Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
21.7°C26.3°C
2 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.6°C24.9°C
3 BF 38%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
19.4°C24.3°C
2 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.4°C21.6°C
2 BF 64%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
21.9°C23.5°C
0 BF 37%
Η εισαγγελική έρευνα, η νομοθεσία και η απόπειρα απαξίωσης των μαρτύρων
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η εισαγγελική έρευνα, η νομοθεσία και η απόπειρα απαξίωσης των μαρτύρων

Ρεπορτάζ: Ειρήνη Λαζαρίδου

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι εισαγγελικές έρευνες για το σκάνδαλο της Novartis, που εξακολουθεί να προκαλεί σεισμό, όχι μόνο λόγω της εμπλοκής δέκα κορυφαίων πολιτικών παραγόντων, αλλά και γιατί το μέγεθος και το βάθος της διαφθοράς έχει στοιχίσει δυσθεώρητα ποσά στο Ελληνικό Δημόσιο, που αγγίζουν τα τρία δισεκατομμύρια ευρώ μόνο από τη συγκεκριμένη φαρμακευτική εταιρεία! Οι ελπίδες να χυθεί άπλετο φως στη δυσώδη υπόθεση πολλαπλασιάζονται καθώς, εκτός από την εμπεριστατωμένη και κοπιώδη δουλειά των Ελλήνων εισαγγελέων που τη χειρίζονται, καθοριστική είναι και η συμμετοχή των αμερικανικών αρχών, οι οποίες ως γνωστόν «δεν χαρίζουν κάστανα» όταν πρόκειται για χρήματα Αμερικανών φορολογούμενων.

Η διαβίβαση της πολύκροτης δικογραφίας στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα δεν σημαίνει ότι έκλεισε ο φάκελος. Αυτό έγινε μόνο επειδή οι έρευνες «σκόνταψαν» στα ονόματα των δύο πρώην πρωθυπουργών και οκτώ πρώην υπουργών και η υποχρέωση για αμελλητί διαβίβαση στη Βουλή απορρέει από τον νόμο περί ευθύνης των υπουργών.

Η εισαγγελική έρευνα συνεχίζεται σε βάθος προκειμένου να στοιχειοθετηθούν κατηγορίες για τους περισσότερους από 4.000 γιατρούς που έπαιρναν παχυλά «δωράκια» από την πολυεθνική φαρμακοβιομηχανία. Ανάμεσά τους, διευθυντές δημόσιων νοσοκομείων και ασφαλιστικών ταμείων, προϊστάμενοι, μέλη επιτροπών κ.ά. που δωροδοκήθηκαν για να συνταγογραφούν τα φάρμακα της Novartis. Ένα ακόμα σκέλος που ελέγχεται αφορά τον τρόπο διαμόρφωσης του δείκτη τιμών με βάση τον οποίο καθορίζονταν οι τελικές τιμές των φαρμάκων και σε πολλά άλλα κράτη, καθώς η Ελλάδα ήταν μία από τις χώρες - «δείκτες». Οι υψηλότατες τιμές που διαμορφώνονταν εδώ όχι μόνο αποτελούσαν «αιμορραγία» για τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά έδιναν και το σήμα για τις αυξημένες τιμές φαρμάκου σε άλλες χώρες.

Το πλέον κρίσιμο στην έρευνα είναι να αναζητηθούν και να διασταυρωθούν στοιχεία ικανά να «δέσουν» την κατηγορία της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομη δραστηριότητα («ξέπλυμα»), έγκλημα που είναι διαρκές και συμπαρασύρει τα πολιτικά πρόσωπα. Υπενθυμίζεται ότι τα αδικήματα της δωροδοκίας και της απιστίας για τα οποία ελέγχονται οι δέκα πολιτικοί ήταν εκείνα που είχαν αποδοθεί και στον Άκη Τσοχατζόπουλο για τις «χρυσές» μίζες των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Ωστόσο τα αδικήματα θεωρήθηκαν παραγεγραμμένα και ήταν η κακουργηματική κατηγορία για το «ξέπλυμα» εκείνη που τον έστειλε φυλακή με πολυετή κάθειρξη. Στο πλαίσιο αυτό, οι εισαγγελείς καλούνται να ερευνήσουν ένα τεράστιο σε όγκο υλικό, να ζητήσουν δικαστική συνδρομή από άλλα κράτη (σ.σ.: ήδη έχουν σταλεί αιτήματα στην Ελβετία και στην Κύπρο), να ανοίξουν τραπεζικούς λογαριασμούς σε Ελλάδα και εξωτερικό, να αναζητήσουν τυχόν διασυνδέσεις με εξωχώριες εταιρείες και να συνεργαστούν με εξειδικευμένους ανθρώπους στα χρηματοοικονομικά.

Κάθε φορά που θα προκύπτουν νέα στοιχεία για τους πολιτικούς, θα διαβιβάζονται επίσης αμελλητί στη Βουλή προκειμένου να συμπληρώσουν την ήδη υπάρχουσα δικογραφία.

Το «κουβάρι» του πελώριου σκανδάλου άρχισε να ξετυλίγεται στην άλλη άκρη του Ατλαντικού το 2016. Τότε ήταν που δύο Έλληνες, πρώην υπάλληλοι της φαρμακοβιομηχανίας, στους οποίους προστέθηκε ακόμα ένας στη συνέχεια, κατέθεσαν στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ εκατοντάδες έγγραφα που αποδείκνυαν τις παράνομες πληρωμές, ενώ έδωσαν στοιχεία και γαι δεκάδες εταιρείες (διαφημιστικές, εκδοτικές κ.ά.) μέσω των οποίων η εταιρεία «ξέπλενε» χρήματα. Η θέση που κατείχαν στην Novartis οι συγκεκριμένοι άνθρωποι τους επέτρεπε να γνωρίζουν από πρώτο χέρι κρίσιμες πληροφορίες για τις οποίες μπορούσαν να αντλήσουν και την τεκμηρίωση.

Το θέμα απασχόλησε έντονα τις αμερικανικές αρχές, καθώς στους τρεις Έλληνες προστέθηκαν και τρεις Αμερικανοί, ενώ στο παιχνίδι των ερευνών μπήκαν οι δικαστικές αρχές των ΗΠΑ και το FBI. Η συγκεκριμένη πρακτική της Novartis είχε εφαρμοστεί και σε άλλες χώρες, όπως η Νότια Κορέα, η Τουρκία και η Κίνα. Για τους Αμερικανούς τέτοιου είδους πρακτικές συνιστούν... έγκλημα καθοσιώσεως, ενώ διακαής είναι η επιθυμία τους για την επιβολή τεράστιου προστίμου στην φαρμακοβιομηχανία προς όφελος των εκεί δημόσιων ταμείων.

Προστατευόμενοι μάρτυρες

Ήδη οι προστατευόμενοι μάρτυρες ή «μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος», όπως αποκαλούνται, έχουν προκαλέσει την μήνιν των εμπλεκόμενων και της αντιπολίτευσης, που από την πρώτη στιγμή έκανε λόγο για «κουκουλοφόρους». Οι αντιδράσεις ωστόσο είναι κάτι περισσότερο από υποκριτικές. Η προστασία μαρτύρων στην Ελλάδα είναι θεσμοθετημένη από το 2001 με τον νόμο 2928 (σ.σ.: αντιτρομοκρατικός). Ο νόμος προέβλεπε ότι για τρομοκρατικές πράξεις μπορούν να λαμβάνονται μέτρα «για την αποτελεσματική προστασία από πιθανή εκδίκηση ή εκφοβισμό των ουσιωδών μαρτύρων και των υπαιτίων των πράξεων της συγκρότησης εγκληματικής οργάνωσης ή συμμορίας ή της συμμετοχής σε αυτές, μόνο αν αυτοί καταστήσουν δυνατή με αναγγελία στην αρχή την πρόληψη της διάπραξης ενός από τα σχεδιαζόμενα εγκλήματα ή με τον ίδιο τρόπο συμβάλουν ουσιωδώς στην εξάρθρωση της εγκληματικής οργάνωσης ή της συμμορίας και των οικείων τους".

Ακολούθησε το 2014, επί κυβέρνησης Σαμαρά, ο νόμος 4254, με τον οποίο ορίστηκαν νέες εγγυήσεις με σκοπό την ενθάρρυνση της υπεύθυνης παροχής πληροφοριών στις αρμόδιες αρχές για υποθέσεις διαφθοράς, καθώς η ανησυχία για αντίποινα και ποινικές διώξεις αποτελεί μέχρι σήμερα τον σημαντικότερο ανασταλτικό παράγοντα για τους πολίτες που επιθυμούν να συμβάλουν στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Να σημειωθεί ότι η προστασία των μαρτύρων με βάση το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο μπορεί να αρθεί μόνο στο δικαστήριο όταν φτάσει εκεί η υπόθεση, με απόφαση της έδρας και αφού υπάρξει σχετικό αίτημα από τους διαδίκους.

Θα πρέπει επίσης να τονιστεί ότι στοιχεία για τους Έλληνες πολιτικούς έδωσαν οι Αμερικανοί μάρτυρες, για την προστασία των οποίων ισχύουν πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Έτσι, λοιπόν, στην Αμερική ένας μάρτυρας μπαίνει σε καθεστώς προστασίας μόνο αν μπορεί να αποδείξει πλήρως και εμπεριστατωμένα τις καταγγελίες του. Το καθεστώς ισχύει μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης, όπου εκεί εμφανίζεται με τα κανονικά του στοιχεία. Αν σε οποιοδήποτε στάδιο αποδειχτεί ότι έλεγε ψέματα, τότε αυτομάτως αίρεται το καθεστώς προστασίας και διώκεται ποινικά.

Επίθεση στη Δικαιοσύνη

Η αντιπολίτευση ωστόσο δεν αρκέστηκε στις ευθείες απειλές προς τους προστατευόμενους μάρτυρες. Επιδόθηκε επίσης σε μια λυσσαλέα επίθεση στη Δικαιοσύνη απειλώντας διαμέσου του αντιπροέδρου της Νέας Δημοκρατίας Άδωνι Γεωργιάδη ακόμα και με φυλάκιση την επικεφαλής της Εισαγγελίας Διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη! Πρόκειται, θα έλεγε κανείς, για τυπική αντίδραση από ανθρώπους που εμπλέκονται στο σκάνδαλο και απειλούνται με την άσκηση ποινικής δίωξης για βαρύτατα κακουργήματα. Εκείνο ωστόσο που προκαλεί εντύπωση είναι η (μη) αντίδραση της ίδιας της Δικαιοσύνης, που σε άλλες περιπτώσεις εμφανιζόταν λαλίστατη. Τις πύρινες ανακοινώσεις των δικαστικών ενώσεων κάθε φορά που κατηγορούσαν τη σημερινή κυβέρνηση για δήθεν παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη σήμερα ακολουθεί η σιωπή. Μια σιωπή που οφείλει να σπάσει αν οι δικαστές θέλουν να αποδείξουν ότι δεν κινούνται με δύο μέτρα και δύο σταθμά κι ότι δεν έχουν διαφορετικό βαθμό ευαισθησίας απέναντι στην αμφισβήτηση του κύρους τους, ανάλογα με την παράταξη απ' όπου αυτή προέρχεται...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL