Του Γιώργου Παγώνη
Ο Ρεϊμόν Καρτιέ στο μνημειώδες έργο του "Ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου", αναφερόμενος στο πρώτο στάδιο της σύγκρουσης των Γερμανών με τους Γάλλους, (1939-1940), όπου οι αντίπαλοι επί ένα ολόκληρο οκτάμηνο είχαν πιάσει τις δύο όχθες του Ρήνου, περιοριζόμενοι σε κάποιες αψιμαχίες, έγραψε για "Παράξενο Πόλεμο".
Εδώ βέβαια δεν έχουμε πόλεμο, αλλά μια επιδρομή. Η Τουρκία, από τις 20.1.2018, έχει εισβάλει στο έδαφος μιας άλλης χώρας, της Συρίας, χωρίς να την καλέσουν, χωρίς να έχει κηρύξει πόλεμο και χωρίς να έχει την εξουσιοδότηση κάποιου διεθνούς οργανισμού. Και τα παράξενα δεν είναι ένα, αλλά πολλά.
Κατ’ αρχάς είναι το πολιτικό πλαίσιο. Εισβάλλοντας στη βόρεια ζώνη της Συρίας, η Τουρκία:
* Επιδιώκει την κατάλυση της κουρδικής κυριαρχίας στην περιοχή, ισχυριζόμενη πως αποτελεί καταφύγιο για τους δικούς της Κούρδους αντάρτες. Σωρεία κρατών είχαν και έχουν παρόμοια προβλήματα. Δεν εισβάλλουν σε γειτονικά κράτη...
* Βρίσκεται σε αντίθεση με τη βασική και παραδοσιακή της σύμμαχο, τις ΗΠΑ, καθώς και τα άλλα μέλη της Ατλαντικής Συμμαχίας (ΝΑΤΟ) στην οποία ανήκει, παρόλο που εξαρτάται στρατιωτικά από αυτούς σε σημαντικό βαθμό, αφού ο βασικός της εξοπλισμός είναι δικής τους προέλευσης και κατασκευής.
* Δείχνει διχασμένη και χωρίς να ξέρει τι ακριβώς θέλει. Ο Ερντογάν μίλησε για κατάληψη όχι μόνο του Αφρίν, αλλά στη συνέχεια και του Μανμπίζ, καθώς και για καταστροφή των βάσεων των "τρομοκρατών" ανατολικά του Ευφράτη. Αλλά ο αρχηγός της κεμαλικής αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου δήλωσε πρόσφατα στη "Hurriet" ότι ο τουρκικός στρατός πρέπει να κρατηθεί έξω από το κέντρο της πόλης προκειμένου να αποφύγει το λουτρό αίματος. Στα λεγόμενα όμως εθνικά θέματα της Τουρκίας, είναι οι κεμαλιστές εκείνοι που συνήθως υπερθεματίζουν.
* Συμμετέχει σε μια άτυπη συμμαχία με τη Ρωσία και το Ιράν εδώ και έναν χρόνο. Τα κράτη αυτά όμως αποτελούν τον πυρήνα του αντίθετου προς το ΝΑΤΟ στρατοπέδου, ειδικά στον χώρο της Μέσης Ανατολής. Είναι σταθερά στο πλευρό της Συρίας, ενώ η Τουρκία χαϊδεύει και εκπαιδεύει χρόνια τους ισλαμιστές αντάρτες που στράφηκαν κατά του Άσαντ. Ρωσία, Ιράν και Τουρκία έχουν κόντρα αιώνων και στην περιοχή του Καυκάσου και στην κεντρική Ασία. Η άτυπη αυτή συμμαχία έχει έναν και μοναδικό συνδετικό ιστό. Τον κουρδικό φόβο. Μόλις κυκλοφόρησαν οι πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες δυνάμεις που ελέγχει το συριακό καθεστώς θα επενέβαιναν στο Αφρίν στο πλευρό των Κούρδων, ο Ερντογάν έσπευσε να τηλεφωνήσει στον Πούτιν και τον Ροχανί προκειμένου να επιβεβαιώσει την υποστήριξή τους ("Hurriet"). Έτσι είναι οι λυκοφιλίες. Το βασικό τους χαρακτηριστικό είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης.
* Προκαλεί και προσβάλλει τη Συρία, η οποία, παρά τα πολλαπλά μέτωπα που έχει και παρόλο που αντιτίθεται στις αυτονομιστικές τάσεις του PYD/YPG, έστειλε τελικά στις 20.2.2018 παραστρατιωτικές ομάδες που ελέγχει στο Αφρίν, για να πολεμήσουν στο πλευρό των Κούρδων. Δεν της αρέσουν καθόλου τα σουλάτσα των Τούρκων στα εδάφη της κάθε τρεις και λίγο.
Αλλά και η καθαρά στρατιωτική πλευρά αυτής της επιδρομής παράξενη είναι.
- Η επιχείρηση εξελίσσεται μέχρι τώρα με βήμα σημειωτόν. Το Αφρίν απέχει περίπου 20 χλμ. από τα τουρκικά σύνορα. Η Τουρκία έχει την απόλυτη υπεροχή στον αέρα, χρησιμοποιεί σε μεγάλο βαθμό μηχανοκίνητες και τεθωρακισμένες μονάδες, στην επιχείρηση συμμετέχουν και Σύροι ισλαμιστές αντάρτες του λεγόμενου Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA), ενώ υπάρχουν πληροφορίες στον τουρκικό Τύπο, που μιλάνε και για σχέσεις των τουρκικών δυνάμεων με τους τζιχαντιστές της Tahrir al-Sham. Οι Κούρδοι υπερασπίζονται το Αφρίν ουσιαστικά μόνοι τους. Οι Ρώσοι, που είχαν στήσει πέρυσι εκεί ένα παρατηρητήριο, φρόντισαν να φύγουν νωρίς. Πώς εξηγείται ότι ο τουρκικός στρατός δεν έχει φτάσει ακόμη έξω από την πόλη;
- Η Τουρκία φαίνεται ότι αιφνιδιάστηκε. Κρίνοντας από την ευκολία με την οποία το Ιράκ κατέλαβε τον περασμένο Οκτώβριο το κουρδοκρατούμενο τότε Κιρκούκ, υποτίμησε την αντίσταση των Κούρδων της Συρίας, που έχει προκαλέσει την απώλεια δεκάδων Τούρκων στρατιωτών, βυθίζοντας τη χώρα στην κατήφεια. Στον τουρκικό Τύπο υπάρχουν φωνές που μιλάνε για "δραματική αλλαγή στη φύση της μάχης" μετά τους έντεκα Τούρκους νεκρούς του τριημέρου 9-11.2.2018 και ρωτάνε μήπως έφτασε η ώρα για μια προσέγγιση με τη Δαμασκό. Οι Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) αποδείχτηκαν πιο ετοιμοπόλεμες από τους πεσμεργκά των διαφόρων Μπαρζανί και Ταλαμπανί.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Ο Κ. Κιλιτσντάρογλου στη συνέντευξή του ανέβασε τον πληθυσμό του Αφρίν σε 500.000. Αν πράγματι έχει συγκεντρωθεί τόσος κόσμος στην πόλη, η Τουρκία θα το σκεφτεί καλύτερα πριν επιχειρήσει τελικά την κατάληψή της.
