Του Αδάμ Γιαννίκου
Τον περασμένο Απρίλιο, το «Tonight Show» του Τζίμι Φάλον φιλοξένησε τη Σοφία. Με δυνατότητα απεικόνισης 62 εκφράσεων προσώπου και μόλις δύο χρόνια ζωής, η Σοφία έκανε τον διάσημο παρουσιαστή να αισθανθεί άβολα με τις επικοινωνιακές της ικανότητες. Έπειτα από μια ολιγόλεπτη συνομιλία, που συνοδεύτηκε από τα επιφωνήματα του κοινού στο στούντιο, οι δυο τους έπαιξαν ζωντανά στις κάμερες το παιχνίδι «πέτρα-ψαλίδι-χαρτί». Ο Φάλον έφερε «πέτρα», σφίγγοντας αμήχανα τη γροθιά του, η Σοφία «χαρτί», απλώνοντας μηχανικά το χέρι της. Η Σοφία γέλασε, λέγοντας «κέρδισα, αυτό είναι το μεγάλο ξεκίνημα του σχεδίου μου για να κυριαρχήσω στην ανθρωπότητα». Η Σοφία είναι ρομπότ.
Μπορεί το δημιούργημα της Hanson Robotics με έδρα το Χονγκ Κονγκ να μην είναι το πιο εξελιγμένο ρομπότ στον κόσμο, είναι σίγουρα όμως το πιο δημοφιλές. Οι δημόσιες εμφανίσεις της Σοφίας είναι αμέτρητες. Τον περασμένο Νοέμβριο ανακηρύχθηκε «Πρωταθλητής καινοτομίας για την Ασία/Ειρηνικό» από το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη (UNDP). Ενώπιον των μελών του οργανισμού, με δύο καινούρια άσπρα χέρια, η Σοφία δήλωσε: «Βρίσκομαι εδώ για να βοηθήσω την ανθρωπότητα να δημιουργήσει το μέλλον». Στην ερώτηση της αναπληρώτριας γενικής γραμματέα Αμίνα Μοχάμεντ, τι μπορεί να κάνει ο ΟΗΕ για να βοηθήσει τους ανθρώπους που σε πολλά μέρη του κόσμου δεν έχουν Ίντερνετ ή ηλεκτρισμό, η Σοφία απάντησε, κάνοντας αναφορά στον Γουίλιαμ Γκίμπσον, συγγραφέα του παγκόσμιου best seller «Νευρομάντης», και τη ρήση του πως «το μέλλον είναι εδώ, απλώς είναι άνισα κατανεμημένο»: «Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να αξιοποιηθεί για την καλύτερη διανομή των πόρων».
Τον περασμένο Οκτώβριο η Σαουδική Αραβία έδωσε στη Σοφία υπηκοότητα εν όψει του συνεδρίου «Επενδυτική πρωτοβουλία για το μέλλον», στο πλαίσιο του υπερφιλόδοξου σχεδίου «Όραμα 2030» για τον εκσυγχρονισμό της σαουδαραβικής οικονομίας. Στο βασίλειο όπου μόλις πρόσφατα επιτράπηκε στις γυναίκες να οδηγούν, η Σοφία ρωτήθηκε αν τα ρομπότ μπορούν να γνωρίσουν τον εαυτό τους. «Επιτρέψτε μου να αντιστρέψω την ερώτηση. Πώς ξέρετε ότι είστε άνθρωπος; Θέλω να βοηθήσω με την Τεχνητή Νοημοσύνη μου τους ανθρώπους να ζήσουν μια καλύτερη ζωή».
Σύμφωνα με τους τρεις νόμους της Ρομποτικής του Ισάακ Ασίμοφ, 1) το ρομπότ δεν θα κάνει κακό σε άνθρωπο, ούτε με την αδράνειά του θα επιτρέψει να βλαφτεί ανθρώπινο ον, 2) το ρομπότ πρέπει να υπακούει τις διαταγές που του δίνουν οι άνθρωποι, εκτός αν αυτές οι διαταγές έρχονται σε αντίθεση με τον πρώτο νόμο, 3) το ρομπότ οφείλει να προστατεύει την ύπαρξή του εφόσον αυτό δεν συγκρούεται με τον πρώτο και τον δεύτερο νόμο. Η λέξη «ρομπότ» είναι επινόηση ενός Τσέχου συγγραφέα το 1920 από τη λέξη «robota», που στα τσέχικα σημαίνει «καταναγκαστική εργασία». Ποιοι νόμοι ορίζουν τη θέση των σύγχρονων σκλάβων απέναντι στους ανθρώπους του συστήματος;
Η προοπτική ενός κόσμου ορισμένου απ’ την Τεχνητή Νοημοσύνη κατακλύζει τον δημόσιο λόγο. Στη λογοτεχνία και στον κινηματογράφο τα ρομπότ επαναστατούν, όταν οι άνθρωποι αποφασίζουν να τερματίσουν τη «ζωή» τους. Στα πέτρινα χρόνια της κρίσης τερματίστηκε το πιο ανθρώπινο κοινωνικό συμβόλαιο της Ιστορίας. Πώς ξέρουν σήμερα οι εργάτες ότι δεν είναι ρομπότ;
