σημερινή κυβέρνηση", ήταν το σχόλιο του κυβερνητικού εκπροσώπου, ο οποίος κάλεσε τους Κ. Μητσοτάκη και Φ. Γεννηματά να ζητήσουν συγγνώμη από τον ελληνικό λαό, "αντί να κουνάνε το δάχτυλο παριστάνοντας τους ηθικά άμεμπτους". Όπως τονίζουν σε κάθε ευκαιρία στο Μαξίμου, η εύλογη απαίτηση του λαού για δικαιοσύνη θα εκπληρωθεί, με σεβασμό στον νόμο και το σύνταγμα, μέσα από τις θεσμικά επιβεβλημένες κινήσεις.
Δεν υπάρχει ανάπτυξη με ελαστικοποίηση με υποτίμηση της εργασίας
Το μήνυμα για την επόμενη ημέρα προκύπτει και από τον ανασχηματισμό διορθωτικού χαρακτήρα που αποφάσισε ο Αλ. Τσίπρας την περασμένη Τετάρτη. Σταθερότητα, ενίσχυση και θωράκιση της οικονομίας, σταθερή προσήλωση στην επαναφορά της εργασιακής κανονικότητας και μείωση της ανεργίας. Ένας ανασχηματισμός που σφραγίζει τη συνέχεια της κυβερνητικής πορείας στον δρόμο προς την έξοδο από το πρόγραμμα.
Όπως αναφέρει ο νέος υφυπουργός Εργασίας Ν. Ηλιόπουλος, με δήλωσή του στην "Α" της Κυριακής, κεντρικό στόχο αποτελεί η αντιμετώπιση της ανεργίας. "Στόχος που δεν εξαντλείται στη δουλειά που οφείλει να κάνει το υπουργείο Εργασίας αλλά αποτελεί κομμάτι ενός συνολικότερου σχεδιασμού", τονίζει. Σύμφωνα με τον υφυπουργό Εργασίας, "μαζί με τα στοιχεία που αποτυπώνουν τη σταθερή αποκλιμάκωση της ανεργίας, έχουν ήδη καταγραφεί δομικές παρεμβάσεις για τον σχεδιασμό στοχευμένων και αποτελεσματικών προγραμμάτων ένταξης στην εργασία, στη βάση πραγματικών αναγκών, αλλά και για την ανάδειξη της σημασίας της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας".
"Η ανάπτυξη που επιθυμούμε δεν μπορεί να οικοδομηθεί στην ελαστικοποίηση και την υποτίμηση της εργασίας", επισημαίνει ο Ν. Ηλιόπουλος, τονίζοντας πως η στήριξη της εργασίας μπορεί να αποτελέσει συγκριτικό πλεονέκτημα. "Ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο", προσθέτει, "η αντιμετώπιση του brain drain αποτελεί καταλύτη θετικών εξελίξεων στο σύνολο της παραγωγικής διαδικασίας". Τέλος, υπογραμμίζει ότι "σε συνδυασμό με τη μεθοδική δουλειά που ήδη γίνεται για τους μακροχρόνια άνεργους, οι πρωτοβουλίες που δίνουν έμφαση στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων θα ενταθούν το επόμενο διάστημα".
