Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
18.2°C21.8°C
2 BF 49%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
19 °C
17.0°C20.3°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C16.6°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
17.1°C19.1°C
5 BF 37%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.1°C17.1°C
2 BF 56%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Ο παλιός - νέος Πρόεδρος της Τσεχίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Ο παλιός - νέος Πρόεδρος της Τσεχίας

Του Γίρι Μάλεκ*

Το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Ιανουαρίου -και με μια προσέλευση ρεκόρ, της τάξης του 66% σε σύνολο 8.363.000 εγγεγραμμένων- οι Τσέχοι επέλεξαν τον Πρόεδρο της Τσεχικής Δημοκρατίας για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Ο Μίλος Ζέμαν έλαβε στον δεύτερο γύρο ποσοστό 51,36%. Γεννημένος το 1944, είναι οικονομολόγος και οικονομικός αναλυτής που αναμείχθηκε στην πολιτική το 1990 συγκροτώντας από το μηδέν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Τσεχίας (ČSSD), τη δεκαετία του 1990 και αναλαμβάνοντας την πρωθυπουργία της χώρας την περίοδο 1998-2002 (πριν από την επανάσταση του 1989 ανήκε σε κύκλους αντιφρονούντων διανοουμένων και είχε τελέσει μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος την περίοδο της Άνοιξης της Πράγας, το 1968).

Τα κυριότερα θέματα της προεκλογικής εκστρατείας ήταν η εξωτερική πολιτική (κυρίως κριτική για τη φιλική στάση του Ζέμαν απέναντι στη Ρωσική Ομοσπονδία και την Κίνα) και η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, όπου σχεδόν όλοι οι υποψήφιοι υιοθέτησαν μια φιλοευρωπαϊκή στάση. Ο Ζέμαν, από την πλευρά του, επαναλάμβανε ότι στη διάρκεια της πρωθυπουργικής του θητείας η Δημοκρατία της Τσεχίας έγινε μέλος του ΝΑΤΟ και ολοκλήρωσε την ένταξή της στην Ε.Ε.

Αιτιολόγησε την προσέγγισή του προς τη Ρωσία και την Κίνα με την ανάγκη να προωθήσει τα οικονομικά συμφέροντα της Τσεχίας. Για τον ίδιο λόγο ασκεί κριτική και στην πολιτική κυρώσεων της Ε.Ε απέναντι στη Ρωσία. Άλλα σημαντικά θέματα ήταν η μετανάστευση και οι ποσοστώσεις, καθώς και η ασφάλεια στην Ευρώπη. Εδώ όλοι οι υποψήφιοι ήταν πολύ προσεκτικοί εξαιτίας της επικριτικής διάθεσης που επικρατεί στην πλειονότητα του πληθυσμού. Δεν συζητήθηκαν τα εσωτερικά προβλήματα.

Τα πρώτα συμπεράσματα

Η ιδέα της σύγκρουσης Δεξιάς / αριστεράς ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Ωστόσο η πλειονότητα των αριστερών ψήφισε τον Ζέμαν. Φαίνεται ότι ένα σημαντικό τμήμα της τσεχικής κοινωνίας αισθάνεται όλο και πιο αδικημένο. Η εκλογική πανωλεθρία των Σοσιαλδημοκρατών και των Κομμουνιστών στις βουλευτικές εκλογές του 2017 ίσως έκανε ένα μέρος αυτών των αριστερών ψηφοφόρων να τον δουν ως το τελευταίο εναπομείναν ανάχωμα απέναντι στην ηγεμονία της νεοφιλελεύθερης Δεξιάς. Παρά τη γενική πεποίθηση ότι αυτός δεν έχει ουσιαστικές αριστερές ιδέες.

Παρότι διάφορα ΜΜΕ γκρίνιαζαν κατ' επανάληψη ότι οι εκλογές -ή και ο ίδιος ο Ζέμαν- διχάζουν την τσεχική κοινωνία, η αλήθεια είναι ότι αυτή έχει διχαστεί εδώ και πολύ καιρό. Σήμερα, απλώς, ο διχασμός αυτός έγινε ακόμη πιο έντονος. Δεν πρόκειται για διαχωρισμό ανάμεσα σε δεξιούς και αριστερούς, αλλά σε όσους κερδίζουν ή προσδοκούν να κερδίσουν από τον παγκόσμιο νεοφιλελευθερισμό και σε όσους επηρεάζονται αρνητικά από αυτόν, ή τουλάχιστον έχουν την αίσθηση ότι δεν αμείβονται δίκαια για τις υπηρεσίες που προσφέρουν στην κοινωνία και ότι δεν απολαμβάνουν το μερίδιο πλούτου που τους αναλογεί. Ο πληθυσμός της Πράγας -μιας από τις δέκα πλουσιότερες περιοχές της Ε.Ε. σε κατά κεφαλήν ΑΕΠ- αποδέχεται, εν γένει, τις κυρίαρχες νεοφιλελεύθερες ιδέες της Ευρώπης για την οικονομική και πολιτική οργάνωση.

Η τσεχική ριζοσπαστική και μετριοπαθής Αριστερά (KSČM, ČSSD) δεν κατέβασε δικούς της υποψηφίους. Το KSČM δήλωσε ότι ήταν ένας τρόπος να αποφευχθεί ο κίνδυνος διχασμού των αριστερών ψηφοφόρων. Υπήρξε και κάποια αμφιβολία για το ότι η ριζοσπαστική Αριστερά θα κατάφερνε να βρει έναν υποψήφιο ικανό να εγγυηθεί ένα αποτέλεσμα της τάξης του 10%.

Οι προεκλογικές εκστρατείες για τις βουλευτικές και τις προεδρικές εκλογές του 2017 ενίσχυσαν τη δυσπιστία του κοινού απέναντι στα ΜΜΕ, ενώ το Διαδίκτυο έγινε το κύριο πεδίο μάχης μεταξύ των αντίπαλων θέσεων και κινημάτων. Αλλά η μεγάλη πλειονότητα των ριζοσπαστών αριστερών παρέμεινε πολύ παθητική σε αυτόν τον χώρο και δεν κατάφερε να προβάλλει τις ιδέες και τις προτάσεις της Αριστεράς. Γενικώς, η απώλεια νομιμοποίησης της νεοφιλελεύθερης δημοκρατίας φαίνεται να έχει γίνει ακόμη πιο ισχυρή. Και φαίνεται ότι έκανε σημαντικό αριθμό πολιτών να αναζητήσουν τη σιγουριά στην εκλογή ενός ισχυρού πολιτικού ηγέτη που υπόσχεται ότι θα τους υπερασπιστεί και θα τους προστατεύσει.

Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών δεν σημαίνει κάτι καλό για τη ριζοσπαστική Αριστερά, που ετοιμάζεται για τις προσεχείς εκλογικές αναμετρήσεις, όπως οι ευρωεκλογές. Ούτε υπόσχεται, δεδομένου ότι χρειάζονται ριζοσπαστικές αριστερές πολιτικές προκειμένου να ξανακερδίσει τουλάχιστον το 15% που έπαιρνε την πρώτη δεκαετία του τρέχοντος αιώνα.

Μετάφραση από τα αγγλικά: Καλλιόπη Αλεξοπούλου

* Ο Γίρι Μάλεκ είναι μέλος του Society for European Dialogue (SPED) στην Πράγα και στην Τσέχικη Δημοκρατία και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Transform! Europe. Το παρόν είναι απόσπασμα ευρύτερης ανάλυσής του. Πηγή: Ενημερωτικό δελτίο του Transform! Europe, Φεβρουάριος 2018

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL